Vedan và những chuyện lạ

Ông Phạm Khôi Nguyên, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường cho báo giới biết, để xử lý 1m3 chất thải đậm đặc, phải mất kinh phí đầu tư khoảng 10 triệu đồng.

Trung bình 1 tháng, nhà máy Vedan xả ra sông Thị Vải khoảng 45.000m3 chất thải. Như vậy, trung bình mỗi ngày Vedan xả ra sông khoảng 1.800 tấn chất thải. Nếu tính mức đầu tư cần thiết cho hệ thống xử lý chất thải mỗi ngày ở đây theo con số 10 triệu đồng/m3 mà ông Bộ trưởng đưa ra thì hạng mục này cần khoảng 18 tỷ đồng.

Vậy nhưng, thực tế ở Việt Nam, Vedan chỉ dành khoảng 1,5% vốn đầu tư cho việc đó khi mà ở các nước khác, khoản này phải là 15 - 20%. Ông Bộ trưởng biết được việc này trong cuộc làm việc với TGĐ Vedan Việt Nam và cũng đã có khuyến cáo, nhưng sau đó đâu vẫn hoàn đấy.

Điều này cho thấy, khi vào đầu tư ở Việt Nam, Vedan đã coi thường “chủ nhà” khi cố tình không thực hiện tiêu chí bảo vệ môi trường. Lạ ở chỗ, sau ngần ấy năm, cái sự “coi thường” đó vẫn không bị ai phát hiện, xử lý? Lạ nữa, kể cả khuyến cáo của vị tư lệnh ngành trong lĩnh vực Bảo vệ môi trường cũng bị “phớt lờ”?

Cũng trong trả lời báo giới mới đây, Phó Chủ tịch tỉnh Đồng Nai Ao Văn Thinh cho biết, mức độ ô nhiễm của sông Thị Vải hiện cực kỳ nặng nề. Phương án xử lý bằng cách dẫn nước từ dòng khác vào để giảm sự ô nhiễm nghiêm trọng ở đây sẽ phải mất hàng ngàn tỷ đồng.

Số tiền này lớn thật, nhưng nếu so với đời sống, sức khoẻ và tính mạng hàng vạn người dân dọc 30km chiều dài sông Thị Vải trong nhiều thế hệ là không lớn. Ai sẽ phải chịu khoản tiền này? Nếu chẳng phải Vedan và những người trực tiếp gây ô nhiễm thì quả cũng là… chuyện lạ!

Ông Hoàng Văn Thống, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh Đồng Nai khẳng định: Ngay từ năm 1994, một số công nhân nghỉ việc ở Vedan đã làm đơn tố cáo đơn vị này có hệ thống cống ngầm xả chất thải ra sông. Chi cục đã thuê thợ lặn để dò tìm nhiều lần nhưng… không thấy?!

Ông Thống cũng tiết lộ với báo chí rằng, mỗi năm, có 4 cuộc thanh tra, kiểm tra môi trường cả đột xuất lẫn định kỳ của Thanh tra Sở lẫn Thanh tra Bộ Tài nguyên & Môi trường với Vedan. 14 năm trời, số cuộc thanh kiểm tra này lên tới 56. Thế nhưng tất cả đều ổn, hầu như không phát hiện ra hệ thống này.

56 cuộc thanh kiểm tra đã phát hiện 4 sai phạm và xử phạt được… 23 triệu đồng. 56 cuộc thanh kiểm tra mà 6 - 7 triệu tấn chất thải vẫn “lọt” được ra sông. Đây mới là chuyện lạ nhất? 

Thường Sơn