Những cựu binh Xô Viết chiến đấu tại Việt Nam: Tình người trong khói lửa

Sergey nay đã 64 tuổi, 39 năm trước, khi còn là chàng trai 25 tuổi, ông mang cả bầu nhiệt huyết nghĩa khí sang Việt Nam, sát cánh với người dân nơi đây bảo vệ đất nước. "Đó là những năm 1971-1972, tại Hà Nội. Tôi cứ ấn tượng mãi với tiếng còi báo động và giọng cô phát thanh thông báo "Máy bay địch cách Hà Nội... km". Sau mỗi lần có báo động, điện lại bị cắt"- Sergey hồi tưởng lại khi trò chuyện với chúng tôi.

Sống ở đất nước lạnh giá, khi sang Việt Nam, nhiệt độ mùa hè thường rất cao, lại phải ở trong hầm nhiều nên thời gian đầu Sergey cảm thấy vô cùng bức bối. Trong phòng làm việc của ông lúc ấy chỉ có duy nhất chiếc quạt trần. Nhưng, sau hồi báo động, mất điện, quạt lập tức đứng yên. Tất cả mọi người chui xuống hầm, sống trong cái khối không khí nóng nực, chật chội đến ngộp thở. "Nhưng rồi cũng quen dần, vì cả đất nước các bạn đều thế cả. Hơn thế, những trải nghiệm chiến tranh ở Việt Nam đối với chúng tôi là những kí ức đẹp không thể nào quên"- Sergey nói.

Cũng như Sergey, ông Vinogradov Mikhail, nguyên chỉ huy bộ đội tên lửa cũng mang những ấn tượng sâu sắc về thời tiết Việt Nam. Mikhail phải trực tiếp chiến đấu trong các cabin chỉ huy. "Những lúc nhiệt độ ngoài trời hơn 30 độ thì trong những cabin ấy có thể lên tới 50 độ, thậm chí là hơn thế"- Vinogradov Mikhail kể. Khi chúng tôi hỏi, làm thế nào để có thể khắc phục và thích nghi được cái nóng ấy, Mikhail cười thật tươi và nói như thì thầm: "Chỉ có tình yêu với Việt Nam thì chúng tôi mới làm được điều đó". Rồi ông cười và tiếp: "Mà cũng muốn giữ mạng sống để còn trở về với gia đình nữa chứ".

 

Hình ảnh những chuyên gia Xô viết những năm chiến tranh ở Việt Nam.

Nhiều cựu chiến binh Xô viết khác trong đoàn cũng cho biết, họ rất sợ sự khắc nghiệt của thời tiết Việt Nam. Viêm phổi là căn bệnh luôn rình rập những chàng trai xứ lạnh. Tuy vậy, họ vẫn ngày đêm chiến đấu ngoan cường, giúp nhân dân Việt Nam đến ngày toàn thắng.

Không chỉ phải đối mặt với những khó khăn về thổ nhưỡng, khí hậu, những người lính Xô Viết còn phải trực tiếp tham gia chiến đấu. Trong kí ức của ông Dimitri (nguyên là bộ đội tên lửa tham gia bảo vệ bầu trời Hà Nội tháng 10/1972) những ngày tháng khốc liệt ấy vẫn còn nguyên vẹn. Khi đó, ông vừa phải tham gia giảng dạy cho các sỹ quan về các kỹ thuật liên quan đến sử dụng tên lửa, vừa trực tiếp tham gia chiến đấu.

Ông Dimitri - một cựu binh Xô Viết.

"Năm 1972, Hà Nội bị tàn phá liên tục. Cao điểm nhất là chiến dịch bắt đầu ngày 16 tháng 4 năm 1972. Hoa Kỳ tung ra những loại máy bay hiện đại, những đòn tấn công mạnh mẽ, ác liệt hơn so với cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ nhất (1964-1968). Cả bộ đội Việt Nam và những người lính Nga luôn bị bom đạn đe doạ. Nhưng, với chúng tôi, chiến tranh thì lúc nào cũng có bom đạn. Còn những người lính thì luôn chiến đấu" -  Dimitri nói.

Ông Shimanovski Vladimia thì không trực tiếp chiến đấu nhưng cũng luôn phải đối mặt với cảnh bom đạn của chiến tranh. Ông là một kỹ sư địa chất, sang giúp Việt Nam tìm khoáng sản. Bước chân Shimanovski Vladimia đã đi qua nhiều tỉnh như Lào Cai, Nam Định, Quảng Ninh... để đến với các mỏ apatit, than. Trong quá trình di chuyển giữa các địa bàn, Shimanovski Vladimia luôn làm việc cận kề với bom đạn.

Đúng như những gì ông Mikhail nói, có lẽ chỉ có tình yêu với Việt Nam mới tạo động lực cho những người lính Xô Viết vượt qua mọi gian khó. Bản thân Mikhail xung phong sang Việt Nam cũng vì tình cảm mến, khâm phục một đất nước nhỏ bé nhưng quật cường. Trở lại thăm Việt Nam lần này, Mikhail ngỡ ngàng khi thấy Việt Nam có quá nhiều sự thay đổi.

Còn Sergey thì thực sự có những ấn tượng mạnh mẽ với Hà Nội. Do thành thạo tiếng Việt nên ông thường xuyên được gặp gỡ nhiều người và có khá nhiều bạn ở Việt Nam. Mikhail cảm nhận, Hà Nội trước kia đẹp nhưng nghèo. Giờ trở lại, Mikhail rất mừng vì giờ Hà Nội đã xuất hiện rất nhiều ngôi nhà cao tầng, sang trọng và hiện đại không khác phương Tây. Sergey cũng nhận ra đường phố Hà Nội giờ có nhiều ôtô, xe máy trong khi những năm chiến tranh chỉ có rất ít xe đạp trên đường phố.

Nhiều cựu chiến binh khác cũng bày tỏ, những năm tham gia chiến đấu ở Việt Nam, họ chỉ cảm nhận được sự hoang tàn của chiến tranh, nhưng giờ đây đã hoàn toàn khác. Thời gian trôi đi, với bao sự đổi thay về diện mạo của đất nước, chỉ có một điểm không thay đổi đó là tình cảm của con người Việt Nam. Người Việt Nam luôn hồn hậu, hiền hoà và mến khách. Cả những năm chiến tranh và bây giờ thì người Việt Nam vẫn dành sự cởi mở, vui vẻ cho tất cả bạn bè quốc tế.

Thiếu tướng Porozinsky Bronislav Antonovich, đại diện đoàn cựu chiến binh Xô Viết nói: "Tình bạn trong khói lửa chiến tranh bao giờ cũng bền vững. Tất cả các cựu chiến binh chúng tôi luôn tự hào vì đã đóng góp phần nhỏ cho công cuộc giải phóng đất nước, đem lại hoà bình cho nhân dân Việt Nam".

 

Hoàng Phương