Nào biết tin ai?

Trước rung chấn, cả vạn người dân đều nghe được tiếng nổ đì đùng trong lòng đất, "cứ như tiếng gầm giận dữ của Diêm Vương".

 

Mức độ của các vụ nổ, rung chấn mạnh và mau dần, đến mức, có lần người dân thấy nhà cửa rung lắc, tiếng cửa nhà kêu như có người vặn, đập. Các ngọn đồi xung quanh thủy điện này đến nay đều bị nứt gãy. Chính quyền huyện sở tại đã ghi nhận được 200 tiếng nổ lớn nhỏ kèm mặt đất chao đảo.

 

Nhưng trước sự lo lắng của người dân, các nhận định khoa học lại mâu thuẫn nhau khiến cho tình hình càng thêm phức tạp. Đầu tiên, Viện Địa chất khoáng sản cho rằng, Bắc Trà My và vùng núi Quảng Nam nằm trong vùng trượt lở, tức là có nguy cơ gây động đất. Nhưng, những vụ nổ vừa qua không phải do trượt lở mà do tích nước thủy điện. Tính ra, lòng hồ Thủy điện Sông Tranh 2 hiện tích 730 triệu m3 nước, tương đương 730 triệu tấn. Lòng đất khu vực kết cấu thể hang rỗng nên sức nặng đè xuống gây ra các tiếng nổ và rung lắc. Bằng chứng là các tiếng nổ xảy ra ở gần mặt đất nên người dân có thể nghe được. Mặc dù Viện này không khẳng định nguyên nhân trên mà cũng đề nghị chờ cơ quan chuyên môn cao hơn là Viện Địa chất và Viện Vật lý địa cầu đánh giá nhưng nhiều nhà khoa học độc lập lại có cùng quan điểm với họ.

 

Về phía Viện Vật lý địa cầu, ngày 30/11 đã có mặt tại hiện trường và ngay trong ngày 1/12, Viện này đưa ra nhận định động đất chính là nguyên nhân gây ra các tiếng nổ và rung chấn, không phải do thủy điện. Nhưng lạ rằng, dù khẳng định như thế, nhưng Viện này vẫn cho là phải khảo sát thêm khiến người dân chẳng biết tin vào đâu. Họ cho rằng, nếu chỉ làm việc có một ngày mà quyết ngay rung chấn, tiếng nổ do động đất thì rất khó tin. Trước kia, chưa có thủy điện, làm gì có chuyện lòng đất phát nổ như thế?

 

Trong khi chưa có thông tin chính xác và thống nhất, trên mặt trận thông tin, có hai hướng tuyên truyền khác nhau dựa trên hai nhận xét nêu trên. Và hậu quả là gì? Theo chính quyền sở tại, dân quá hoang mang nên nhiều người đã bỏ nhà lên núi sống, nhiều công trình tái định cư trị giá cả trăm triệu đồng bị bỏ không.

 

Như thế, cho dù còn tranh cãi về nguyên nhân thì sự thật, lòng đất gầm vang, nhà cửa của dân chao đảo. Nhất là lại ở nơi có thủy điện với cái hồ chứa gần tỉ mét khối nước thì không thể coi thường được. Trước sự an nguy của cả vạn dân và một công trình lớn như thế thì phải thận trọng, tìm hiểu, suy xét thật kỹ và nhanh chóng có sự thống nhất để thông tin kịp thời, chính xác nhất. Cứ như bây giờ, nào biết tin ai?

 

Sông Hồng