Lợi nhuận “bóp”… thuế!

Nhiều sắc thuế, với công năng điều tiết thị trường vĩ mô của mình đã hạn chế được rất nhiều tình trạng đầu cơ, tích trữ như thuế đất đai, nhà ở hay giảm thiểu được tình trạng xa hoa, lãng phí như thuế xuất nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt...

Ấy vậy nhưng, cũng những sắc thuế đó ở Việt Nam hiệu quả chưa hẳn đã như mong muốn. Cứ xét một ví dụ nhỏ thế này: Nhiều năm qua, mức thuế suất áp dụng đối với ô tô du lịch luôn ở mức cao song lượng xe nhập khẩu về tiêu thụ ở thị trường nội địa vẫn rất lớn. Mặc dù doanh nghiệp cũng như người tiêu dùng than thở là giá xe ở Việt Nam cao nhất thế giới nhưng lượng xe thông quan qua các năm vẫn không ngừng tăng cao. Lợi nhuận của các nhà nhập khẩu trực tiếp và nhập khẩu kiểu “nội địa hóa” (nhập linh kiện về lắp ráp trong nước thông qua các “liên doanh”) vẫn cực lớn. Thuế trong trường hợp này chỉ có tác dụng “tăng thu ngân sách”, còn tác dụng “điều tiết” thị trường thì quá khiêm tốn.

Mặc dù chưa chuẩn y việc áp thuế đối với nhà ở song trong phiên họp ngày hôm qua (17/6), Quốc hội đã đồng ý việc nâng thuế đối với đất. Diện tích đất ở chưa vượt quá 3 lần hạn mức được thống nhất nâng thuế từ 0,06% lên 0,07%; Diện tích đất ở vượt quá hạn mức 3 lần và đất sử dụng không đúng mục đích, đất không sử dụng được thuế nâng từ 0,1% lên 0,15%; Đất lấn chiếm tăng từ 0,15% lên 0,2%. Nếu nhìn qua, có vẻ đây là một con số tuyệt đối khá lớn nếu được nghiêm túc thực hiện trong thực tiễn. Tuy nhiên, với đủ các cách “lách” hiện nay của các doanh nghiệp bất động sản, các “đại gia” đất đai, mức thuế này cũng không “áp” được bao nhiêu.

Chưa hết, nếu có “áp”, so với lợi nhuận khi đất tăng giá tới 40-45% như được công bố của thời gian vừa qua, đây cũng là một khoản quá “bèo bọt”. Như vậy, không chỉ mục tiêu thu ngân sách không tăng được bao nhiêu mà mục tiêu “điều tiết thị trường” xem ra cũng khó có tác dụng. Với mức lợi nhuận “khủng”, trong thời gian tới, thị trường bất động sản vẫn sẽ tiếp tục bị thao túng, bị làm giá, bị “hun nóng” bởi các chiêu kiếm tiền của doanh nghiệp và các nhà đầu cơ. “Nhóm lợi ích” không có đại diện từ dân nghèo dường như vẫn là một lãnh địa bất khả xâm phạm.

Và trong trường hợp này, lợi nhuận đã “bóp chết” thuế. Hiệu quả điều tiết của nhà quản lý dường như không mấy tác dụng.

 

Thường Sơn