Hà Nội
23°C / 22-25°C

Lênh đênh “xã đảo” sông Hồng

Chủ nhật, 07:14 17/05/2009 | Xã hội

Giadinh.net - Từ ngày 1/8/2008, Nghị quyết Quốc hội về mở rộng địa giới hành chính Hà Nội có hiệu lực. Trong khi toàn bộ người dân Hà Tây(cũ) vui mừng vì đã trở thành công dân Thủ đô thì nỗi buồn lại đến với nhiều người dân ở xã Tân Đức, Ba Vì, Hà Tây (cũ). Vì theo quyết định thì xã Tân Đức lại được sáp nhập vào Phú Thọ...

Ký ức chạy lũ
 

Người dân Tân Đức vớt củi mùa nước nổi.


Từ hàng chục năm qua, Tân Đức bị coi là một “xã đảo” nằm cô lập giữa sông Hồng. Những năm 1960 trở về trước, xã Tân Đức nằm sát bờ hữu sông Hồng (thuộc huyện Ba Vì, Hà Tây cũ) nhưng trải qua nhiều năm bị xói lở và bồi lấp, xã này dần dần bị “dạt” sang bên tả ngạn. Nên mặc dù vẫn thuộc địa giới hành chính của tỉnh Hà Tây tại thời điểm Quốc hội có quyết định mở rộng địa giới hành chính Thủ đô, bao trọn toàn bộ diện tích tự nhiên của Hà Tây nhưng Tân Đức lại phải “về” Phú Thọ vì vị trí địa lý của Tân Đức nằm gần TP Việt Trì (Phú Thọ).
 
Và giờ đây, những bà mẹ ở Tân Đức vẫn phải vượt sông chạy đẻ, việc tổ chức nghi lễ thiêng liêng cuối cùng dành cho một con người nơi đây cũng vội vàng và éo le như từ trước đến nay.

“Năm ngoái, Tân Đức vẫn là một phần máu thịt của mảnh đất xứ Đoài, dù ngăn sông cách đò nhưng giờ Tân Đức của Phú Thọ! Tân Đức, Hà Tây (cũ) chỉ là quá khứ của những lần chạy lũ...”. Ông Tuận, một cư dân đã có 70 năm gắn bó với mảnh đất này nghèn nghẹn khi nhắc đến thân phận “éo le” của xã mình.

Rảo bước theo ông Tuận quanh cái rẻo đất chung chiêng tứ bề là nước bao vây. Tiếng là vùng đất bãi nhưng giờ “có bói” cũng chẳng thấy bờ bãi và những rặng dâu xanh nơi đây. Nước lũ sông Hồng đã cướp đi không biết bao nhiêu đất mỡ màu của người dân Tân Đức. Nếu lần đầu đặt chân đến mảnh đất này, nhìn sông Hồng lúc hiền hoà, yên ả, khó ai có thể hình dung được người dân Tân Đức đã từng phải lao đao chạy trốn sự truy đuổi của hà bá hai đến ba lần trong một đêm.
 

Một góc Tân Đức.


Ông Vũ Nhật, một cao niên ở Tân Đức bùi ngùi kể về cơn lũ lịch sử năm 1971: “Năm ấy, lũ lên nhanh, đột ngột, người Tân Đức chới với vật lộn với dòng nước. Lúc ấy, dự báo thời tiết không kịp thời như bây giờ. Buổi tối sông Hồng vẫn lặng lẽ chảy nhưng sáng hôm sau, mưa lớn đầu nguồn, lũ về nhanh, nước đã ngập gần mép giường ngủ. Bàng hoàng! Cả làng, cả xã ngập trong lũ trắng trong giây phút. Sau khi lũ rút, xoáy vào lòng là tiếng hì hụp húp cháo loãng của con trẻ. Người lớn thì nuốt  nước mắt vào trong”.

Thác gửi quê người!

Công trình kè Tân Đức.

 
Trong câu chuyện bên dòng sông Hồng, anh Thản (36 tuổi) ở khu 1, xã Tân Đức bùi ngùi: “Cực nhất là việc tổ chức đưa tang người quá cố ở cái mảnh đất này. Từ thuở bé, tôi đã được chứng kiến những đám tang chìm nổi trên sóng nước. Sống vất vả đã đành, khi chết đi, đến được nơi an nghỉ cuối cùng cũng không phải là chuyện dễ. Mỗi khi nhớ lại, ngẫm lại thấy có lỗi với người đã khuất. Nhưng biết làm sao được khi từ bao đời nay, đặc điểm của cái rẻo cát nổi ấy không có chỗ yên nghỉ cho người quá cố”.

Anh Thản cho biết thêm: Những gia đình nghèo có người mất, gia chủ ít nhất phải bỏ ra 500 nghìn đồng để thuê đò đưa người chết chôn ở nghĩa trang xã Cổ Đô (Ba Vì, Hà Tây). Trời nắng ráo đã đành, ngày mưa to, nước lớn, nước mắt mạn chát hoà lẫn mưa nhạt nhoà rơi xuống dòng sông Hồng quánh đặc phù sa. Nén nhang không còn nghi ngút khói, bát cơm quả trứng cho người khuất cũng nhão nhoẹt. Đắng lòng người đi, kẻ ở!

Ngày xưa thế, bây giờ vẫn vậy! Dù là một xã có đến 616 hộ với 2.701 nhân khẩu nhưng Tân Đức vẫn chưa có nghĩa trang. Ở địa vị chung chiêng như thế nên Tân Đức gặp nhiều khó khăn. Câu thơ đẹp: “Đưa người ta không đưa qua sông/Sao có tiếng sóng ở trong lòng?” được học trò Tân Đức đổi thành “Đưa người ta phải đưa qua sông/Sao có tiếng khóc ở trong lòng?”.
 
Có lẽ hiếm có nơi nào mà nghi lễ thiêng liêng cuối cùng dành cho một con người lại vội vàng, cơ cực như ở Tân Đức. Để người chết mồ yên mả đẹp, người sống không bị nước dữ đắm đò là cả một kỳ công. Thường 4 giờ sáng tiếng kèn não ruột đã ò e vang lên, nhưng quá trưa mọi người mới xong việc mai táng. Rồi lại tất tả bơi về bởi sợ chiều mưa đổ.

Trong chuyến phà đến với người dân Tân Đức, một nông dân Tân Đức ngùi ngùi khi chúng tôi ngỏ lời hỏi nỗi niềm của bà khi “về làm dâu Phú Thọ”. Vốn là người gốc xứ Đoài, bà “mê” nhất là những câu thơ để đời của nhà thơ Quang Dũng. Trong phút ngẫu hứng, trên cuồn cuộn sóng nước sông Hồng, bà ngậm ngùi đọc lại hai thơ trĩu nặng cảm xúc của nhà thơ này: “Bao giờ trở lại đồng Bương Cấn/ Thăm núi Sài Sơn với lúa vàng...”. Bà bảo: “Giờ là về Phú Thọ nhưng mồ mả ông cha vẫn ở đất Hà Tây(cũ). Đến lúc mình chết thì vẫn bảo con cháu đưa về bên ấy chôn cất. Nói lá rụng về cội là thế!”

Trọn kiếp lênh đênh

Với sự đe dọa thường trực của lũ, nhà ông Tuận cũng như các nhà khác ở Tân Đức phải có thuyền trong nhà.

 
Những cơn mưa lớn đầu nguồn mấy ngày qua làm nước sông Hồng cuồn cuộn chảy và oằn mình chở phù sa. Tạm lắng đi câu chuyện sạt lở kinh hoàng mấy năm trước, trong tâm thức của nhiều người vẫn đau đáu lo âu về mùa lũ sắp về.

Bây giờ, khi đã về Phú Thọ, vui mừng nhất có lẽ là những cô cậu học trò chuẩn bị bước vào bậc THPT. Trước đây, khi còn ở Hà Tây, để vào THPT nhiều phụ huynh phải xuôi ngược thuyền đò sang Ba Vì xin xác nhận của chính quyền cho con cái học ở các trường THPT Phú Thọ nếu không muốn phải trọ học ở Ba Vì hay sáng đò, chiều phà đến lớp.

Trên thực tế, xã Tân Đức chỉ có một trường tiểu học và một trường trung học cơ sở, chứ chưa có trường THPT. Vì vậy, khi muốn học lên THPT, học sinh phải đi đò hoặc phà sang Ba Vì thuê trọ học. Không phải ngẫu nhiên mà ông Bí thư Đảng uỷ Nguyễn Văn Nhương nói nhiều đến số phận của 85 hộ dân còn lại vẫn “dập dềnh theo con nước sông Hồng”.
 
Từ trước khi xây kè Tân Đức (năm 2002), người dân liên tiếp vật lộn với nạn sạt lở đất. Hàng trăm ngôi nhà, hàng trăm ha đất canh tác bị lở xuống sông. Trong thời gian đó, đã có 300 hộ dân với trên 2.000 nhân khẩu được di dời. Tuy nhiên, cho đến giờ vẫn còn 85 hộ dân với hàng trăm nhân khẩu chưa có “chốn nương thân”. Bao nhiêu năm nay, họ vẫn lênh đênh trôi dạt theo nước sông Hồng.
 
H.Thông - Q.Thành
kimngan
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Thủ đoạn 'gọi vốn' bất động sản của siêu lừa đất Cảng

Thủ đoạn 'gọi vốn' bất động sản của siêu lừa đất Cảng

Pháp luật - 4 giờ trước

GĐXH - Để lừa các nhà đầu tư chuyển tiền, Hòa đã đưa các thông tin gian dối về việc Công ty TNHH Pros Land có hợp tác với các chủ dự án lớn, mua được các suất bất động sản với giá ưu đãi, suất đối ngoại. Đây chính là cái bẫy khiến gần 40 nạn nhân bị lừa.

Tài xế ô tô đạp nhầm chân ga, húc đổ trụ bơm xăng cùng nhiều xe máy

Tài xế ô tô đạp nhầm chân ga, húc đổ trụ bơm xăng cùng nhiều xe máy

Đời sống - 4 giờ trước

Đổ xăng xong, tài xế H. lái xe đi nhưng đạp nhầm chân ga dẫn đến chiếc xe mất kiểm soát, gây tai nạn liên hoàn.

Vụ nam sinh lớp 6 đọc, viết chưa thạo: Rà soát học sinh toàn huyện

Vụ nam sinh lớp 6 đọc, viết chưa thạo: Rà soát học sinh toàn huyện

Giáo dục - 4 giờ trước

Sau khi một học sinh lớp 6 đọc, viết chưa thạo được phát hiện, Phòng GD-ĐT huyện Minh hoá đã chỉ đạo các trường tiểu học, THCS rà soát chất lượng học sinh yếu kém.

Hà Nội: Xót xa hàng loạt cây xanh bị tỉa trơ trụi

Hà Nội: Xót xa hàng loạt cây xanh bị tỉa trơ trụi

Đời sống - 6 giờ trước

GĐXH - Hàng loạt cây xanh ở ngõ 86 và 15 phố Duy Tân (phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội) bị cắt trụi cành lá dù thời điểm này chuẩn bị bước vào nắng nóng đỉnh điểm, khiến người dân tiếc nuối.

Chiêu trò 'hút' hàng nghìn tỷ đồng của Công ty Tâm Lộc Phát

Chiêu trò 'hút' hàng nghìn tỷ đồng của Công ty Tâm Lộc Phát

Pháp luật - 6 giờ trước

GĐXH - Chỉ trong một thời gian ngắn, Tâm Lộc Phát từ một công ty "bé xíu" bỗng nhiên "nổi đình, nổi đám" trên khắp các trang mạng xã hội bởi khả năng thu hút các nhà đầu tư trong việc huy động vốn...

Án mạng đau thương ở Lai Châu: Dùng dao sát hại mẹ con của người tình

Án mạng đau thương ở Lai Châu: Dùng dao sát hại mẹ con của người tình

Pháp luật - 6 giờ trước

GĐXH - Cho rằng mẹ người tình ngăn cấm chuyện tình cảm, Hồ đã dùng dao sát hại người phụ nữ này. Trong cơn say máu, Hồ sát luôn người yêu rồi dùng dao tự đâm vào bụng mình để tự sát.

Nhiều nạn nhân sập bẫy lừa đảo của kẻ môi giới bất động sản

Nhiều nạn nhân sập bẫy lừa đảo của kẻ môi giới bất động sản

Pháp luật - 7 giờ trước

GĐXH - Với thủ đoạn đưa thông tin gian dối cho rằng, bản thân đang đầu tư đất thuộc các dự án tại tỉnh Quảng Ninh và Thanh Hóa, đối tượng đề nghị các cá nhân góp vốn chung tiền mua đất. Tiếp đó, Hà yêu cầu các nạn nhân đưa tiền để chi phí tách thửa, sang tên...

Gió mùa Đông Bắc sắp tràn xuống miền Bắc sau chuỗi ngày nắng nóng đỉnh điểm

Gió mùa Đông Bắc sắp tràn xuống miền Bắc sau chuỗi ngày nắng nóng đỉnh điểm

Thời sự - 7 giờ trước

GĐXH - Theo dự báo thời tiết, sau kỳ nghỉ lễ 30/4, Bắc Bộ đón khối không khí lạnh yếu từ lục địa Trung Quốc di chuyển xuống. Thời tiết sẽ có sự thay đổi, trời có mưa sau chuỗi ngày nắng nóng.

Người dân hối hả về quê nghỉ lễ 30/4 - 1/5, bến xe, phố phường Hà Nội bắt đầu đông đúc

Người dân hối hả về quê nghỉ lễ 30/4 - 1/5, bến xe, phố phường Hà Nội bắt đầu đông đúc

Đời sống - 8 giờ trước

GĐXH - Ngay từ đầu giờ chiều 26/4 (ngày làm việc cuối cùng trước kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5), các bến xe, tuyến đường cửa ngõ trên địa bàn Hà Nội đã bắt đầu đông đúc, người dân hối hả "khăn gói" lên đường về quê.

Phát hiện vật thể nghi là người trong đám cháy nhà xưởng, nơi 2 phóng viên tố bị hành hung

Phát hiện vật thể nghi là người trong đám cháy nhà xưởng, nơi 2 phóng viên tố bị hành hung

Pháp luật - 8 giờ trước

GĐXH - Theo lãnh đạo xã Ngũ Hiệp, huyện Thanh Trì, trong quá trình khám nghiệm hiện trường vụ cháy nhà xưởng, lực lượng chức năng phát hiện một vật thể đã than hoá, nghi là người. Hiện địa phương đang chờ thông tin kết luận từ cơ quan pháp y.

Top