Khát... giám đốc

“Khát” giám đốc chuyên nghiệp

Gần đây, báo chí thông tin rầm rộ và liên tục về sự khan hiếm nhân sự lãnh đạo trong doanh nghiệp. Trên khắp các trang, chuyên mục tuyển dụng liên tục đăng tin cần tuyển các vị trí như: giám đốc điều hành, giám đốc tài chính, giám đốc kinh doanh, giám đốc tiếp thị, giám đốc thương hiệu... với mức lương cao, dao động từ 1000 đến 2000 USD/tháng.

Sự khan hiếm này đã kéo theo sự  xuất hiện của hàng loạt dịch vụ “săn lùng giám đốc”, “săn lùng chất xám”... Nhiều người đã trở thành những chuyên gia trong việc “săn đầu người”. Xung quanh việc “săn lùng” này có biết bao nhiêu câu chuyện thú vị và không kém phần gay cấn...

Nhu cầu tuyển dụng, tìm kiếm nhân sự cấp cao ngày càng nóng bỏng, người giỏi lại hiếm nên nhiều trường hợp có “một cái đầu” - nhưng lại làm giám đốc cho hai doanh nghiệp lớn. Sự săn lùng ráo riết khiến cứ một doanh nghiệp “săn” được một nhân sự  sáng giá thì đồng nghĩa với việc một doanh nghiệp khác bị mất đi một “cái đầu quý báu”. Và để đáp ứng nhu cầu, nhiều trung tâm, khóa đào tạo làm “sếp” cũng nở rộ. Nhiều trường học dành cho giám đốc đua nhau mọc lên.

Theo đánh giá của các Cty lao động việc làm, nguồn lao động cấp cao trong nước mới chỉ đáp ứng được 30% – 40 % nhu cầu của doanh nghiệp. Do đó một số tập đoàn kinh tế, doanh nghiệp lớn đã chấp nhận phương án thuê nhân sự và giám đốc chuyên nghiệp từ nước ngoài. Bởi họ đáp ứng tốt các tiêu chuẩn và thể hiện tính chuyên nghiệp đẳng cấp quốc tế và đây là một hướng đi mà các doanh nghiệp ngày càng chú trọng, nhằm đáp ứng “cơn khát” giám đốc ngày càng gia tăng trong tương lai.

Vị trí giám đốc của các ngành tài chính, ngân hàng... đang rất đắt giá. Ảnh: Duy Khánh

Bùng nổ “giám đốc đa năng”

Việt Nam gia nhập WTO tạo điều kiện, môi trường kinh doanh rộng mở cho các doanh nghiệp, cùng hàng loạt những đổi mới về cơ chế, chính sách, thủ tục thành lập doanh nghiệp cũng thông thoáng, giản tiện hơn rất nhiều, các điều kiện về pháp lý, vốn cũng được Nhà nước quan tâm ưu đãi đặc biệt cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Vì thế để thành lập một doanh nghiệp bây giờ không còn là vấn đề quá khó khăn.

Chị Phương, 23 tuổi, nhân viên của một Cty dịch vụ tư  vấn thành lập doanh nghiệp có nhã ý với tôi: “Nếu em muốn thành lập doanh nghiệp thì cứ bảo chị, em muốn hoàn tất thủ tục giấy tờ trong thời gian nhanh nhất cũng được, chỉ cần em gửi cho chị bản dự án kinh doanh...” (tất nhiên  thời gian hoàn tất thủ tục càng sớm thì chi phí càng cao). Bởi vậy nên số lượng các doanh nghiệp được thành lập ngày càng nhiều.

Hiện nay, nước ta có đến 200.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ, chiếm 95% tổng số 230.000 doanh nghiệp Việt Nam. Trong khoảng thời gian từ nay đến 2010, nhân tố thúc đẩy tăng nhanh số lượng doanh nghiệp Việt Nam để đạt đến 500.000 doanh nghiệp, không ai khác chính là thành phần kinh tế tư nhân. Song bộ phận doanh nghiệp này chưa thể nhanh chóng có được quy mô kinh doanh rộng lớn để cần thiết phải thuê các giám đốc bộ phận, cũng chưa có đủ điều kiện tài chính, ngân sách cho việc thuê nhân sự cấp cao, thuê giám đốc chuyên nghiệp để quản trị  doanh nghiệp cho mình.

Hơn nữa, nguồn CEO, CFO chuyên nghiệp làm thuê ở nước ta còn quá ít ỏi, nên hiện nay đa số các doanh nhân, giám đốc doanh nghiệp vẫn đang ở tình trạng “ tất cả... trong một”. Một vị trí giám đốc nhưng làm nhiều công việc khác nhau, từ công tác quản lý, điều hành doanh nghiệp cho đến nghiên cứu phát triển thị trường vào, ra cho sản phẩm, xây dựng thương hiệu, cân đối, điều tiết vốn đến những cải tiến kỹ thuật, tiếp thu công nghệ sản xuất kỹ thuật hiện đại... toàn bộ các công việc ấy gói trọn trong một vị trí là giám đốc.

Hiện có hàng trăm nghìn “giám đốc đa năng”, họ có trong tay vốn liếng là một chuyên môn được đào tạo qua trường lớp, hoặc một hiểu biết sâu về một lĩnh vực nào đó, còn lại mọi thông tin, kiến thức khác cần thiết cho việc vận hành hoạt động của doanh nghiệp, họ đều phải tự học hỏi, cọ xát trong thực tế để trau dồi vốn hiểu biết cho mình.

Minh chứng cho điều này rõ nét nhất là “làng giám đốc” Đồng Kỵ - Từ Sơn - Bắc Ninh với gần 200 giám đốc doanh nghiệp, mà hầu hết là những “giám đốc đa năng”, theo cách gọi của người dân làng nghề là kiểu “giám đốc cha truyền con nối”. Một “giám đốc doanh nghiệp cha”có thể giúp đỡ, gây dựng được nhiều “giám đốc doanh nghiệp con”. Nói như một luật sư trong nghề tư vấn, đây là cách quản trị doanh nghiệp theo “ hướng thuận tiện” hay cách gọi khác là hướng “gia đình trị”.

Bên cạnh những lý do về đổi mới cơ chế, chính sách phát triển doanh nghiệp của Nhà nước, theo nhà báo, doanh nhân Phan Thế Hải còn có một lý do cơ bản khác, đó là sự đổi mới tư duy của hầu hết người dân Việt Nam khi bước vào thời kỳ hội nhập, Ông phân tích: “Lối tư duy thời kì tập trung bao cấp đã bị xoá bỏ, thay vào đó là lối “tư duy hội nhập”, mọi người ai cũng nhận thấy tác động của yếu tố kinh tế trong mọi hoạt động của đời sống xã hội. Do đó họ đã coi trọng lĩnh vực kinh doanh, dành hẳn cho giới doanh nhân một ngày 13/10 làm Ngày doanh nhân Việt Nam... Cho nên, không hề lạ khi trước đây nhắc đến Việt Nam, người ta chỉ nói đến các danh nhân văn hoá như Nguyễn Du, Nguyễn Trãi... nhưng nay đã nhắc đến cả doanh nhân Bạch Thái Bưởi...”

Đó là những nguyên nhân để thúc đẩy doanh nghiệp xuất hiện nhanh, mạnh, ồ ạt trong thời gian gần đây và sự  bùng nổ “giám đố đa năng” là điều tất yếu. 

Trần Thảo