Hợp đồng qua “cò”, người lao động chịu thiệt

 

 

Người bị các đại biểu “truy vấn” nhiều nhất tại hội thảo là ông Nguyễn Ngọc Quỳnh – Cục trưởng Cục quản lý lao động ngoài nước. Theo nhiều đại biểu, báo cáo của ông Quỳnh quá sơ sài, không có sự chuẩn bị kỹ càng, khiến họ thất vọng.

 

Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội Trương Thị Mai mở màn: “Hiện có bao nhiêu doanh nghiệp hoạt động XKLĐ đủ độ tin cậy, uy tín? Sao không thấy nêu lên những tồn tại của các doanh nghiệp hiện nay?”. Trước câu hỏi này ông Quỳnh ngập ngừng, viện dẫn hiện chưa có điều kiện để đánh giá toàn diện doanh nghiệp có đủ uy tín, làm ăn hiệu quả, ít vi phạm. Tuy nhiên, bước đầu có thể nhận thấy có khoảng 30% doanh nghiệp đưa được nhiều người đi XKLĐ và ít có vi phạm.

 

–Chỉ ra câu chuyện “tiền mất tật mang” của chính người nông dân quê mình, Phó Trưởng đoàn ĐBQH Vĩnh Phúc, ông Hoàng Văn Toàn nói: “Năm 2006, Cty Việc làm Thanh niên xung phong Đà Nẵng ra tận Vĩnh Phúc quảng cáo rùm beng để tuyển 82 lao động đi XKLĐ, nhưng ra đến sân bay họ phải quay về vì Công ty này đã mang lậu ngoại tệ ra nước ngoài, tất cả lao động dừng hết. Đã 3 năm trôi qua, Công ty đã phá sản, người lao động không được đi, tiền vay mượn, thế chấp nhà cửa nay giải quyết thế nào?”.

 

Người lao động cần được hỗ trợ các thông tin đáng tin cậy để tránh bị thiệt thòi. (Ảnh: Chí Cường)

 

Ông Quỳnh lúc này chỉ biết nói ngắn rằng, Công ty đó đã giải thể, thành phố Đà Nẵng phải giải quyết những vấn đề trên vì đây là Công ty của Nhà nước.

 

Ông Hoàng Thương Lượng – Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái truy tiếp: “Việc thẩm định các hợp đồng XKLĐ của các Công ty trình lên Cục như thế nào mà xảy ra quá nhiều rủi ro tranh chấp như thế?”. Ông Quỳnh trả lời rằng việc thẩm định là đúng quy trình, chặt chẽ.

 

 

Trình bày bản báo cáo khá công phu sau đợt giám sát, ông Đặng Như Lợi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết, qua khảo sát, chỉ thấy các doanh nghiệp, cơ quan quản lý nhà nước nhấn mạnh thành tích, dù khuyết điểm không phải là ít. Trong khi đó, vì Cục nói chưa có tiêu chí đánh giá doanh nghiệp, nên tốt, xấu lẫn lộn.

 

Theo ông Lợi, có một thực tế buồn là, từ ngày có Luật Đưa người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, cuối năm 2006 đến nay, số lượng Cty XKLĐ được Cục này tham mưu cho Bộ cấp phép hoạt động cứ tiếp tục tăng lên, trong khi đó, hiện có 29 Công ty có giấy phép mà không đưa được một người lao động nào đi xuất khẩu lao động, vậy mà vẫn tồn tại, chẳng hề hấn gì(!?).

 

Thống kê cho thấy, từ tháng 7/2007 đến hết tháng 6/2009 chỉ có 81 doanh nghiệp (trong tổng số 164 doanh nghiệp) đưa được từ 500 lao động trở lên đi xuất khẩu, số còn lại hoặc đưa dưới 500 người hoặc không đưa được người nào đi (29 doanh nghiệp).

 

Hợp đồng cung ứng lao động có ý nghĩa quyết định nhưng nhiều hợp đồng lại thông qua đủ các kiểu môi giới, dẫn đến việc quyền và lợi ích của người lao động bị xâm hại. “Nhiều doanh nghiệp khi đưa lao động ra tận sân bay mới “dí” hợp đồng cho người lao động ký vào. Vậy làm sao họ xem kỹ được các điều khoản trong đó, nên xảy ra rủi ro họ bị quá nhiều thiệt thòi”, ông Lợi nói. Theo ông Lợi, cũng vì doanh nghiệp thông qua đội ngũ “cò” về các địa phương quảng cáo tràn lan, lợi dụng tâm lý người dân muốn được đi nhanh nên chi phí thực tế người lao động phải bỏ ra có khi gấp 10 lần so với thực tế công bố.

 

Những khuyết điểm trên, là do chúng ta chưa có biện pháp thẩm tra chặt chẽ thực lực các đơn vị mà mình cấp phép, chưa có biện pháp xác minh, thẩm tra chất lượng của các hợp đồng do doanh nghiệp đăng ký, chưa xử lý nghiêm và đầy đủ các vi phạm của doanh nghiệp.

Trả lời PV Báo GĐ&XH, ông Nguyễn Ngọc Quỳnh phân trần: “Nếu có rủi ro, doanh nghiệp và người lao động cần phải ngồi lại với nhau. Không phải doanh nghiệp cứ ép người lao động được. Bên cạnh đó, người lao động phải tự bảo vệ mình, không nên để doanh nghiệp ép ký. Nhà nước cũng đang tìm cách “diệt trừ” tiêu cực cùng những “cái bẫy” mà doanh nghiệp đặt ra để lừa đảo người lao động”.