10 sự kiện kinh tế - xã hội 2007

Dưới đây là các sự kiện kinh tế - xã hội nổi bật, theo đánh giá của chúng tôi.

Việt Nam được bầu vào Hội đồng bảo an LHQ

Ngày 16/10 trở thành một ngày đáng nhớ khi Việt Nam, với tư cách là ứng cử viên duy nhất đại diện cho châu Á, đắc cử ghế thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc khóa 2008-2009 - cơ quan có vai trò hàng đầu trong việc gìn giữ hoà bình và an ninh thế giới.

Với tư cách là thành viên Hội đồng Bảo an, lần đầu tiên Việt Nam được tham gia đầy đủ vào quá trình kiến tạo những quyết định mang tính ràng buộc đối với tất cả thành viên Liên Hợp Quốc, chủ động tham gia giải quyết các vấn đề chung, đồng thời hội nhập sâu trên cả hai lĩnh vực kinh tế - thương mại và chính trị - an ninh.

Sự kiện được báo chí quốc tế đánh giá là mốc quan trọng, khẳng định vị thế mới của Việt Nam trên trường quốc tế.

Chính phủ trẻ nhiều kỳ vọng đột phá

5 ngày sau khi tái đắc cử Thủ tướng nhiệm kỳ mới (25/7) ông Nguyễn Tấn Dũng (58 tuổi), trình Quốc hội phương án hợp nhất, giải thể 6 bộ, cơ quan ngang bộ. Bằng đa số phiếu thuận, cơ quan lập pháp tối cao đã thông qua Chính phủ khóa mới với 22 bộ, tổ chức theo hướng: một bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng được báo chí quốc tế đánh giá là một nhà cải cách kinh tế. Ảnh: AP

28 thành viên Chính phủ ra mắt vài ngày sau đó. Hàng loạt gương mặt mới, trong đó có ông Nguyễn Thiện Nhân và Hoàng Trung Hải - hai phó thủ tướng được đánh giá là những nhân tố phù hợp với yêu cầu hội nhập quốc tế, có thể đảm nhiệm hai khóa.

Chính phủ mới được báo chí quốc tế đánh giá đầy hứa hẹn. Hãng AP đã dẫn lời chuyên gia kinh tế UNDP tại Hà Nội Jonathan Pincus: "Ông Nguyễn Tấn Dũng có một chương trình nghị sự tham vọng, hứa hẹn tiến trình cải cách sẽ tăng tốc".

Kinh tế tăng trưởng cao nhất 10 năm qua

Bất chấp sức ép từ dịch bệnh, thiên tai và biến động giá cả trên thế giới, kinh tế VN năm 2007 đạt mức tăng trưởng 8,48%, cao nhất trong 10 năm qua. Tổng thu nhập quốc nội (GDP) tính theo giá hiện hành đạt 1.144 nghìn tỷ đồng, tương đương 71,4 tỷ USD. Thu nhập bình quân đầu người ở mức 835 USD, cao hơn dự kiến, và sẽ vươn tới 960 USD trong năm tới.

Công nghiệp và dịch vụ đóng góp nhiều hơn vào tăng trưởng kinh tế. Ảnh: Vnexpress

Kinh tế tăng trưởng nhanh thứ hai thế giới và chi phí sản xuất thấp hàng đầu châu Á trở thành những nhân tố giúp Việt Nam có sức hấp dẫn đặc biệt với các nhà đầu tư. Lần đầu tiên dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đổ vào Việt Nam đạt 20,3 tỷ USD, với những gương mặt tên tuổi như: Foxconn, Piaggio, Keangnam.

Với cam kết kỷ lục 5,4 tỷ USD vốn viện trợ phát triển chính thức (ODA) từ các nhà tài trợ nước ngoài, Việt Nam tiếp tục là một trong những nước nhận được nhiều cam kết tài trợ nhất châu Á.

Bão giá tiêu dùng

Xăng dầu được xem là thủ phạm chính thổi bùng cơn bão giá. Khi dầu thô thế giới chạm ngưỡng kỷ lục hơn 99 USD mỗi thùng, giá bán lẻ trong nước tăng 4 lần, và đến hôm 22/11 bị đẩy tới 13.000 đồng một lít.

Lương thực, thực phẩm là nhóm hàng tăng giá mạnh nhất. Ảnh: Vnexpress

Hàng tiêu dùng ào ạt tăng giá theo. Chấp nhận thất thu ngân sách gần 2.000 tỷ đồng, Chính phủ mạnh tay giảm thuế nhập khẩu hàng loạt mặt hàng thiết yếu. Song giá bán các mặt hàng lương thực, thực phẩm, sắt, thép, gas, sữa… trên thị trường vẫn cao hơn năm ngoái trên dưới 30%. 

Theo Tổng cục Thống kê, giá tiêu dùng năm 2007 tăng hơn 13% - kỷ lục trong vòng hơn một thập kỷ qua. Nhiều chuyên gia kinh tế nhận xét, mặc dù kinh tế tăng trưởng cao nhưng chi tiêu đã trở thành gánh nặng căng thẳng với một bộ phận không nhỏ dân cư.

Thảm họa lớn nhất trong lịch sử ngành xây dựng

Sáng 26/9, hai nhịp dẫn nặng hàng nghìn tấn của cầu Cần Thơ - được xem là dài và hiện đại nhất Đồng bằng sông Cửu Long - bất ngờ đổ sập trong lúc có trên 200 công nhân đang làm việc. 54 người mà phần lớn là lao động chính của nhiều hộ gia đình đã thiệt mạng, gần 100 người bị thương. Thiệt hại ước tính hàng chục tỷ đồng.

Sự cố lớn nhất trong lịch sử cầu đường Việt Nam, sáng 26/9. Ảnh: Vnexpress

Bộ trưởng Giao thông Vận tải Hồ Nghĩa Dũng đánh giá đây là sự cố nghiêm trọng nhất trong lịch sử cầu đường VN và cá nhân ông sẽ chịu trách nhiệm đến cùng. Còn Chủ tịch tập đoàn Taisei (Nhật Bản), nhà thầu chính thi công nhịp cầu xảy ra sự cố đã phải "gửi lời xin lỗi đến toàn thể nhân dân Việt Nam".

Nhiều giả thiết về nguyên nhân tai nạn được đưa ra, phần lớn nghiêng về lỗi do thi công. Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Xây dựng, Bộ Công an... nhanh chóng vào cuộc để tìm kiếm câu trả lời. Ủy ban Quốc gia điều tra nguyên nhân sự cố cũng được thành lập. 3 tháng sau thảm họa, hiện vẫn chưa có kết luận cuối cùng về nguyên nhân.

Sóng gió trên thị trường chứng khoán

Sau khi chạm đỉnh 1.170,67 điểm ngày 12/3, cao nhất trong lịch sử 7 năm hình thành thị trường chứng khoán, những tháng sau đó, Vn-Index liên tục sụt giảm và chỉ loanh quanh trong khoảng 900 đến 1.000 điểm, thậm chí có lúc tụt xuống đáy 883,9 điểm vào 6/8.  

Những tâm trạng vui buồn sau mỗi phiên giao dịch. Ảnh: Vnexpress

Thay đổi về chính sách vĩ mô đã tác động tới tâm lý nhà đầu tư cũng như cục diện chung của thị trường. Chỉ thị 03 của Ngân hàng Nhà nước về khống chế dư nợ cho vay đầu tư chứng khoán ở mức 3%, buộc nhiều ngân hàng dừng cho vay và rốt ráo xiết nợ, không ít nhà đầu tư hụt vốn.

Trong bối cảnh đó, việc bùng nổ các đợt chào bán cổ phần lần đầu (IPO) của nhiều doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực xương sống của nền kinh tế, như Bảo Việt, PVFC, Vietcombank… cũng là một nguyên nhân khiến thị trường lận đận.

Đầy biến động nhưng thị trường chứng khoán vẫn chứng minh là kênh huy động vốn hiệu quả cho nền kinh tế. Khoảng 90.000 tỷ đồng đã được các doanh nghiệp huy động qua kênh này. Quy mô vốn hóa của thị trường tập trung đã chiếm hơn 40% GDP. Dự báo năm 2008, con số này sẽ là 60%, tương đương 35-40 tỷ USD.

Dịch tiêu chảy cấp nguy hiểm hoành hành ở miền Bắc

Cả hệ thống chính trị đã phải vào cuộc hồi tháng 10 để ngăn chặn trận dịch "tiêu chảy cấp nguy hiểm" lớn nhất từng xảy ra ở Việt Nam trong hơn 20 năm qua. Quá quen với chứng tiêu chảy, người dân chỉ thực sự sợ hãi khi Bộ Y tế công bố phẩy khuẩn tả là một tác nhân.

Đầu tháng 11, số bệnh nhân cấp cứu tại Viện Các bệnh truyền nhiễm và Nhiệt đới quốc gia (Hà Nội) tăng liên tục. Ảnh: Vnexpress

Trên toàn miền Bắc, các quán ăn đường phố vắng ngắt. Ngành sản xuất mắm tôm đình trệ bởi bị cấm bán, do được coi là nguồn lây tiêu chảy cấp nguy hiểm - loại bệnh có thể gây tử vong đến 50% nếu không điều trị kịp thời.

Trận dịch tuy được đánh giá là chấm dứt nhanh một cách kỷ lục nhưng vẫn kéo dài tới một tháng rưỡi tại 13 tỉnh, và kịp đẩy gần 2.000 người vào viện, hơn 290 người được xác định mắc tả, trong đó cả người nước ngoài. Tuy nhiên, không có ai tử vong. 

Bệnh dịch đã làm thay đổi phần nào thói quen ăn uống đường phố mất vệ sinh và nâng cao tính cảnh giác của người dân. Thậm chí đến nay, mắm tôm và các thức ăn sống vẫn chưa trở lại vị trí bình thường trên bàn ăn mỗi gia đình. Bộ Y tế vẫn luôn cảnh báo, nguy cơ tái phát dịch tả là rất cao, bởi phẩy khuẩn tồn tại lâu trong môi trường, trong khi vệ sinh thực phẩm vẫn chưa được kiểm soát.

Miền Trung tan hoang sau 4 đợt lũ lớn liên tiếp

Chỉ trong vòng 40 ngày (từ 5/10), miền Trung liên tiếp hứng chịu bốn đợt lũ lớn. Trong đó, trận lũ sau bão số 5, được ghi nhận có mực nước vượt đỉnh lũ lịch sử các năm 1999, 1996 và 1973. Lũ uy hiếp đê, nhăm nhe nhấn chìm nhiều địa phương, trong đó có khu vực Hà Nội.

Hàng nghìn ngôi nhà bị cô lập trong nước lũ, tháng 10/2007. Ảnh: TTXVN

Lũ chồng lũ đã làm gần 500 người chết, giật sập gần 1.000 ngôi nhà, gây thiệt hại hơn 11.500 tỷ đồng và kéo lùi tốc độ tăng trưởng kinh tế của cả năm xuống xấp xỉ 1%. Thủy thần cũng biến cuộc sống của hàng chục triệu dân suốt dọc từ Thanh Hóa đến Phú Yên trở nên kiệt quệ. Đói, khát và cả dịch bệnh hoành hành khiến các tỉnh miền Trung liên tiếp xin trung ương cứu trợ khẩn cấp.

Sau lũ, các nhà quy hoạch, thủy lợi và lãnh đạo các tỉnh miền Trung bắt đầu phải nhìn lại cách thức phòng chống lũ. Đã đến lúc miền Trung cần xốc lại hệ thống các hồ chứa, đảm bảo mục tiêu cắt lũ; tăng cường cơ sở hạ tầng để đảm bảo chung sống lâu dài với lũ, giống như vùng đồng bằng sông Cửu Long đang làm rất hiệu quả.

Sốt bất động sản

Giá nhà đất trải qua 3 đợt tăng cao, vào tháng 3, 8 và 10, chưa tính những lần điều chỉnh cục bộ. Riêng tháng 3, giá đất ở một số nơi thuộc quận 7, 2 của TP HCM tăng gấp đôi tháng 2. 

Đất trong dự án The Vista (TP HCM) cuối năm 2006 có giá gần 1.400 USD mỗi m2, một năm sau lên đến 2.800-3.000 USD. Tương tự, căn hộ trong dự án Saigon Pearl có giá 1.500 USD một m2, được đẩy lên 2.900-3.000 USD.  

Khách hàng chen nhau nộp tiền đăng ký mua nhà Phú Mỹ Hưng, ngày 24/10/2007. Ảnh: Vnexpress

Cơn sốt lên đến đỉnh điểm khi hàng nghìn khách hàng chen lấn đi đặt tiền "giữ chỗ" tại những dự án chung cư cao cấp hồi tháng 10. Trong số đó không ít là giới đầu cơ chuyên nghiệp, những người lập tức chuyển nhượng suất mua cho khách hàng cấp 2-3 với giá gấp 1,5-2 lần mức công bố của chủ đầu tư.  

Thị trường sôi động trở lại sau nhiều năm trầm lắng được giới quan sát cho là có tác động bởi chủ trương thoáng hơn với việc sở hữu nhà của Việt kiều và người nước ngoài. Bên cạnh đó, sau tăng trưởng chứng khoán cuối 2006 đầu 2007, các nhà đầu tư chuyển lợi nhuận sang địa ốc rồi theo đà đổ vốn nhiều hơn. Làn sóng đầu tư vào Việt Nam tăng cao cũng kéo theo nhu cầu thuê, mua nhà ở phát triển vượt bậc.

Đội mũ bảo hiểm trở thành bắt buộc

Sau khi Nghị quyết 32 của Chính phủ được ban hành hồi giữa năm với quy định tất cả mọi người ngồi trên mô tô, xe gắn máy, dù ngày hay đêm, đường lớn hay hẻm nhỏ đều phải đội mũ bảo hiểm, nhiều ý kiến trái chiều nảy sinh. Nhưng với quyết tâm bảo vệ tính mạng người dân, hàng loạt biện pháp như tuyên truyền, tăng chế tài xử phạt đã được đưa ra.

Cả nhà cùng xuống phố. Ảnh: Vnexpress

Sáng 15/12, thời điểm quy định trên có hiệu lực, tại các thành phố lớn, tỷ lệ đội mũ bảo hiểm lên đến 98-99%. Những người để đầu trần đi xe máy ra phố bỗng trở nên lạc lõng.

Dù vẫn còn người đội mũ theo kiểu đối phó, tranh cãi về mũ bảo hiểm có lợi hay hại cho trẻ dưới 3 tuổi..., nhưng việc phần lớn người dân chấp nhận mũ bảo hiểm như vật bất ly thân đem lại kết quả đáng kể. Tại Hà Nội, TP HCM, số người chết do chấn thương sọ não vì tai nạn giao thông giảm 25-40%.

Theo Vnexpress