Các thần tích đều ghi Thánh Gióng đã tắm ở Hồ Tây
GiadinhNet - Sau khi dẹp giặc, Thánh Gióng “ăn một bữa cơm và nhảy xuống Hồ Tây tắm”, rồi chết vì vết thương nặng – đoạn văn thuật lại tình tiết này trong sách “Tiếng Việt lớp 5” đang gây ra nhiều tranh luận.
Giáo viên, phụ huynh hoang mang...
Cụ thể, trong cuốn sách Hướng dẫn học Tiếng Việt lớp 5 (dành cho học sinh theo học mô hình VNEN) ở tập 2A, bài 26C phần Thảo luận và trả lời câu hỏi có đoạn:
"a) Những từ in đậm trong đoạn văn dưới đây dùng để chỉ nhân vật nào?; b) Việc dùng nhiều từ ngữ thay thế cho nhau như vậy có tác dụng gì?.
Đoạn trích: "Nghe chuyện Phù Đổng Thiên Vương, tôi thường tưởng tượng đến một trang nam nhi, sức vóc khác người, nhưng tâm hồn còn thô sơ và giản dị như tâm hồn tất cả mọi người thời xưa. Tráng sĩ ấy gặp lúc Quốc gia lâm nguy đã xông pha ra trận, đem sức khỏe mà đánh tan giặc, nhưng bị thương nặng. Tuy thế người trai làng Phù Đổng vẫn còn ăn một bữa cơm rồi nhảy xuống Hồ Tây tắm, xong mới ôm vết thương lên ngựa đi tìm một rừng cây âm u nào, giấu kín nỗi đau của mình mà chết".
Trích đoạn gây tranh cãi về thần tích Thánh Gióng
Bên cạnh đó, sách Tiếng Việt lớp 5 cũng có đoạn tương tự, trong phần luyện từ và câu (trang 86) “Luyện tập thay thế từ ngữ để liên kết câu”.
Khởi đầu cho cuộc tranh luận này là ý kiến của một số giáo viên, phụ huynh ở huyện Hậu Lộc (Thanh Hóa) cho rằng, trong thần tích "Thánh Gióng" mà họ đã từng đọc, chưa bao giờ họ thấy có đoạn nào nói đến Thánh Gióng đánh giặc xong ăn bữa cơm rồi nhảy xuống Hồ Tây tắm, sau đó ôm vết thương vào rừng giấu kín nỗi đau mà chết cả. Phần đa các ý kiến đều phản đối hoặc ngờ vực, cho rằng đoạn văn xa lạ và sai lệch so với những gì họ biết về truyền thuyết này.
Bìa cuốn sách Hướng dẫn học Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN
"Cuốn sách Hướng dẫn học Tiếng Việt lớp 5 nhà trường chúng tôi được Bộ GD-ĐT đưa về để giảng dạy theo chương trình mô hình mới Việt Nam. Về việc Thánh Gióng đánh giặc xong, ăn cơm, nhảy xuống Hồ Tây tắm... tôi cũng chỉ biết về việc Thánh Gióng đánh giặc xong bay về trời chứ chưa nghe có chuyện như đoạn văn trên", bà Tạ Thị Ánh - Hiệu trưởng trường Tiểu học Quang Lộc (Hậu Lộc, Thanh Hóa) cho biết.
Chiều 16/3, GS Nguyễn Minh Thuyết, chủ biên sách Tiếng Việt lớp 5 đã làm việc với lãnh đạo NXB Giáo dục Việt Nam để đưa ra câu trả lời cho dư luận. Ông Thuyết khẳng định đoạn văn trên là của nhà thơ Nguyễn Đình Thi và được trích dẫn đúng, không phải do nhóm biên soạn bịa ra.
Qua tìm hiểu của PV, đoạn trích về Thánh Gióng nói trên đúng là một đoạn trong tiểu luận "Sức sống của dân Việt Nam trong ca dao và cổ tích" do nhà thơ Nguyễn Đình Thi viết năm 1944. Trong bối cảnh đó, nhà thơ Nguyễn Đình Thi đã mượn đề tài ca dao cổ tích để nói bóng gió đến phong trào đấu tranh bắt đầu nhóm lên trong sinh viên lúc đó, và nhắc đến lòng yêu nước của thanh niên.
Người viết hẳn đã nghiên cứu rất kỹ
Ngày 17/3, trao đổi với PV Báo Gia đình & xã hội, PGS.TS Nguyễn Trí - người đã có nhiều năm nghiên cứu về văn hóa dân gian - cho biết: "Thần tích tại đền Thánh Gióng tại xã Phù Đổng – nơi có Lễ hội Đền Gióng đã được UNESSCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại có ghi chi tiết: …”Đánh xong trận ở Trâu Sơn và Hà Lỗ, Gióng cho ngựa phi đến bến Bồ Đề và dừng lại uống nước sông Hồng… Tiếp đó, Gióng lại phi ngựa vượt ngược lên Hồ Tây rồi buộc ngựa vào gốc đa bên bờ, nhảy xuống hồ tắm. Nơi này về sau được dân làng lập đền thờ cúng…"
"Cũng tại ngôi đền được nhắc đến trong thần tích trên là đền Sóc, di tích lịch sử cấp Quốc gia, nay thuộc phường Xuân Tảo, quận Bắc Từ Liêm, tôi đã thu thập được tư liệu nói rõ việc Thánh Gióng đã dừng chân và tắm ở Hồ Tây". PGS.TS Nguyễn Trí khẳng định.
Bảng giới thiệu tóm tắt truyền thuyết Thánh Gióng tại Đền Sóc (Hà Nội)
Trên tấm bia về lịch sử hình thành được đặt tại di tích đền Sóc có ghi rõ: “Giặc tan Gióng phi ngựa vượt sông Cái (sông Hồng) về phía Tây Hồ Tây buộc ngựa vào gốc cây trên đỉnh Gò Phượng Hoàng. Dân làng Cảo Động mang cơm cà dâng cho Gióng ăn. Ăn no Gióng xuống Hồ Tây tắm mát. Rồi phi ngựa thẳng về núi Vệ Linh, bỏ lại giáp trụ người ngựa bay về trời. Đó là ngày mồng chín tháng tư lịch trăng”.
Lễ hội Phù Đổng
“Như vậy, trong cả 2 thần tích trên đều có ghi Thánh Gióng đã tắm ở Hồ Tây. Cố nhà văn Nguyễn Đình Thi chắc chắn cũng đã nghiên cứu rất kỹ các tài liệu chép lại về Thánh Gióng còn lưu lại trong các thần tích và truyền thuyết trước khi viết cuốn “Sức sống của dân Việt Nam trong ca dao và cổ tích” năm 1944. Cuốn sách có đoạn văn đã được trích dẫn trong sách Tiếng Việt lớp 5 – Tập 2 và Hướng dẫn học Tiếng Việt lớp 5 – Tập 2A”, PGS.TS Nguyễn Trí nói.
Qua đây, PGS.TS Nguyễn Trí cũng đưa ra ý kiến của mình về những tranh cãi mấy ngày qua xung quanh chi tiết Thánh Gióng dừng chân tắm ở Hồ Tây. Theo ông, đây cũng là một lời nhắc nhở về tính dị bản của các tác phẩm dân gian nói chung và các truyền thuyết lịch sử nói riêng để khi sử dụng cần dẫn chứng rõ nguồn gốc tư liệu đã sưu tầm và các dị bản nếu có.
“Đây cũng là những nguồn cung cấp cho các thầy cô thêm nhiều tư liệu thú vị khi giảng giải cho học sinh về truyền thuyết Thánh Gióng nói riêng và các truyền thuyết lịch sử nói chung. Đồng thời cũng giải tỏa cho các vị phụ huynh, các vị quản lý giáo dục và xã hội trước một câu hỏi đặt ra có phần hơi vội vã và không cần thiết”, PGS.TS Nguyễn Trí bày tỏ.
Thùy Phương
Thủ đoạn 'gọi vốn' bất động sản của siêu lừa đất Cảng
Pháp luật - 4 giờ trướcGĐXH - Để lừa các nhà đầu tư chuyển tiền, Hòa đã đưa các thông tin gian dối về việc Công ty TNHH Pros Land có hợp tác với các chủ dự án lớn, mua được các suất bất động sản với giá ưu đãi, suất đối ngoại. Đây chính là cái bẫy khiến gần 40 nạn nhân bị lừa.
Tài xế ô tô đạp nhầm chân ga, húc đổ trụ bơm xăng cùng nhiều xe máy
Đời sống - 4 giờ trướcĐổ xăng xong, tài xế H. lái xe đi nhưng đạp nhầm chân ga dẫn đến chiếc xe mất kiểm soát, gây tai nạn liên hoàn.
Vụ nam sinh lớp 6 đọc, viết chưa thạo: Rà soát học sinh toàn huyện
Giáo dục - 4 giờ trướcSau khi một học sinh lớp 6 đọc, viết chưa thạo được phát hiện, Phòng GD-ĐT huyện Minh hoá đã chỉ đạo các trường tiểu học, THCS rà soát chất lượng học sinh yếu kém.
Hà Nội: Xót xa hàng loạt cây xanh bị tỉa trơ trụi
Đời sống - 6 giờ trướcGĐXH - Hàng loạt cây xanh ở ngõ 86 và 15 phố Duy Tân (phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội) bị cắt trụi cành lá dù thời điểm này chuẩn bị bước vào nắng nóng đỉnh điểm, khiến người dân tiếc nuối.
Chiêu trò 'hút' hàng nghìn tỷ đồng của Công ty Tâm Lộc Phát
Pháp luật - 6 giờ trướcGĐXH - Chỉ trong một thời gian ngắn, Tâm Lộc Phát từ một công ty "bé xíu" bỗng nhiên "nổi đình, nổi đám" trên khắp các trang mạng xã hội bởi khả năng thu hút các nhà đầu tư trong việc huy động vốn...
Án mạng đau thương ở Lai Châu: Dùng dao sát hại mẹ con của người tình
Pháp luật - 6 giờ trướcGĐXH - Cho rằng mẹ người tình ngăn cấm chuyện tình cảm, Hồ đã dùng dao sát hại người phụ nữ này. Trong cơn say máu, Hồ sát luôn người yêu rồi dùng dao tự đâm vào bụng mình để tự sát.
Nhiều nạn nhân sập bẫy lừa đảo của kẻ môi giới bất động sản
Pháp luật - 6 giờ trướcGĐXH - Với thủ đoạn đưa thông tin gian dối cho rằng, bản thân đang đầu tư đất thuộc các dự án tại tỉnh Quảng Ninh và Thanh Hóa, đối tượng đề nghị các cá nhân góp vốn chung tiền mua đất. Tiếp đó, Hà yêu cầu các nạn nhân đưa tiền để chi phí tách thửa, sang tên...
Gió mùa Đông Bắc sắp tràn xuống miền Bắc sau chuỗi ngày nắng nóng đỉnh điểm
Thời sự - 6 giờ trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết, sau kỳ nghỉ lễ 30/4, Bắc Bộ đón khối không khí lạnh yếu từ lục địa Trung Quốc di chuyển xuống. Thời tiết sẽ có sự thay đổi, trời có mưa sau chuỗi ngày nắng nóng.
Người dân hối hả về quê nghỉ lễ 30/4 - 1/5, bến xe, phố phường Hà Nội bắt đầu đông đúc
Đời sống - 8 giờ trướcGĐXH - Ngay từ đầu giờ chiều 26/4 (ngày làm việc cuối cùng trước kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5), các bến xe, tuyến đường cửa ngõ trên địa bàn Hà Nội đã bắt đầu đông đúc, người dân hối hả "khăn gói" lên đường về quê.
Phát hiện vật thể nghi là người trong đám cháy nhà xưởng, nơi 2 phóng viên tố bị hành hung
Pháp luật - 8 giờ trướcGĐXH - Theo lãnh đạo xã Ngũ Hiệp, huyện Thanh Trì, trong quá trình khám nghiệm hiện trường vụ cháy nhà xưởng, lực lượng chức năng phát hiện một vật thể đã than hoá, nghi là người. Hiện địa phương đang chờ thông tin kết luận từ cơ quan pháp y.
Gió mùa Đông Bắc sắp tràn xuống miền Bắc sau chuỗi ngày nắng nóng đỉnh điểm
Thời sựGĐXH - Theo dự báo thời tiết, sau kỳ nghỉ lễ 30/4, Bắc Bộ đón khối không khí lạnh yếu từ lục địa Trung Quốc di chuyển xuống. Thời tiết sẽ có sự thay đổi, trời có mưa sau chuỗi ngày nắng nóng.