Khát vọng sống và yêu của những người có H

"Sống trong đời sống, cần một tấm lòng"… câu hát của cố nhạc sỹ Trịnh Công Sơn cũng là triết lý sống của những thành viên đến với nhau trong một mái nhà chung để sẻ chia, nương tựa và góp sức cho cộng đồng, trong cuộc chiến chống căn bệnh thế kỷ HIV. Cái tên "Sông Lam xanh" là kết quả bao đêm suy nghĩ, trở trăn của những con người một thời lầm lỡ …

 

Trưởng nhóm Tự lực Sông Lam xanh- chủ nhiệm HTX - anh Phan Văn Kiên. Ảnh: TG

 

Nắm lấy bàn tay

Tiếp chúng tôi trong ki- ốt nhỏ kinh doanh lương thực thực phẩm với thương hiệu "gạo xứ Nghệ" (địa chỉ 15- Nguyễn Viết Xuân- TP Vinh- Nghệ An), cũng là mái nhà chung của những người người nhiễm HIV thành phố Vinh- là một người đàn ông tầm thước, mảnh khảnh. Anh là Phan Văn Kiên- Trưởng Nhóm tự lực "Sông Lam xanh".

Kiên mở đầu câu chuyện về đời mình không một chút ngần ngại. Đó là cái thời lầm lỗi đầy tủi nhục, cái thời mẹ và anh chị em Kiên không dám ngẩng mặt lên mỗi khi đi ra đường vì nhà có con nghiện. Cái thời, cứ hễ nhắc đến " Kiên nghiện Hà Huy Tập" thì ai cũng nổi da gà.

 

Kiên tâm sự: Đời anh kể như vứt đi từ năm 1995, khi đó anh mới học lớp 11, suốt ngày cứ lo lêu lổng, đua bạn, đua bè rồi bỏ học  giữa chừng và dấn thân vào con đường nghiện ngập lúc nào chẳng hay. Đầu tiên là thử cho biết, để chứng tỏ mình, một lần, hai lần... và không dứt ra được nữa. Từ đó, suốt ngày Kiên chỉ lo mỗi chuyện tìm “thuốc".

 

Ban đầu một “bi”, hai "bi"... Dần dần chịu không nổi, chuyển sang chích. Khi được gia đình, cộng đồng vận động đi cai nghiện tại Trung tâm GDLĐXH 3, anh biết mình đã nhiễm HIV. Vật lộn để vượt qua cú sốc lớn, qua cả những cơn nghiền thuốc quả là một việc làm vô cùng khó khăn. Sau 2 năm cai nghiện tại Trung tâm, anh đã đoạn tuyệt được với ma túy, nhưng khi trở về cùng cộng đồng, ban đầu anh không khỏi hoang mang, lo lắng: Mình sẽ tái nghiện. Nhưng khi được các bác sĩ động viên điều trị, ý chí "Phải sống một cuộc đời có ý nghĩa" đã giúp anh chiến thắng mọi cám dỗ, buồn tủi, đứng dậy lấy lại niềm tin.

Anh mạnh dạn tham gia vào dự án phòng chống AIDS tại cộng đồng và được bầu làm Nhóm trưởng. Số phận run rủi đã cho anh gặp Nguyễn Thị G, một phụ nữ chịu nhiều bất hạnh và lắm đắng cay. Chồng G là một người nghiện nặng rồi nhiễm HIV và qua đời để lại nỗi đau tột cùng cho vợ  và cô con gái 3 tuổi bé bỏng. Trong thời gian này, mẹ con chị đã được sự giúp đỡ, sẻ chia của Nhóm tự lực " Sông Lam xanh". Và không biết tự bao giờ, anh và chị đã thấy cảm mến và yêu thương nhau thật nhiều. Bây giờ, G cũng là một trong những thành viên xuất sắc của Nhóm.

Hay như câu chuyện của chị Nguyễn Thị H, người phụ nữ mảnh mai qua bao nhiêu giông  bão cuộc đời vẫn cháy sáng một nghị lực mãnh liệt. Nghị lực ấy đã khiến cho một người đàn ông cảm phục, yêu thương. Họ đã đến với nhau trong niềm vui chung của tất cả mọi người ở Nhóm tự lực. Đối với Hồ Huyền T, những ngày đầu còn e ngại đã qua! Giờ cô tự tin đối mặt với bệnh tật và cuộc sống, để có thể chủ động trong mọi chuyện, nhằm giúp chính bản thân mình và những người cũng cảnh khổ có thêm tự tin để hòa nhập cuộc sống.

Ngồi kể lại chuyện đã qua, trên gương mặt đẹp  của T ánh lên vẻ điềm tĩnh, tự tin: Mỗi người chỉ có một cuộc đời, mỗi người phải định đoạt lấy nó, lựa chọn để sống sao cho ý nghĩa... Giống như T, Phan Xuân M cũng đã tốt nghiệp Đại học Ngân hàng, đã đi làm, và bị ma túy dẫn dụ đến cái kết HIV. Nhưng với anh: "Tiếc nuối không thể làm lại. Vậy nên hãy bắt đầu ngay từ bây giờ để  không phải tiếc nuối thêm một lần nữa." Và còn rất nhiều số phận, hoàn cảnh khác cũng đã tìm thấy ý nghĩa cuộc sống khi họ đến với nhau dưới mái nhà chung này...

 

Dòng sông Lam hiền hòa là ý tưởng gợi mở cho các thành viên Nhóm tự lực đặt tên nhóm là “Sông Lam xanh”. Ảnh: TL

Không đầu hàng số phận

Anh Kiên kể lại ngày sơ khai của Nhóm tự lực "Sông Lam xanh"- Đó là một ngày cuối năm 2008.

30 người có H.  trên địa bàn thành phố Vinh đã có môt ngày tụ họp tại Phòng Tư vấn của Bệnh viện đa khoa Hữu nghị tỉnh, để ghi dấu sự ra đời của Nhóm tự lực đầu tiên cho người nhiễm H trên địa bàn tỉnh. Nhóm hoạt động với mục đích kêu gọi quyền và lợi ích hợp pháp cho người có H và bị ảnh hưởng bởi HIV, tăng cường sự tham gia hoạt động của người có H trong hoạt động xã hội có liên quan đến HIV/AIDS, nhận sự giúp đỡ của các tổ chức, cá nhân dành cho người nhiễm H và người bị ảnh hưởng theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản, tự trang trải kinh phí...

Sau hơn 3 năm hoạt động, từ 30 thành viên ban đầu, đến giờ nhóm tự lực đã có gần 50 thành viên. Được sự giúp đỡ, ủng hộ của Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS  tỉnh cùng nhiều tổ chức, đoàn thế, cộng với sự nỗ lực, hết mình của mỗi thành viên, "Sông Lam xanh" đã làm nên những dấu ấn riêng có, được cộng đồng ghi nhận.

Không chỉ giúp mỗi thành viên có H. và gia đình họ có thêm niềm vui sống, Nhóm Tự lực "Sông Lam xanh" thường xuyên có những buổi truyền thông phòng chống HIV và tệ nạn xã hội ở các khối xóm, tập huấn kiến thức phòng tránh lây nhiễm cho người có nguy cơ cao. Hàng trăm buổi truyền thông của nhóm đã đến với từng góc phố suốt 3 năm qua. Có người nhiễm H qua đời, nhóm đã phải chia nhau đến động viên gia đình và lo toàn bộ việc đưa đám cho người đã khuất vì không ít người do kỳ thị, ngại ngần nên không đến.  Không ít lần phải thấy, phải nghe những ánh nhìn kì thị, những lời nói đau lòng, nhưng rồi dần dà, niềm tin đã thắp sáng trong ánh mắt, những vòng tay gần lại  niềm cảm thông của các thành viên.

Nhóm sinh hoạt định kỳ vào ngày 24 hằng tháng. Khi thì ở "trụ sở”, khi thì ở nhà một thành viên, có khi là một địa điểm mà nhóm chọn đi picnic, hay ở một góc công viên... 50 thành viên ấy đã cùng nhau làm nên một đại gia đình, người ốm đau được thăm hỏi, sẻ chia công việc, người khó khăn được quyên góp, giúp đỡ.

Sau khi các dự án tài trợ cho người nhiễm H bị rút dần, các thành viên phải đối mặt với không ít khó khăn. "Khó, nhưng chúng ta không vì thế mà nản lòng"-Họ đã động viên nhau như thế! Những mái đầu chụm lại để bàn tính phương cách duy trì hoạt động, đồng thời tìm công việc cho các thành viên. Hợp tác xã Sông Lam xanh đã ra đời, đánh dấu mô hình kinh doanh đầu tiên cho tập thể những người có H. trên địa bàn tỉnh. Và cửa hàng kinh doanh lương thực thực phẩm với thương hiệu "Gạo xứ Nghệ" tại địa chỉ 15- Nguyễn Viết Xuân- TP Vinh ra đời với câu khẩu hiệu rất lạ được sơn trên tường khiến không ít người ngạc nhiên:  "Sống trong đời  sống, cần có một tấm lòng"...

 "Đã có nhiều người hỏi và chúng tôi giải thích cặn kẽ về mình để mọi người cùng biết, cùng hiểu, cùng sẻ chia. Chúng tôi cũng muốn đây là một địa điểm tuyên truyền về phòng tránh căn bệnh thế kỉ và giảm sự kì thị ở cộng đồng"- Chủ nhiệm HTX Phan Văn Kiên cho biết.

Mặc dù gặp không ít khó khăn, nhưng những xã viên của HTX đặc biệt này vẫn hy vọng sẽ có ngày, các anh, các chị có được những sản phẩm gạo xứ Nghệ được đóng gói với bao bì có in chữ : HTX Sông Lam xanh.  Kiên bảo: Con người có thể mất mọi thứ nhưng không nên đánh mất niềm hy vọng. Nó là tia sáng giúp con người đi qua những vũng lầy tăm tối.

 

Hồ Hà