Câu chuyện thú vị về những chiếc giếng làng
GiadinhNet – Nói đến giếng làng ắt hẳn không ít người bùi ngùi nhớ đến quê hương. Hình ảnh cây đa, giếng nước, sân đình xưa nay vẫn là hình ảnh đặc trưng của mỗi vùng quê Việt Nam.
Dưới đây là câu chuyện thú vị về những chiếc giếng làng ở xã Cẩm Nhượng, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh.
Theo truyền thuyết và tư liệu lịch sử còn lưu giữ lại, xã Nhượng Bạn thuở xưa (nay là Cẩm Nhượng) được hình thành vào cuối đời Trần, thế kỷ thứ 15. Làng Nhượng Bạn ra đời gắn liền với sự tích bà Hoàng Càn, người con gái làng Quyền Đông là cung phi của vua Trần Duệ Tông đã đứng ra xin vua ban tặng mảnh đất ven sông biển để di dân Quyền Đông và cư dân tứ xứ về sinh cơ lập nghiệp.
Trên mảnh đất “kề bể, gần non” này, bằng trí lực, sự cần cù, sáng tạo lao động nhiều thế hệ, người Nhượng Bạn đã vun xây nên một quần thể đình, đền, chùa miếu để phụng thờ, tưởng nhớ, ghi ơn những bậc anh hùng dân tộc, các vị tiền hiền đã có công mở mang bờ cõi, khai sơn phá thạch, hình thành nên xóm thôn sầm uất. Những công trình như chùa Yên Lạc, đình làng Xuân, đình làng Đương, đình làng Trung, miếu Đông Đạo, Văn chỉ thờ Khổng Tử, miếu bà Càn, đền Cả, đền Thượng Phủ, nhà bia… được xây dựng thành một hệ thống nằm rải rác trên địa bàn xã. Đây là những công trình thể hiện đời sống tâm linh phong phú, sâu sắc hướng về cội nguồn, gốc rễ của người dân nơi đây.
Tồn tại song song cùng với hệ thống đình, đền, chùa, miếu là những chiếc giếng làng. Giếng nước, cây đa, đình làng từ xưa được xem là biểu tượng mang tính đặc trưng mà thân thiết ở mỗi làng quê Việt Nam. Xã Nhượng Bạn xưa có đến 5 giếng làng: giếng Uống, còn gọi là giếng Vạn Phúc nay thuộc thôn Phúc Hải; giếng Miệu ở gần miếu thờ bà Hoàng Càn nay thuộc thôn Lâm Hoản; giếng Trửa (giữa) nay thuộc đường Hoàng Độ; giếng Cồn nay thuộc đường Hoa Thưởng và giếng Vạn lái rút ở các thôn Đông Đạo, Vạn Lợi.
5 giếng làng được người xưa lấy huyệt, khai mạch nên nguồn nước ngọt lành, phục vụ nhu cầu của nhân dân trong các vạn chài, thôn xóm. Đến thời thuộc Pháp, các giếng làng được chính quyền xây dựng lại tương đối kiên cố, đường kính khoảng 2 - 3 mét, rộng rãi, thuận tiện cho việc lấy nước của người dân.
Trong 5 giếng làng thì giếng Uống là giếng lớn nhất. Gọi là giếng Uống bởi nước ở đây rất trong lành, mát ngọt và tinh khiết, là nguồn nước chính cung cấp cho cư dân các vạn chài, thôn xóm. Điều đặc biệt, nước giếng Uống dùng để om hoặc nấu chè tươi thường có màu nước xanh lâu và ngon ngọt nổi tiếng. Tương truyền, giếng do vị danh thần thời Lê sơ là Tả đô đốc, Thượng tướng quân Nguyễn Thân là người lấy huyệt, khai thủy.
Một bài vè được làm cách đây gần 180 năm cũng nhắc đến địa danh giếng Uống:
Cái giếng Uống phía trên
Đền Tam tòa kề bên
Chung cả làng uống mát.
Đến những năm 80, 90 thế kỷ trước, đời sống kinh tế đi lên, sinh hoạt của nhân dân Cẩm Nhượng có nhiều thay đổi. Mỗi gia đình tự đào riêng cho mình một giếng khơi hoặc giếng máy để lấy nước sinh hoạt nên nhu cầu dùng nước từ những giếng làng hầu như không còn. Những chiếc giếng một thời chính là nơi cung cấp nguồn nước cho cả làng bị bỏ hoang, không còn ai quan tâm. Nếu như giếng Vạn lái rút (ở cồn Gò xã Cẩm Nhượng ngày nay) bị thủy triều xâm lấn vào những năm 50-60, thì đáng buồn hơn, những giếng làng khác còn bị vứt xả rác gây ô nhiễm và sau đó bị san lấp lấy đất sử dụng vào mục đích khác.
Nhận thức được giá trị văn hóa của những chiếc giếng làng, thời gian vừa qua, chính quyền và nhân dân xã Cẩm Nhượng đã tích cực khôi phục tôn tạo, khơi thông lại các giếng làng. Đầu tiên là giếng Miệu ở thôn Lâm Hoản. Tuy nhiên, giếng Uống - giếng lớn nhất, quan trọng nhất thì đã bị san lấp hoàn toàn.
Việc phục hồi, tôn tạo lại các giếng làng thủa xưa không chỉ là một việc làm cần thiết và hết sức có ý nghĩa nhân văn trong hành trình tìm về những di sản văn hóa, những giá trị tốt đẹp của cha ông đã để lại.
Hương Ly
Dương Triệu Vũ tiết lộ lý do Bảo Anh quyết sinh con dù ảnh hưởng tới sự nghiệp
Giải trí - 2 giờ trướcDương Triệu Vũ khẳng định việc Bảo Anh sinh con ở giai đoạn này là quyết định đúng đắn, anh cũng ngầm tiết lộ cha của con gái Bảo Anh không phải đại gia.
'Lật mặt 7' vẫn có 'lỗ hổng' kịch bản, Lý Hải kỳ vọng gì về doanh thu?
Giải trí - 3 giờ trướcGĐXH - Lý Hải khi được hỏi về kỳ vọng doanh thu đã thẳng thắn cho biết, làm phim vất vả nên nếu chỉ nghĩ đến doanh thu thì anh sẽ căng thẳng và sẽ "mất ăn mất ngủ".
Tranh cãi khi Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam tăng tuổi dự thi lên 33
Giải trí - 4 giờ trướcGĐXH - BTC Miss Universe Vietnam (Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam) bất ngờ khi công bố độ tuổi dự thi năm nay sẽ tăng thêm " 4", nghĩa là thí sinh dự thi sẽ từ 18 đến 33 tuổi.
Ca sĩ đình đám những năm 2000: Lấy vợ trẻ kém 17 tuổi, tài sản khủng nhưng vẫn giữ lối sống giản dị
Giải trí - 5 giờ trướcGĐXH - Lý Hải nổi tiếng trong những năm 2000 bởi giọng hát 'bắt tai' khán giả tuy nhiên thời gian gần đây, nam ca sĩ chuyển sang làm đạo diễn và gặt hái được nhiều thành công.
Thúy Diễm lo ngại về Hồng Diễm
Giải trí - 6 giờ trướcKhác với nhiều phân cảnh căng thẳng, đấu đá trên phim "Trạm cứu hộ trái tim", diễn viên Thúy Diễm (vai Mỹ Đình) cho biết hậu trường quay phim luôn tràn ngập tiếng cười. Nữ diễn viên cũng tiết lộ người người hay bày trò nhất lại là người có vai diễn trầm nhất.
Chồng Midu sở hữu khối tài sản khổng lồ như thế nào?
Giải trí - 7 giờ trướcGĐXH - Chồng Midu mới đây đã được chính cô dâu hé mở trong loạt ảnh ở Paris (Pháp). Anh là thiếu gia trong gia đình sở hữu tập đoàn có sản phẩm được phân phối trên 60 quốc gia.
Ca sĩ Giang Hồng Ngọc: Tuổi thơ cơ cực, phải lao vào đời tìm cách thoát nghèo
Giải trí - 8 giờ trướcNhìn lại những ngày cơ cực khi xưa, Giang Hồng Ngọc nói cô là minh chứng điển hình cho việc vượt mọi khó khăn để tìm đến hạnh phúc cho riêng mình.
Nhan sắc con gái lớn của Tú Dưa với mối tình đầu
Giải trí - 10 giờ trướcỞ tuổi 25, Linh Nhi - con gái lớn của Tú Dưa sở hữu nhan sắc khá ưa nhìn. Cô có phong cách ăn mặc nhẹ nhàng, đơn giản, trẻ trung.
Dàn nghệ sĩ xuất hiện trong buổi công chiếu phim “Lật Mặt 7: Một Điều Ước” tại Hà Nội
Giải trí - 19 giờ trướcGĐXH - Sự kiện ra mắt bộ phim “Lật Mặt 7: Một Điều Ước” tại Thủ đô Hà Nội quy tụ dàn sao gồm nhiều tên tuổi nổi tiếng.
Lệ Quyên bất ngờ với quan điểm 'ai nuôi ai' trong tình yêu khiến fan xôn xao bàn tán
Giải trí - 20 giờ trướcGĐXH - "Trong chuyện yêu đương đôi lứa hay vợ chồng, nực cười nhất là cứ rạch ròi với quan điểm ai nuôi ai, thật sự thiển cận vô cùng", Lệ Quyên bất ngờ chia sẻ.
Nữ ca sĩ gốc Đà Nẵng nổi tiếng 'Làn sóng xanh' những năm 2000: 43 tuổi giàu có, trẻ đẹp nhưng vẫn độc thân
Giải tríGĐXH - Mỹ Tâm nổi tiếng với khán giả qua nhiều ca khúc nổi đình nổi đám trong giải thưởng "Làn sóng xanh". Dù đã bước sang tuổi 43 nhưng sự nổi tiếng của cô vẫn không giảm.