Hà Nội
23°C / 22-25°C

Tủ sách cổ 500 năm tuổi

Thứ bảy, 09:46 07/04/2012 | Xã hội

GiadinhNet - Được lưu truyền suốt 5 đời ở dòng họ Lê Mai, tủ sách "Thư gia Vạn Ninh Đường" được đánh giá là tủ sách cổ nhất của tỉnh Thanh Hóa tính tới hiện tại.

Tủ sách với số lượng lên tới gần 600 cuốn bao gồm sách Nôm, Hán văn, thuộc nhiều loại: Văn, sử, khoa học…; Trong số có nhiều cuốn có niên ại từ thế kỷ XVII. Nhưng sự tàn phá của thời gian, phương thức bảo quản thô sơ, tủ sách này đang đứng trước nguy cơ biến mất.
 

Tủ sách Thư gia Vạn Ninh Đường đã được họ Lê Mai lưu giữ 5 đời nay với hơn 150 năm. Ảnh: H.V

 
Tủ sách "vàng" của xứ Thanh
 

Hiện tại, Thư gia Vạn Ninh Đường vẫn được ông Bửu cất giữ cẩn thận, nhưng việc bảo quản bằng phương pháp thủ công nên đến bây giờ hơn 70% trong số 600 cuốn sách đã bị hư hỏng, hơn 20 cuốn đã bị bục nát hoàn toàn, mặc dù bị bục nát hoàn toàn nhưng ông Bửu vẫn bọc báo rồi cất cẩn thận như một vật quý.

Nghe tương truyền nhà ông Lê Mai Bửu có một tủ sách cổ quý hơn vàng, chúng tôi đã tìm đến để tận mục sở thị. Ông Bửu là một nhà giáo đã nghỉ hưu hơn hai mươi năm nay, trú ở thôn Đồng Lạc, xã Hoằng Trạch, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa.

Tận mắt được ông Bửu mở tủ sách cho xem, chúng tôi thực sự "choáng". Tủ sách chứa gần 600 cuốn sách Nôm, Hán văn với nhiều chủng loại như: Văn, sử, khoa học... Chiếm số lượng lớn nhất là các cuốn sách về Y học cổ truyền Phương Đông với số lượng lên tới 300 cuốn, cùng hàng trăm loại sách quý viết về lịch sử phong tục ở các địa phương trong cả nước. Hơn 60% số sách trong tủ in bằng Hán Văn, số còn lại là sách Việt Nam được in khắc và viết tay.

Trong số 600 cuốn sách này, cuốn có niên đại cổ nhất vào thế kỷ XVII, như cuốn "Lã Đường Di Cảo" và cuốn sách có giá trị là cuốn “Kim Vân Kiều quảng tập truyện”, in năm Giáp Thìn đời vua Thành Thái. Cuốn sách cổ “Kim Vân Kiều quảng tập truyện” là một trong mười văn bản Truyện Kiều đã được công bố và có giá trị nhất từ trước đến nay. Năm 2007, cuốn sách được các nhà nghiên cứu về Truyện Kiều chụp ảnh và dịch ra tiếng Việt.
 

Cuốn Kim Vân Kiều truyện, được đánh giá là có giá trị nhất.

Năm 2007, cuốn Kim Vân Kiều truyện được Hội bảo tồn di sản Hán Nôm in lại thành một bản mới.


Tò mò chúng tôi hỏi về nguồn gốc lưu giữ của gần 600 cuốn sách cổ này, ông Bửu cho biết, tủ sách “Thư gia Vạn Ninh Đường” được lưu truyền ở dòng họ Lê Mai đã 5 đời nay. Theo ông Lê Mai Quảng - đời thứ tư, bố ông Bửu truyền lại. Cụ Lê Mai Bình là một nhà Nho học, ngày đêm lo dùi mài kinh sử, để mai này đỗ đạt thành danh phò vua giúp nước nên bao nhiêu gia sản cơ nghiệp cụ đều dồn vào mua sách, nhưng không may là cụ không đỗ đạt.
 
Tiếp đến là đời ông Lê Mai Lễ cũng tiếp tục sự nghiệp dùi mài kinh sử nhưng cũng không thành danh. Đến đời thứ 3 là ông Lê Mai Đăng, ông không theo hướng đi của bố và ông mà ông theo nghề y  do đó ông đã tìm mua những loại sách có liên quan đến y học, và đến đời ông Lê Mai Bửu ngày nay...
 
Cần có cách bảo quản kịp thời
 
Nhiều nhà khoa học, các Viện nghiên cứu Trung ương và Thanh Hoá đã tới xem xét khảo cứu đánh giá: Đây là tủ sách Hán Nôm phong phú về chủng loại, có giá trị văn hoá lịch sử của dân tộc Việt Nam nói chung và lịch sử phong tục địa phương Thanh Hoá nói riêng.

Để bảo vệ sách không bị ướt, ẩm mốc, rách nát, gia đình ông Bửu đã phải bọc kỹ rồi bỏ vào tủ gỗ khóa cẩn thận. Ông tâm sự: “Thời chiến tranh, nhiều người ở tỉnh Thanh Hóa đã đem sách chữ Hán Nôm ra đốt vì sợ "mang họa vào thân". Bố con tôi phải đào hầm đưa sách đi cất giấu, cương quyết không để cho bom đạn, kẻ thù tàn phá tủ sách của gia đình.
 

Nhiều cuốn sách do thời gian cùng với cách bảo quản thủ công khiến các chữ trong sách ngày một mờ đi.

 
Thời gian đầu chưa biết nhiều về cách bảo quản sách cổ, thỉnh thoảng trời nắng, tôi lại lấy sách ra ngoài phơi. Mãi sau này tôi mới nhận ra rằng, càng phơi nắng thì sách càng nhanh hư vì giấy sáp không được phơi nắng nhiều, phơi nhiều giấy sẽ nhanh nhàu, mất chữ. Cũng từ đó tôi  rút kinh nghiệm, chỉ phơi sách ở những nơi râm mát và che đậy rất cẩn thận”.
 

Để bảo quản sách ngoài bọc kỹ cất cẩn thận vào tủ, ông Bửu còn phải để vôi bột dưới gầm tủ để hút ẩm.


Khi hỏi về nguyện vọng của gia đình để lưu giữ tủ sách quý ông Bửu tâm sự: " Tủ sách này là kho trí thức chung của nhân loại, gia đình tôi chỉ là người lưu giữ thôi. Bây giờ gia đình chỉ mong sao tủ sách cổ này được các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu về khai thác kho trí thức này, tôi nghĩ nếu không kịp thời khai thác thì số sách quý sẽ bị hư hỏng theo thời gian. Đặc biệt là gần 300 cuốn sách Y học cổ truyền Phương Đông vẫn đang còn nằm chất đống trong tủ mà không được nghiên cứu, tôi thấy tiếc quá".
 
Hoàng Văn
thuctap
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Phát hiện vật thể nghi là người trong đám cháy nhà xưởng, nơi 2 phóng viên tố bị hành hung

Phát hiện vật thể nghi là người trong đám cháy nhà xưởng, nơi 2 phóng viên tố bị hành hung

Pháp luật - 11 phút trước

GĐXH - Theo lãnh đạo xã Ngũ Hiệp, huyện Thanh Trì, trong quá trình khám nghiệm hiện trường vụ cháy nhà xưởng, lực lượng chức năng phát hiện một vật thể đã than hoá, nghi là người. Hiện địa phương đang chờ thông tin kết luận từ cơ quan pháp y.

Các trường y dược hàng đầu cả nước công bố mức điểm xét tuyển đại học bằng IELTS mới nhất năm 2024

Các trường y dược hàng đầu cả nước công bố mức điểm xét tuyển đại học bằng IELTS mới nhất năm 2024

Giáo dục - 50 phút trước

GĐXH - Các trường y dược hàng đầu cả nước công bố mức điểm xét tuyển đại học bằng IELTS năm 2024 như thế nào?

Kết quả xổ số - KQXS hôm nay thứ Sáu ngày 26/4/2024

Kết quả xổ số - KQXS hôm nay thứ Sáu ngày 26/4/2024

Đời sống - 51 phút trước

GĐXH - Kết quả xổ số hôm nay - KQXS thứ Sáu ngày 26/4/2024: Xổ số miền Nam - XSMN, xổ số miền Trung - XSMT, xổ số miền Bắc - XSMB, xổ số Vietlott - XS Vietlott.

Nội dung bát nháo trong những lá sớ tại lễ hội Phủ Dầy (Nam Định): UBND xã ra 'tối hậu thư' chấn chỉnh

Nội dung bát nháo trong những lá sớ tại lễ hội Phủ Dầy (Nam Định): UBND xã ra 'tối hậu thư' chấn chỉnh

Đời sống - 52 phút trước

GĐXH - Sau phản ánh của Gia đình và Xã hội về dịch vụ viết sớ thuê sai nội dung ở lễ hội Phủ Dầy năm 2024, UBND xã Kim Thái (huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định) và thủ nhang phủ Chính đã ra "tối hậu thư" chấn chỉnh gấp hiện tượng trên.

Diễn biến mới vụ cựu tiếp viên hàng không môi giới bán dâm nghìn đô

Diễn biến mới vụ cựu tiếp viên hàng không môi giới bán dâm nghìn đô

Pháp luật - 1 giờ trước

GĐXH - Liên quan đến vụ cựu tiếp viên Vietnam Airlines môi giới bán dâm giá nghìn đô, mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM đã hoàn tất kết luận điều tra.

Nam sinh Bách khoa TPHCM tiết lộ áp lực 'đã học vượt lại còn xuất sắc'

Nam sinh Bách khoa TPHCM tiết lộ áp lực 'đã học vượt lại còn xuất sắc'

Giáo dục - 1 giờ trước

Là sinh viên duy nhất "đã học vượt lại còn xuất sắc" trong đợt tốt nghiệp tháng 4/2024 của Trường Đại học Bách khoa TPHCM, nam sinh viên Thái Tài chủ động chọn… áp lực.

Phát hiện bom nặng 340kg còn nguyên ngòi nổ ở trung tâm thành phố Vinh

Phát hiện bom nặng 340kg còn nguyên ngòi nổ ở trung tâm thành phố Vinh

Thời sự - 1 giờ trước

Trong quá trình cải tạo mương thoát nước ở trung tâm thành phố Vinh (Nghệ An), đơn vị thi công đã tá hỏa khi phát hiện quả bom khoảng 340kg còn nguyên ngòi nổ, cánh đuôi.

Nghe mẹ nói chuyện trong phòng kín, con gái kịp thời ngăn một vụ lừa đảo

Nghe mẹ nói chuyện trong phòng kín, con gái kịp thời ngăn một vụ lừa đảo

Pháp luật - 2 giờ trước

Kẻ lạ mặt yêu cầu bà T. đóng kín cửa, ở trong phòng và không được đi ra ngoài. Phát hiện sự việc, cô con gái khuyên mẹ nên tắt điện thoại ngay và đi báo công an.

Video: Khoảnh khắc ô tô 'điên' tông loạt xe máy, húc đổ trụ bơm xăng

Video: Khoảnh khắc ô tô 'điên' tông loạt xe máy, húc đổ trụ bơm xăng

Đời sống - 2 giờ trước

GĐXH - Chiếc xe ô tô con sau khi đổ xăng thì bất ngờ "mất lái" tông trúng nhiều xe máy đang dừng gần đó và chỉ dừng lại sau khi húc đổ một trụ bơm xăng.

Bộ LĐ-TB&XH chính thức ban hành lịch nghỉ lễ 30/4-1/5

Bộ LĐ-TB&XH chính thức ban hành lịch nghỉ lễ 30/4-1/5

Thời sự - 4 giờ trước

GĐXH - Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc đề xuất hoán đổi ngày làm việc dịp nghỉ lễ 30/4-1/5 năm 2024, LĐ,TB&XH đã chính thức ban hành lịch nghỉ lễ đối với cán bộ, công chức viên chức và người lao động.

Top