Sản xuất-tiêu thụ rau sạch: Thông trên, vướng... dưới

Hà Nội đang “khát”...  rau sạch

 

Nông dân Song Phương vẫn phải sản xuất manh mún, lạc hậu dù nằm trong diện được xây dựng khu nông nghiệp công nghệ cao. Ảnh: M.A

 

Về cái khó của doanh nghiệp sản xuất rau sạch, ông Trịnh Duy Hùng – Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội chia sẻ: “Thành phố đã giới thiệu cho một doanh nghiệp tới 3 địa điểm để sản xuất rau an toàn song đều không thể triển khai. Một lỗi kỹ thuật phải mất 5-6 tháng để thẩm định khiến nhà đầu tư nản lòng”.

Theo con số thống kê, hiện cả nước mới có khoảng 40% vùng sản xuất, cung cấp được 10% sản lượng rau an toàn nhưng vẫn còn đến 4% tồn dư thuốc bảo vệ thực vật quá mức cho phép. Tại Hà Nội, tổng diện tích trồng rau của thành phố gần 11.650 ha, trong đó chỉ có 2.105 ha trồng rau an toàn chiếm chưa đến 18% diện tích rau củ quả, cùng đó là số ít cán bộ kỹ thuật chỉ đạo, giám sát sản xuất. Với diện tích trên, mỗi năm Hà Nội chỉ tự cung tự cấp được khoảng 490.000 tấn (60%) rau và trong số này chỉ đáp ứng 14% nhu cầu về rau sạch.

 

Thực tế từ các hội chợ rau sạch đã phần nào chứng minh được các con số nêu trên. Mặc dù, tại các hội chợ này, giá rau thường đắt hơn rau cùng chủng loại ở chợ từ 10-20% nhưng lượng khách mua tấp nập. Hầu hết người tiêu dùng cho rằng các quầy rau rất đáng tin tưởng bởi có ghi địa chỉ rõ ràng và công khai về quy trình sản xuất nên người tiêu dùng vẫn sẵn sàng móc ví mua ăn và dự trữ.

 

Đầu tháng 8/2010, khi bàn về vấn đề rau sạch của thành phố, Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội Trịnh Duy Hùng thẳng thắn: “Rau không thể thiếu trong bữa ăn của người dân Hà Nội và người dân đang phải sử dụng nhiều loại rau không an toàn”. Trước đó, năm 2009 UBND TP Hà Nội đã phê duyệt đề án sản xuất rau an toàn với mục tiêu phát triển diện tích trồng đến năm 2010 đạt 2.400-2.500 ha và đến năm 2015 đạt 5.000 ha. Chủ trương là vậy nhưng đến nay các dự án có sản phẩm rau an toàn là rất ít.

 

Rau sạch, mãi là giấc mơ?

 

Góp phần tạo hành lang xanh, tạo ra nguồn rau sạch đủ cung cấp cho nhu cầu thành phố, ngày 15/7, UBND TP Hà Nội gửi công văn xin chủ trương xây dựng khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và ngày 30/8, Văn phòng Chính phủ có văn bản đồng ý chủ trương trên. Khu vực được lập đồ án quy hoạch là 5 xã liền kề ven sông Đáy, trong đó bao gồm cả xã Song Phương (Hoài Đức – Hà Nội).

 

Chủ trương đã rõ ràng nhưng để hình thành được vùng sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, vùng rau an toàn, người dân gặp không ít khó khăn. Xã Song Phương (huyện Hoài Đức), nơi có truyền thống sản xuất và cung cấp rau cho TP Hà Nội từ hàng chục năm nay là một ví dụ điển hình. Theo đồ án quy hoạch của UBND thành phố được Văn phòng Chính phủ chấp thuận thì Song Phương nằm trong vùng nông nghiệp công nghệ cao, là nơi sản xuất, cung ứng rau sạch cho thị trường Hà Nội và nhiều thị trường tiềm năng khác. Vậy nhưng hiện nay, tại địa phương này, các mô hình, dự án đầu tư cho rau sạch vẫn chỉ là niềm mơ ước.

 

Ông Đỗ Văn Toàn, Phó Chủ tịch xã phụ trách nông nghiệp cho biết, cả xã có 312 ha đất nông nghiệp thì đã có tới 267 ha dành cho rau màu. Giá trị sản xuất nông nghiệp từ rau đạt 120-130 triệu đồng/ha nhưng vẫn dựa trên phương thức sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, giá trị thấp. Cùng chung quan điểm với ông Toàn, ông Long Thanh Bé, bí thư Đảng uỷ xã Song Phương cho rằng, là địa phương sản xuất rau truyền thống nhưng chưa có mô hình sản xuất rau sạch nào đạt chuẩn. Để vực nghề truyền thống địa phương, ông Bé cho rằng rất cần nguồn lực từ bên ngoài, từ các doanh nghiệp có thực lực và các dự án có tầm.

 

Cùng “khát” sự đầu tư đồng bộ, áp dụng khoa học kĩ thuật vào sản xuất với “quan xã” là hàng trăm hộ dân Song Phương. Ông Bùi Quang Đức, thôn 1, Phương Bảng, Song Phương cho biết đã ngán cảnh phải đầu tư hàng chục triệu đồng làm rau sạch nhưng khi đi bán vẫn bị đánh đồng với rau bẩn. Hiện hàng trăm hộ dân trong HTX rất cần được sự đầu tư về công nghệ và bao tiêu sản phẩm.

 

Lãnh đạo Công ty cổ phần Tam Phú Nông - đơn vị hiện đang bao tiêu sản phẩm cho các hộ dân sản suất rau sạch Song Phương cho biết: “Đơn vị chúng tôi chuẩn bị tất bật gần 1 năm nay để thực hiện dự án đầu tư vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo chủ trương của thành phố, nhưng vẫn không thể hoàn chỉnh xong các thủ tục cần thiết làm cơ sở để lập trình dự án theo qui định. Thành phố ủng hộ, xã đang rất cần nhưng huyện thì lấn cấn. Cứ sản xuất nhỏ lẻ và áp dụng cơ chế như hiện nay thì không ai dám đầu tư vào nông nghiệp và rau sạch chỉ mãi là giấc mơ... trên giấy”.

 

Người tiêu dùng “khát” rau sạch, người sản xuất “khát” công nghệ và mong được tiêu thụ hết sản phẩm làm ra, chính quyền ủng hộ nhưng các mô hình sản xuất có hệ thống vẫn không về được với cơ sở. Đó đang là một nghịch cảnh khiến người dân Hà Nội vẫn hằng ngày, hằng giờ phải ăn rau kém an toàn.

 

Minh Anh