Nhân chứng canh giữ tiết lộ bí mật về kho báu vua Chăm giữa rừng hoang
GiadinhNet - Già Ma Cai (71 tuổi, làng Sóp) kể, thuở bé bà thường theo chân những người già vào các Bơ-Mung trong rừng xem tế lễ cúng bái. Tại những nơi linh thiêng này, bà từng chứng kiến nhiều báu vật quý giá được lưu giữ rất cẩn thận.
Ngôi đền từng chứa cổ vật nay bị lãng quên, hoang tàn. Ảnh TG |
Chúng tôi đã kể ở kỳ trước, từ những cứ liệu thu thập được của Bảo tàng Lâm Đồng, cùng những câu chuyện tồn tại trong đồng bào Churu ở vùng Nam Tây Nguyên, đến nay có thể khẳng định, trong quá khứ đã từng tồn tại những kho báu của người Chăm ở vùng nam Tây Nguyên. Nhưng chẳng ai biết lý do gì khiến chúng đã biến mất một cách bí ẩn. Với mong muốn làm sáng tỏ thêm câu chuyện, từ những gợi ý của các cán bộ Bảo tàng Lâm Đồng, chúng tôi đã về lại ngôi làng cuối cùng còn dấu tích ngôi đền từng lưu giữ kho báu. Từ thị trấn Liên Nghĩa thuộc huyện Đức Trọng, xuôi theo QL.20, đến ngã ba đập thủy điện Đại Ninh là đường vào vùng Tà In, nơi cư ngụ bao đời của đồng bào Churu. Từ ngàn xưa, người Churu chỉ sống ở vùng đồi núi xa xôi, hẻo lánh xen lẫn các thung lũng, có các con suối để tiện trồng lúa nước. Phải vượt qua nhiều đoạn đường quanh co, khúc khuỷu, nhiều khe suối chúng tôi mới đến được làng Sóp. Làng Sóp có đền Sóp, nơi từng lưu giữ kho báu của vua Chăm. Cuộc sống hiện đại đã xóa đi phần nào nếp sống bản địa hoang sơ nơi đây. Làng hiện đã có đập tích nước, trên đồi những vạt cà phê. Nhưng điều dễ thấy là tính chất quần cư, cộng đồng vẫn còn hiện rõ. Anh em con cháu người Churu sống quây quần với nhau, chuyện một nhà thì cả làng đều biết. Họ rất thân thiện và mến khách.
Biết chúng tôi là nhà báo lặn lội về làng để tìm hiểu câu chuyện kho báu quanh ngôi đền Sóp, ai nấy đều hồ hởi bắt chuyện. Một người đàn ông trung tuổi chỉ đường đến nhà già làng Ya Bang. Già Ya Bang được xem là bậc cao niên, có “cái bụng” hiểu về đền Sóp cũng như các tập tục cúng bái. Thế nhưng, người nhà Ya Bang cho biết, ông đã đi chăn trâu trong thung lũng từ sáng sớm, đến cuối ngày mới về. Chuyện về kho báu ở ngôi đền cổ không quan trọng bằng những tất bật mưu sinh cho cuộc sống thường ngày. Rất may, trong chuyến đi chúng tôi được gặp già Ma Cai (71 tuổi), một bà lão vui tính mang đậm nét cổ tích của người Churu. Bà là vợ của già Ya Tang nay đã mất. Ya Tang từng là lãnh tụ tinh thần của làng, kiêm thầy cúng canh giữ những cổ vật trong ngôi đền Sóp. Là vợ của người từng gắn bó với đền nên “cái bụng” Ma Cai rất hiểu những gì liên quan đến đền Sóp. Tuy nhiên, khi chúng tôi nhắc đến chuyện những báu vật thì giọng bà buồn: “Nó (già Ya Tang) về với Yàng lâu rồi, không ai biết về cái đền Sóp nữa đâu. Chẳng có vàng bạc châu báu nào trong đó nữa, chúng đã bị lấy mất khi nào chẳng rõ. Lâu nay làng cũng chẳng cúng bái đền nữa”.
Già Ma Cai bảo, bản thân sinh ra và lớn lên trên đám ruộng, con rẫy ở thung lũng này. Khi biết khôn bà đã thấy Bơ- Mung của làng được những bậc cao niên trông giữ rồi. Bơ- Mung làng Sóp được dựng trên ngọn đồi cao. Thuở trẻ, vào các ngày lễ, Ma Cai thường theo chân người lớn vào Bơ- Mung chơi, bà đã thấy vô số đồ vật quý giá, được để ở nơi rất trang trọng. Khi gia đình “bắt” Ya Tang về làm chồng (người Churu theo chế độ mẫu hệ), thì chồng Ma Cai được làng giao cho chức thầy cúng. Ya Tang cúng bệnh người đau ốm, cúng cho mùa màng bội thu, cầu cho mưa thuận, gió hòa, người qua hoạn nạn. Tất nhiên, Ya Tang có nhiệm vụ tối quan trọng là phải trông coi các báu vật trong đền Sóp. Thời gian trôi đi, khi Ya Tang về với Yàng (trời) thì không còn ai nối nghiệp cúng bái nữa.
Băng rừng diện kiến nơi từng lưu giữ kho báu
Già Ma Cai, một trong những người từng canh giữ đền Sop.
Ảnh TG |
Trong câu chuyện với chúng tôi, bà Đoàn Bích Ngọ (Phó Giám đốc Bảo tàng Lâm Đồng) khẳng định, đền Sóp là ngôi đền thiêng của đồng bào Churu, từng là nơi cất giữ báu vật của người Chăm. Nhưng theo như lời già Ma Cai kể thì hiện nay trong đền chỉ còn một số bát, đĩa cũ mà thôi. Những vật báu ngàn xưa đã biến mất khi nào thì không một ai trong làng biết. Theo hướng chỉ đường của già Ma Cai, đền Sóp nằm chơi vơi trên chóp ngọn đồi cuối làng. Hiện thân của dấu tích trong quá khứ càng khiến người ta tò mò. Người viết quyết định một mình băng qua ngọn đồi tìm đến đền với những mong ghi lại những gì còn sót ở nơi được đồn đoán từng lưu giữ kho báu. Đường vào đền gần như không có, khắp nơi gai và cây dại phủ kín. Phải vươt qua 2 ngọn đồi, tôi mới đặt chân được đến đền. Ngôi đền được mệnh danh là nơi từng cất giữ báu vật của vua Chăm giờ chỉ là căn chòi đổ nát, lụp xụp. Mái đền được lợp mái tôn cũ kỹ, dưới nền là những miếng ván bị mối ăn mục nát. Dù bị bỏ hoang nhiều năm nhưng dấu tích không gian tế lễ vẫn còn. Ở giữa đền có một sọt bằng sắt, bên trong chứa nhiều bát, đĩa, ấm uống nước bằng sứ, màu lam. Cạnh bên là hai cái mâm gỗ có chân dùng để dâng lễ vật. Ngoài những đồ vật trên thì không còn gì thêm. Ngôi đền hoang không còn gây được sự tò mò như nó vốn có.
Trở lại câu chuyện, theo tài liệu của bà Đoàn Bích Ngọ thì vào năm 1992, đoàn khảo cứu của bà đã liệt kê số đồ vật tìm được ở đền Sóp.
Một căn cứ lý giải cho sự biến mất của những kho báu ở vùng Nam Tây Nguyên là do lòng tham con người. Theo các bậc cao niên trong làng kể lại rằng, vào những năm 60 của thế kỷ trước, khi Mỹ bình định vùng cao nguyên, quân lính đã tràn vào các ngôi đền cướp phá, lùng sục cổ vật lấy đi những vật quý và trừ lại bát đĩa bằng sứ, những thứ ít giá trị. Có một sự kiện dân làng kể lại rằng, có một trận càn, làng Sóp bị ném bom xăng, nên xảy ra hỏa hoạn. Đám cháy nhiều ngày liền thiêu rụi núi rừng và xóa tan luôn đền Sóp. Đền Sóp ngày nay thực ra là do người dân dựng lại mà thôi. |
Bộ LĐ-TB&XH chính thức ban hành lịch nghỉ lễ 30/4-1/5
Thời sự - 8 phút trướcGĐXH - Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc đề xuất hoán đổi ngày làm việc dịp nghỉ lễ 30/4-1/5 năm 2024, LĐ,TB&XH đã chính thức ban hành lịch nghỉ lễ đối với cán bộ, công chức viên chức và người lao động.
TPHCM: Một người tử vong trong khuôn viên chung cư
Thời sự - 55 phút trướcTừ tiếng động mạnh, người dân chạy đến thì thấy một thanh niên nằm bất động...
Chiêu lừa qua mạng khiến nhiều phụ nữ đơn thân sập bẫy
Pháp luật - 1 giờ trướcGĐXH - Các đối tượng lừa đảo đóng giả là doanh nhân thành đạt, có cuộc sống giàu có, thường xuyên gọi điện, nhắn tin quan tâm đến các bị hại là những phụ nữ đơn thân.
9 trường hợp bắt buộc phải đổi giấy phép lái xe trong năm 2024 nếu không sẽ bị phạt rất nặng
Đời sống - 1 giờ trướcGĐXH - Theo quy định tại Luật Giao thông đường bộ, giấy phép lái xe là một trong những loại giấy tờ bắt buộc người tham gia giao thông phải có khi tham gia giao thông. Do đó, nhiều trường hợp bắt buộc phải đổi giấy phép lái xe người dân cần biết và thực hiện.
Kỳ thi đánh giá năng lực ĐHQG Hà Nội được công nhận nhãn hiệu độc quyền
Giáo dục - 1 giờ trướcCục Sở hữu Trí tuệ, Bộ Khoa học Công nghệ vừa công nhận đăng ký nhãn hiệu HSA kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) theo quyết định số 17203/QĐ-SHTT ngày 21/02/2024.
Ít ai biết được đây là nghề giúp các bạn trẻ kiếm hàng tỷ đồng mỗi năm
Giáo dục - 1 giờ trướcGĐXH - Nếu biết tận dụng lợi thế của thế giới kỹ thuật số, công nghệ, xu hướng với các chiến lược Digital Marketing hoàn hảo thì bạn có thể dễ dàng kiếm từ 50 - 100 triệu đồng mỗi tháng.
3 trường hợp sẽ được hoàn tiền đóng BHXH tự nguyện, người lao động cần chú ý
Xã hội - 3 giờ trướcGĐXH - Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là loại hình bảo hiểm mà người lao động tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình. Tuy nhiên, có 3 trường hợp được hoàn trả tiền BHXH tự nguyện mà ai cũng phải biết.
Cảnh sát phá cửa cuốn, cứu người đàn ông bất tỉnh trong đám cháy ở Phú Thọ
Thời sự - 3 giờ trướcCảnh sát PCCC&CNCH Phú Thọ sử dụng các thiết bị chuyên dụng để phá cửa cuốn, đưa người đàn ông đang bất tỉnh trong ngồi nhà bị cháy ra ngoài cấp cứu.
Lừa đảo thi chứng chỉ tiếng Anh tại Hà Nội
Pháp luật - 4 giờ trướcCông an Hà Nội tìm bị hại đã nộp tiền để được tham gia thi và được cấp chứng chỉ ngoại ngữ tiếng Anh mang tên tổ chức Cambridge International.
Thanh niên mang súng đi đòi nợ, bắn lên trời 3 phát thị uy
Pháp luật - 4 giờ trướcĐến nhà đòi nợ và xảy ra xô xát với anh N., Tiến đã dùng súng ngắn dạng súng Colt bắn lên trời 3 phát để thị uy.
Luật Đất đai 2024: Hàng triệu phụ nữ sẽ được hưởng lợi nếu nắm được quy định này
Pháp luậtGĐXH - Theo chuyên gia, việc nghiêm cấm hành vi “Phân biệt đối xử về giới trong quản lý, sử dụng đất đai” của Luật Đất đai 2024 là điều hết sức cần thiết, được người dân đồng tình, ủng hộ (trong đó có lực lượng yếu thế là phụ nữ).