Mùa xây dựng: Thép giảm giá vẫn... ế

Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), do sức tiêu thụ trên thị trường quá chậm so với mức bình thường nên từ đầu tháng 6/2010 đến nay, VSA đã liên tục nhận được thông báo giảm giá bán của các đơn vị thành viên với mức giảm từ 200.000 đến 600.000 đồng/tấn, thậm chí có một số đơn vị còn chấp nhận tăng mức chiết khấu từ 200.000 đến 350.000 đồng/tấn để bán tháo lượng thép tồn kho, quay vòng đồng vốn khiến cho giá thép càng giảm thêm nhưng lượng thép bán ra vẫn không đáng kể. Hiện, giá bán thép tại các nhà máy, chưa có thuế giá trị gia tăng và chưa trừ chiết khấu chỉ còn 11,71 đến 12,36 triệu đồng/tấn đối với thép cuộn và từ 12,19 đến 13,15 triệu đồng/tấn đối với thép cây.

Dù đã giảm giá nhưng doanh nghiệp vẫn không bán được hàng khiến lượng thép tồn kho của các doanh nghiệp lên đến 372.000 tấn, phôi thép còn khoảng 560.000 tấn. Bên cạnh đó, các loại thép ống, thép cuộn cán nóng, cán nguội, lượng sản xuất và tiêu thụ cũng đang đà sụt giảm mạnh. Ngoài việc cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trong nước với nhau các doanh nghiệp còn phải lo đối phó với thép nhập ngoại nhập khẩu giá rẻ. Theo VSA, hiện đã có 120.000 tấn thép xây dựng, chủ yếu là thép cuộn từ các nước ASEAN nhập khẩu rẻ hơn thép sản xuất trong nước khoảng 100.000 đến 150.000 đồng/tấn.

Chưa hết, trong tháng 6, các tỉnh phía Nam bắt đầu vào mùa mưa (mùa thấp điểm trong xây dựng) và giá phôi thép trên thị trường thế giới hiện nay vẫn trong xu hướng giảm nên thị trường thép cũng trở nên ảm đạm hơn.

 

Thiếu tính ổn định

Thực tế nhiều năm qua cho thấy, đặc điểm lớn nhất của thị trường thép Việt Nam là thiếu tính ổn định. Những cơn “nóng lạnh” bất thường của thị trường này tuy có nguyên nhân từ tăng, giảm giá phôi thế giới, nhưng khi giá phôi thép thế giới chỉ tăng nhẹ và giá bán tại nhà máy mới tăng thêm vài trăm nghìn đồng/tấn, thì giá bán lẻ trên thị trường đã tăng thêm lên hơn một triệu đồng/tấn. Thậm chí nhà đầu cơ còn “găm hàng”, tạo nên sự khan hiếm giả tạo, bóp méo thị trường, khiến người tiêu dùng phải chịu nhiều thiệt thòi.

Bên cạnh đó, dù đã được các bộ, ngành và VSA cảnh báo từ lâu, nhưng việc đầu tư tràn lan các dự án thép ở các địa phương vẫn diễn ra và nằm ngoài quy hoạch của ngành, dẫn tới dư thừa công suất. Các dự án của doanh nghiệp trong nước hầu hết chỉ đầu tư ở khâu nhập phôi cán ra thành phẩm. Việc đầu tư rất manh mún, công suất nhỏ, nhập khẩu chủ yếu công nghệ cũ, lạc hậu, lắp ghép mà nhiều nước trên thế giới đã không còn sử dụng hàng chục năm nay khiến cho sản phẩm thép sản xuất ra có giá thành cao, không có sức cạnh tranh.

Theo tính toán, năm 2010, nhu cầu thép xây dựng khoảng 5,5 triệu tấn, nhưng công suất đã lên tới 7,8 triệu tấn, cung vượt xa cầu. Điều nghiêm trọng hơn, nhà đầu tư nào khi bắt đầu thực hiện dự án cũng cam kết ngoài phục vụ thị trường trong nước sẽ xuất khẩu sản phẩm, nhưng thực tế cho thấy việc xuất khẩu thép không dễ. Điển hình là nhiều thị trường ở nước ngoài, Tổng Công ty Thép Việt Nam phải chấp nhận bán sản phẩm hòa vốn để giữ thị phần và việc xuất khẩu thép cán nguội sang thị trường Hoa Kỳ dù đã thực hiện hơn 2 năm nhưng vẫn chỉ dừng lại ở mức thăm dò. Do đó, doanh nghiệp sản xuất thép chỉ biết đẩy sản phẩm ra thị trường trong nước. Thông thường, khi cung vượt cầu chất lượng cũng như giá cả sản phẩm sẽ rất cạnh tranh nhưng thực tế trong thời gian qua cho thấy, thị trường thép lại đi ngược lại với quy luật này.

 

Văn Xuyên