Bắt vợ “ngọn” - Nỗi đau đằng sau những giai thoại

Những phụ nữ thôn Bút Tưa thường sống âm thầm và lệ thuộc vào chồng.

Coi vợ là tài sản!

Vì vậy, giàu có thì muốn bao nhiêu vợ "ngọn" cũng được. Dân bản sẵn sàng cho con gái làm vợ "ngọn" để được của hồi môn. Ngày trước có người đến 8 vợ, "đàn ông hai vợ là thường" - già làng nhớ lại.

Men theo con đường trong bản, chúng tôi tìm gặp đôi vợ chồng lớn tuổi nhất Bút Tưa. Ông A Lăng T (sinh năm 1910) không thông thạo tiếng Kinh, chúng tôi phải nhờ thôn trưởng phiên dịch.

Ông A Lăng T cho biết: Ngày xưa, ông nội tôi giàu lắm, ông bắt được 4 vợ. Cha tôi cũng có 4 vợ. Còn tôi, con trai tôi và cháu nội tôi thì... chỉ có 2 vợ thôi! Nhà nào có máu nhiều vợ thì đời con, đời cháu cũng được thừa hưởng cái máu đó!

Nhiều người có vẻ khiêm tốn, coi việc mình có nhiều vợ không phải là điều đáng khoe khoang mà là... số phận. "Cưới vợ "ngọn" cũng không sướng gì, lại tốn kém, chẳng qua do số thôi" - Trưởng thôn A Lăng Thy nói.

Tuy nhiên càng về khuya, khi những vò rượu thay phiên nhau đến rồi đi, lý do xác thực nhất cho chuyện cưới nhiều vợ này mới được người đàn ông Cơ Tu bộc lộ.

Thôn Bút Tưa đã có điện, nhưng hủ tục bắt vợ “ngọn” chưa bỏ được.

Bút Tưa như chúng tôi chứng kiến vào sáng hôm sau, khang trang nhờ con đường chính trong bản đã được trải bê tông. Tuy nhiên bên trong sự khá giả thấy rõ đó vẫn còn những tiếng thở dài của người phụ nữ. Vợ "gốc" của A Lăng Lân, chị A Lăng Thị Đ (SN 1988) ngồi buồn bã bên cửa chính đợi chồng. Chị nói, chồng hôm nay làm về sớm, đi đá banh với thanh niên rồi.

Anh cưới vợ "ngọn" cách đây 3 tháng và cuộc sống càng thêm chật vật khi phải nuôi cùng lúc 2 người vợ cùng 2 con đang ăn học.

Anh cho biết, đất này chỉ làm được hai mùa lúa nương nên không đủ ăn, đàn ông đàn bà làm đủ thứ việc để mưu sinh, từ chặt nứa, lấy măng, bứt mây… Mình mất quá nhiều tiền cho đám cưới. Bây giờ lâm vào nợ nần. Đã vậy, năm vừa rồi trời làm khô hạn, lúa trên nương mất mùa. Vợ "gốc", vợ "ngọn" buồn lắm" - trưởng thôn nói trong ân hận.

Những người phụ nữ về làm phận vợ "ngọn" hầu hết đều không có giấy đăng ký kết hôn. Không có chính quyền nào thừa nhận nhưng chuyện cưới thêm vẫn ào ạt diễn ra.

Trưởng thôn Bút Tưa thừa nhận: "Mình biết là pháp luật không cho phép. Chỉ vì lỡ thương nhau nên phải lấy thêm về. Chính quyền có biết nhưng chúng tôi cưới rồi, bà con đã đồng ý nên chính quyền bỏ qua cho".