“Bắt hình dong” bằng văn hoá dân gian
GiadinhNet - Trong kho tàng ca dao, tục ngữ của người Việt Nam, có lẽ việc đúc kết về tướng mạo con người là một trong những nội dung chiếm số lượng phong phú nhất, trong đó dung nhan càng được chú ý.
GS Hoạch cho biết, hầu hết những câu ca dao, tục ngữ nói về khuôn mặt của một con người mang tính chất là những đánh giá tính cách tương ứng thì đều khá đúng với thực tế. Theo ông, những đánh giá tương tự về nhân tướng đã xuất hiện từ thời Đông Chu liệt quốc bên Trung Quốc. Thời đại này đã có những đúc kết thông qua hàng ngàn, hàng vạn người khác nhau. Đây hoàn toàn là những kiến thức đã được tổng hợp qua kinh nghiệm của nhiều thế hệ chứ không phải là những câu từ vô tình được tạo ra. Để đúc kết được những kiến thức như thế, chắc chắn nhiều lớp người đi trước đã trải qua, thậm chí nhiều người phải trả giá bằng thực tiễn. Việc này cũng không nằm trong phạm trù tướng số mê tín dị đoan mà đã được khoa học hiện đại chứng minh.
Dân gian phòng kẻ xấu
|
Thần khí của một con người đều tập trung vào khuôn mặt, thế nên dân gian có câu: “Những người mặt nặng như mo/ Chân đi bậm bịch, có cho chẳng màng”. Hay: “Mặt đỏ như lửa, thấy bụng chửa cũng sợ” ý nói những kẻ hèn nhát.... Ngoài ra, có nhiều câu thể hiện những đúc kết về tổng thể một gương mặt khác như: “Những người mặt nạc đóm dầy/ Mo nang trôi sấp, biết ngày nào khôn”, hoặc “Mặt khó đăm đăm, tát nước đầm không cạn”...
Trên gương mặt, đôi mắt được chú ý nhiều hơn cả. Vì thế, những câu có tính chất đánh giá con người qua đôi mắt cũng có số lượng chiếm ưu thế. Ít ai không biết đến cách ví von giữa con mắt và “cửa sổ tâm hồn”. Trong ca dao, tục ngữ cũng vậy, chỉ cần nhìn vào con mắt, nhiều người có thể biết được những điều ẩn chứa sau đó. Về đôi mắt, có rất ít câu ca ngợi những đôi mắt đẹp, những đôi mắt của người có đạo đức như “Những người con mắt lá răm/Lông mày lá liễu đáng trăm quan tiền”. Đa phần phản ánh về những kiểu mắt nhiều khiếm khuyết như: “Mắt trắng, môi thâm, da thiết bì/ Người nhiều lông bụng, vô nghì chớ thân”; “Mắt tròn dưới mí láng sưng /Là tên tửu bác, không ngừng chơi đêm”, “Con lợn mắt trắng thì nuôi/Những người mắt trắng đánh rồi đuổi đi”, “Lờ đờ như người say rượu/ Mắt đỏ hoe, phải liệu mà chơi”, “Mi nhỏ như sợi chỉ mành/ Tình trong chưa thắm, ngoại tình đã giao”...
Sau đôi mắt, cái miệng cũng được chú ý nhiều trong “nhân tướng học” dân gian. Nếu như con mắt là “cửa sổ của tâm hồn” thì cái miệng giống như cửa chính của một ngôi nhà. Thế nên, với mỗi cái miệng khác nhau lại tương ứng với một “ngôi nhà”. Nếu “Hai môi không giữ kín răng” thì sẽ “Là người yểu tướng, nói năng hỗn hào”. Còn “Hàm rộng, miệng cọp: anh hùng/Hàm rắn, miệng chuột: bất trung vô nghì”…
Ngoài đôi mắt, cái miệng thì tất cả các chi tiết trên gương mặt một con người, từ hàm răng, mũi, tai, trán đến cả nhân trung hay cái tóc mai... cũng đều được xuất hiện trong “Nhân tướng học” văn hoá dân gian như: “Lỗ mũi mà hỉnh ngửa lên/Bạc tiền chồng chất một bên chẳng còn”, “Răng thưa, da trắng: gái hay/ Răng thưa, mặt sẫm: đổi thay chuyện tình”... “Mụt ruồi màng tang cả làng ăn thép/Mụt ruồi bên mép, ăn thép cả làng”, “Trên rừng thì hổ lang dưới làng thì mặt rỗ”...
Đa phần các câu ca dao, tục ngữ đánh giá con người qua dung mạo đều đúng trên tổng thể nhưng không phải 100% số phận, tính cách của con người được thể hiện qua bề ngoài. Ví như có những người tuy mang bộ râu rậm rạp, hàm én... cùng với một gương mặt rất khả ái nhưng lại là một tên kẻ cướp hay lừa đảo, hay một người tướng mạo xấu xí nhưng lại có tấm lòng nhân ái...
Nhân cách một con người phần nhiều do môi trường giáo dục tạo ra. Vì thế, những kinh nghiệm dân gian gian và cả nhân tướng học cũng chỉ là một kênh để tham khảo. Quan trọng là mỗi người phải biết sống sao cho hợp đạo lý để những người từng gặp đều nhớ đến mình với “cái mặt chơi được”.
Dân gian mâu thuẫn
“Dù sao, bất cứ một kinh nghiệm nào cũng không thể đúng hoàn toàn với mọi đối tượng. Trong văn hoá dân gian đôi khi một lời ca dao hay câu tục ngữ cũng có những dị bản mang ý nghĩa trái ngược lại với nhau. Ví như câu “Má bánh bầu xem lâu muốn chửi/ Mặt chữ điền tiền rưỡi muốn mua” nhưng lại có một dị bản khác là “Má miếng bầu coi lâu càng thắm/ Mặt chữ điền xấu lắm ai ơi”. Như vậy, bản thân trong kho tàng ca dao, tục ngữ cũng có những điểm chưa thống nhất. Với những câu có nhiều dị bản khác nhau thì việc đánh giá sẽ không thực sự chuẩn xác. Lúc này phải phụ thuộc vào hoàn cảnh và thực tiễn để đánh giá”. GS Kiều Thu Hoạch |
Các trường y dược hàng đầu cả nước công bố mức điểm xét tuyển đại học bằng IELTS mới nhất năm 2024
Giáo dục - 2 phút trướcGĐXH - Các trường y dược hàng đầu cả nước công bố mức điểm xét tuyển đại học bằng IELTS năm 2024 như thế nào?
Kết quả xổ số - KQXS hôm nay thứ Sáu ngày 26/4/2024
Đời sống - 3 phút trướcGĐXH - Kết quả xổ số hôm nay - KQXS thứ Sáu ngày 26/4/2024: Xổ số miền Nam - XSMN, xổ số miền Trung - XSMT, xổ số miền Bắc - XSMB, xổ số Vietlott - XS Vietlott.
Nội dung bát nháo trong những lá sớ tại lễ hội Phủ Dầy (Nam Định): UBND xã ra 'tối hậu thư' chấn chỉnh
Đời sống - 4 phút trướcGĐXH - Sau phản ánh của Gia đình và Xã hội về dịch vụ viết sớ thuê sai nội dung ở lễ hội Phủ Dầy năm 2024, UBND xã Kim Thái (huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định) và thủ nhang phủ Chính đã ra "tối hậu thư" chấn chỉnh gấp hiện tượng trên.
Diễn biến mới vụ cựu tiếp viên hàng không môi giới bán dâm nghìn đô
Pháp luật - 15 phút trướcGĐXH - Liên quan đến vụ cựu tiếp viên Vietnam Airlines môi giới bán dâm giá nghìn đô, mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM đã hoàn tất kết luận điều tra.
Nam sinh Bách khoa TPHCM tiết lộ áp lực 'đã học vượt lại còn xuất sắc'
Giáo dục - 39 phút trướcLà sinh viên duy nhất "đã học vượt lại còn xuất sắc" trong đợt tốt nghiệp tháng 4/2024 của Trường Đại học Bách khoa TPHCM, nam sinh viên Thái Tài chủ động chọn… áp lực.
Phát hiện bom nặng 340kg còn nguyên ngòi nổ ở trung tâm thành phố Vinh
Thời sự - 46 phút trướcTrong quá trình cải tạo mương thoát nước ở trung tâm thành phố Vinh (Nghệ An), đơn vị thi công đã tá hỏa khi phát hiện quả bom khoảng 340kg còn nguyên ngòi nổ, cánh đuôi.
Nghe mẹ nói chuyện trong phòng kín, con gái kịp thời ngăn một vụ lừa đảo
Pháp luật - 1 giờ trướcKẻ lạ mặt yêu cầu bà T. đóng kín cửa, ở trong phòng và không được đi ra ngoài. Phát hiện sự việc, cô con gái khuyên mẹ nên tắt điện thoại ngay và đi báo công an.
Video: Khoảnh khắc ô tô 'điên' tông loạt xe máy, húc đổ trụ bơm xăng
Đời sống - 2 giờ trướcGĐXH - Chiếc xe ô tô con sau khi đổ xăng thì bất ngờ "mất lái" tông trúng nhiều xe máy đang dừng gần đó và chỉ dừng lại sau khi húc đổ một trụ bơm xăng.
Bộ LĐ-TB&XH chính thức ban hành lịch nghỉ lễ 30/4-1/5
Thời sự - 4 giờ trướcGĐXH - Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc đề xuất hoán đổi ngày làm việc dịp nghỉ lễ 30/4-1/5 năm 2024, LĐ,TB&XH đã chính thức ban hành lịch nghỉ lễ đối với cán bộ, công chức viên chức và người lao động.
TPHCM: Một người tử vong trong khuôn viên chung cư
Thời sự - 4 giờ trướcTừ tiếng động mạnh, người dân chạy đến thì thấy một thanh niên nằm bất động...
Tin sáng 26/4: Phát hiện tiệm vàng bán sản phẩm vàng giả nhãn hiệu Gucci, Dior, Louis Vuitton; nghỉ lễ 30/4-1/5, cả nước nắng nóng chưa từng có
Xã hộiGĐXH - Đoàn kiểm tra phát hiện doanh nghiệp đang bày bán 13 sản phẩm là trang sức kim loại màu vàng có dấu hiệu giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng; 10 năm qua, chưa có năm nào cả 3 miền Bắc - Trung - Nam cùng xảy ra nắng nóng trong giai đoạn 30/4-1/5.