Poster "Cánh đồng bất tận": Tranh cãi bất tận(?!)

 

Câu chuyện xung quanh quyền tác giả ảnh của "Cánh đồng bất tận" có lẽ sẽ rơi vào… bất tận khi mà Công ty BHD và nhiếp ảnh gia Đặng Minh Tùng đều có những luận điểm riêng bảo vệ quan điểm. Nhưng nếu đọc kỹ sẽ thấy, những tranh cãi này đang rơi vào tình huống "ông nói gà, bà nói vịt".

 

Poster phim "Cánh đồng bất tận" với ảnh do Đặng Minh Tùng chụp

 

Trần Huy Hoan "đá bóng bất tận"?

Dư luận chưa hết bất ngờ về những bức ảnh trong "Cánh đồng bất tận" (CĐBT) được nhiếp ảnh gia Đặng Minh Tùng lên tiếng đòi bản quyền thì lại thêm một ngạc nhiên khác: Thiết kế poster CĐBT không phải do nhiếp ảnh gia Trần Huy Hoan- người vẫn được xuất hiện trên poster phim thực hiện.

Khi Đặng Minh Tùng lên tiếng về sự tình những bức ảnh, chúng tôi đã liên hệ với nhiếp ảnh gia Trần Huy Hoan để hỏi anh rằng: "Đặng Minh Tùng cho biết, những bức ảnh được Trần Huy Hoan sử dụng làm poster là của tôi nhưng không hiểu sao lại không được ghi tên trên poster?". Khi đó, Trần Huy Hoan đã giải thích, đó là quyền của nhà sản xuất, cá nhân anh không quan tâm đến việc nhà sản xuất ghi tên ai, nhưng trên credit của phim thì ghi rất rõ tên tôi và Đặng Minh Tùng. Như thế là hợp lệ!

Sau đó, trả lời trên một tờ báo, Trần Huy Hoan cũng cho biết: “Khoảng hơn một tháng trước, ít nhất 5 lần Đặng Minh Tùng nói chuyện qua điện thoại với tôi. Trong các cuộc trò chuyện, tôi khuyên anh Tùng nên trao đổi trực tiếp với Công ty BHD về chuyện poster vì cả tôi và anh đều làm hợp đồng như nhau". Như vậy, Trần Huy Hoan phải biết rất rõ là báo chí đang nói đến poster nào chứ không phải đợi đến khi công chúng không đồng tình với cách giải thích của anh thì mới cho báo chí và công chúng biết, poster đang gây tranh cãi đó hóa ra không một chút gì dính dáng đến Trần Huy Hoan.

Bên cạnh đó, Công ty BHD khẳng định: "Trần Huy Hoan đã cùng đạo diễn đi chọn cảnh, chụp ảnh bối cảnh, chụp ảnh cho diễn viên, chụp ảnh hiện trường trong một số bối cảnh quan trọng, lên tinh thần poster và cố vấn cho đạo diễn trong một số cảnh "nóng" trong phim...", thì đáng ra, chức danh của anh phải là "cố vấn" hơn là ghi "nhiếp ảnh" để khiến dư luận "mập mờ". Khi "quả bóng" được đẩy sang phía Công ty BHD thì trong thông cáo báo chí ngày 29/11/2010, chính họ lại khẳng định: "Công ty BHD là công ty phát hành bộ phim CĐBT do Hãng phim Việt sản xuất. Toàn bộ poster cũng như các tư liệu quảng bá của bộ phim là do Hãng phim Việt cung cấp cho Công ty BHD. Và hợp đồng ký làm nhiếp ảnh hiện trường của ông Đặng Minh Tùng là ký với Hãng phim Việt. Vì vậy, nếu ông Đặng Minh Tùng có bất cứ khúc mắc hay kiện tụng gì thì phải làm việc với Hãng phim Việt".

Theo tìm hiểu cuả chúng tôi, Hãng phim Việt cũng chính là "con" của Công ty BHD. Chính vì vậy, khi có tranh cãi về bản quyền, trả lời phỏng vấn của Báo GĐ&XH ngày 18/11, bà Ngô Bích Hạnh- Phó Giám đốc Công ty BHD đã trả lời tất cả những vấn đề mà phóng viên thắc mắc chứ không phân biệt hãng phim Việt hay BHD như một sự đùn đẩy trách nhiệm trong thông cáo gửi đến báo chí.

 

(Ảnh Đặng Minh Tùng)

Tiền hậu bất nhất

Trên thực tế, những bức xúc của nhiếp ảnh gia Đặng Minh Tùng không bị... đẩy đi quá xa như Công ty BHD, Hãng phim Việt và báo chí sau đó cùng tham gia. Mong muốn của Đặng Minh Tùng là đòi được đối xử công bằng trong việc ghi tên tác giả vào tác phẩm chứ không thể phân biệt giữa tên tuổi và ít tên tuổi. "Khi ký hợp đồng với Hãng phim Việt, tôi đồng ý để họ toàn quyền sử dụng những bức ảnh của tôi vào mục đích quảng bá phim. Nhưng họ đã nhầm lẫn giữa việc "được toàn quyền sử dụng" với việc "được lấy bản quyền". Họ quyết định sử dụng tác phẩm chứ không thể quyết định sử dụng quyền nhân thân của tác giả với tác phẩm. Tôi "bán" tác phẩm chứ không "bán" tên. Đó là hai việc khác nhau", Đặng Minh Tùng nói.

Trong khi đó, giải thích về những thắc mắc này, Hãng phim Việt đã viện dẫn quy định của Bộ luật Dân sự, Luật Sở hữu trí tuệ về quyền tác giả và quyền liên quan: "Hình ảnh tĩnh được lấy ra từ một tác phẩm điện ảnh hay tương tự như điện ảnh không được coi là tác phẩm nhiếp ảnh mà là một phần của tác phẩm điện ảnh đó". Đặng Minh Tùng nói: "Tôi cảm thấy họ đã... lạc đề. Họ có thể đánh lừa người đọc nhưng với người làm nghề sẽ nhận thấy ngay. Họ sử dụng nội dung luật để so sánh với những bức ảnh chụp của tôi là hoàn toàn không đúng. "Hình ảnh tĩnh" quy định ở luật là hình ảnh được gỡ từ một cảnh trong phim và bo hình lại, hình ảnh của tôi là do tôi tự bấm máy, di chuyển để sáng tạo. Bên cạnh đó, thông báo của Hãng phim Việt đã thấy có sự mâu thuẫn. Ở phần đầu, họ khẳng định nhiếp ảnh gia Trần Huy Hoan không liên quan đến những tấm poster, toàn bộ thiết kế và sử dụng các bức ảnh hiện trường của phim do tôi chụp tại hiện trường. Nhưng ở phần sau họ lại khẳng định anh Trần Huy Hoan tham gia vào bộ phim không phải chỉ là nhiếp ảnh gia trong việc chụp ảnh studio và hiện trường mà còn giúp đạo diễn tạo hình một số nhân vật và trong những cảnh quay".

 

Đặng Minh Tùng cho biết, anh cần một buổi nói chuyện thẳng thắn với Công ty BHD - Hãng phim Việt và nhiếp ảnh gia Trần Huy Hoan chứ không muốn mọi việc đi quá xa. "Qua thông cáo báo chí của nhà sản xuất, tôi cảm thấy buồn cho bản thân mình. Có lẽ khi làm họ đã không chú ý tới góc độ bản quyền trong nhiếp ảnh mà chỉ muốn đưa ra những tên tuổi của những người nổi tiếng", Đặng Minh Tùng nói.