Giáng Son không phải là nốt nhạc buồn

"Chẳng dại gì mà tuyên ngôn"

- Album riêng đầu tay đã trình diện người nghe một thời gian. Lúc này, chị mong chờ phản hồi nào nhất từ giới chuyên môn và khán giả?

- Tôi muốn mọi người nhắc đến album Giáng Son như một đĩa nhạc được đầu tư công phu, có chuyên môn và chất lượng nghệ thuật cao nhưng vẫn phải có độ lan tỏa ra trong đời sống văn hóa, không bó hẹp trong một lớp khán giả nào đó.

- Chị có sẵn sàng đối mặt với những lời chê với sản phẩm vốn đã khá "lận đận" này?

- Mình nên nhận những luồng ý kiến đa chiều. Nếu chỉ khen đồng loạt thì ắt hẳn có vấn đề. Ai chê mình thì hẳn họ phải nghe rất kỹ mới có thể đưa ra được lời chê đó. Có những lời chê là cần thiết cho nghề của mình vì từ đó mà rút ra được nhiều bài học cho những sản phẩm sau, về chuyên môn, về cảm xúc…

- Chị mong đợi gì ở những lời "phê bình" với nhạc của mình?

- Tôi muốn biết những sáng tác của mình được đánh giá như thế nào, nhất là yếu tố cảm xúc truyền đến người nghe, vì kỹ thuật thì tôi đã được học rất nhiều trong trường rồi.

Có lời "phê" khiến tôi chú ý là về sự "lệch tông" của bài I love music trong đĩa. Lúc biên tập tôi cũng thấy hơi băn khoăn về điều này. Tôi nghĩ một đĩa nhạc mà tất cả  ca khúc trong đó một màu sẽ dễ gây nhàm chán cho người nghe. Hơn nữa tôi muốn hướng tới đối tượng khán giả trẻ có nhu cầu cao về tiết tấu nên vẫn quyết định đưa bài này vào, xếp ở cuối đĩa.

- "I love music" là tuyên ngôn âm nhạc của chị?

- Đó là tất cả cảm nhận của tôi về âm nhạc. Tôi không bao giờ đưa ra tuyên ngôn. Chẳng dại gì...

- Vì sao vậy?

- Tuyên ngôn thì thường sai! Tôi thích làm hơn nói, cứ “đao to búa lớn” vậy thì làm được gì? Đến lúc không làm được thì có phải là dở không.

Album ở Sài Gòn - Hà Nội trong sự đối sánh

- Trong tình hình các nhạc sĩ đang sốt sắng phát hành đĩa như hiện nay, đến giờ chị mới cho ra đĩa đầu tay. Vậy là sớm hay muộn?

- Theo tôi thì đĩa này ra hơi muộn, nếu nó được ra từ năm 2006, sau khi tôi đạt giải Nhạc sĩ ấn tượng trong Bài hát Việt thì thuận lợi hơn. Bản thân tôi cũng không ngờ rằng tiến độ làm đĩa lại chậm trễ đến vậy.

- Sự chậm trễ này có là "căn bệnh" thiếu năng động của các nghệ sĩ miền Bắc?

- Tôi không nghĩ vậy. Tôi đã biên tập đĩa này rất lâu nhưng còn phụ thuộc vào êkíp. Riêng mỗi bản phối khí đã mất cả một thời gian dài thử nghiệm bản này đến bản khác.

- Thường thì mỗi khi ra đĩa, các ca sĩ, nhạc sĩ Hà Nội thường để khán giả phải mong chờ mỏi mắt. Theo chị, sự chậm trễ này có phổ biến?

- Tôi khẳng định năng lực chuyên môn của nhạc sĩ và ca sĩ Hà Nội rất tốt, đa số sản phẩm làm ra có chất lượng khá. Có thể vì họ tỉ mỉ nên mới có sự chậm trễ này. Hơn nữa họ cũng phải sống nữa, cũng có những hợp đồng âm nhạc khác cần thực hiện. Chất lượng là yếu tốt cuối cùng để khán giả đánh giá.

- Chị có thấy ca sĩ, nhạc sĩ Hà Nội thiếu nhanh nhạy so với Sài Gòn, nhất là về thị hiếu khán giả?

- Ở Sài Gòn hàng ngày xuất hiện nhiều ca sĩ trẻ nên họ phải có CD để làm "giấy thông hành" vào thị trường. Ngay cả những ca sĩ đã nổi tiếng cũng nhanh nhạy với thị hiếu của công chúng hơn. Nói chung thị trường âm nhạc Sài Gòn khác nhiều so ở Hà Nội.

- Khác như thế nào?

- Tại Sài Gòn tập trung nhiều ca sĩ hát dòng nhạc thị trường hơn, nhu cầu thưởng thức của người Sài Gòn cũng khác người Hà Nội. Ca sĩ ngoài Bắc rất ung dung theo những trường phái lựa chọn của mình và hơn nữa cũng không thể nhanh được nếu muốn làm một sản phẩm nghiêm túc. Ngay như Mỹ Linh có trong tay một ban nhạc và một phòng thu với êkíp thuận lợi như vậy cũng có nhanh được đâu.

Tôi nghĩ nhạc sĩ không phải lúc nào viết cũng hay, nếu viết quá nhiều thì sẽ bị chai mòn. Nếu viết không còn cảm xúc hay lặp lại thì người nghe sẽ nhận thấy ngay. CD của tôi có 9 ca khúc thôi nhưng đó là cả một quá trình tích lũy. Biết đâu sau một vài năm nữa tôi không thể viết được những ca khúc hay như thế nữa. Điều này cũng là rất bình thường. 

- Chị thích phong cách làm đĩa của Sài Gòn hay Hà Nội, về chất lượng, về hình thức?

- Về cách thức ra đĩa thì Sài Gòn rất chuyên nghiệp, họ phát hành đĩa rất bài bản từ PR, quảng cáo đến việc đưa đĩa đến người nghe… Nhưng miền Bắc vẫn luôn nơi có những sản phẩm đạt chất lượng khá cao.

- Những sản phẩm được đánh giá có chất lượng nghệ thuật cao thường nằm ở phía Bắc nhiều hơn. Chị giải thích sao về điều này?

- Có thể ở hoạt động tại Sài Gòn bị cuốn đi theo thị hiếu thị trường hơn, thị trường đòi hỏi gì họ sẽ cung cấp đó nên không nhiều sản phẩm được đánh giá cao.

- Chị đánh giá sao về thị trường âm nhạc của Sài Gòn và Hà Nội?

- Nhìn vào lượng đĩa ra thì thấy rõ ràng thị trường âm nhạc chính của Việt Nam nằm ở Sài Gòn. Các ca sĩ phía Bắc muốn thành danh và phát triển sự nghiệp tốt hơn đều "Nam tiến".

- Có ý kiến cho rằng các nghệ sĩ Hà Nội ra đĩa để chơi, để thoả mãn sở thích cá nhân nhiều hơn là để phục vụ công chúng rộng rãi hoặc không cũng kén người nghe. Chị có đồng tình với nhận định này?

- Tôi thấy nhận định này rất đúng! Như trường hợp của tôi là vừa thỏa mãn sở thích cá nhân và cũng muốn hướng đến khán giả đại chúng. Chính vì vậy mà tôi mời hai ca sĩ Sài Gòn là Nguyên Thảo và Mỹ Lệ hát trong CD của mình.

- Đã làm ra phải để phục vụ công chúng chứ sao lại để thỏa mãn sở thích cá nhân. Có gì mâu thuẫn chăng?

- Tôi làm đĩa cho mình thì trước tiên tôi nó phải làm thỏa mãn chính tôi đã. Vì tôi là người kiểm duyệt đầu tiên. Tôi hy vọng rằng đĩa ra khán giả cũng có đồng cảm với mình. Còn nếu như tôi nhận đơn đặt hàng của ca sĩ nào đó, làm đĩa cho họ thì đương nhiên tôi sẽ làm thỏa mãn cho họ rồi.

- Có ý kiến cho rằng Sài Gòn là thị trường chấp nhận mọi luồng sản phẩm, Hà Nội thì có sự tinh lọc kỹ hơn. Chị thấy sao?

- Cách thưởng thức có thể được đánh giá theo số lượng băng đĩa mà Sài Gòn và Hà Nội tiêu thụ. Sài Gòn ra rất nhiều đĩa, đúng là hơi ồ ạt, không có sự tinh lọc. Còn khi sản phẩm làm ra nếu được gán thương hiệu chất lượng cao thì sẽ có đời sống lâu dài hơn. Bạn cứ nhìn số phận của những sản phẩm thị trường ra nhan nhản xem nó sống được bao lâu?

- Một vấn đề nữa là hình thức đĩa: Rất nhiều đĩa nhạc do ca sĩ ở Sài Gòn làm thường lòe loẹt, xanh đỏ tím vàng, hộp to, hộp nhỏ, nhiều phụ kiện kèm theo... còn Hà Nội lại có sự đơn giản và có vẻ hơi "trầm" và "chìm". Chị nghĩ sao về điều này?

- Hình thức đĩa phản ánh đúng nội dung đĩa, người ta phải thiết kế sao cho nó truyền tải được nội dung của nó. Những đĩa nhạc thị trường thì vụt đến, vụt đi nên chuyện màu sắc xanh đỏ là không có gì khó hiểu. Nghệ thuật của hai nơi là khác nhau nên cũng có sự khác nhau trong cách trình bày đĩa.

Tôi lấy ví dụ, một cô làm ở sàn nhảy thì phải khác với một ca sĩ hát opera đứng trên sân khâu với dàn nhạc giao hưởng chứ! Sao có thể mặc quần áo giống nhau được.

- Chị thấy mình hợp với phong cách, thị trường âm nhạc ở Hà Nội hay Sài Gòn hơn?

- Tôi ở Hà Nội vì muốn gần gia đình, nhưng tính tôi rất buồn cười, khi vào Sài Gòn thì lại cũng thích không khí sôi động của nhạc nhẹ ở đó. Tôi mong không khí có sự lan tỏa đến Hà Nội để các ca sĩ Hà Nội có được sự sôi nổi hơn khi trình diễn hàng đêm.

Tiếc rằng tôi không phải một “đại gia” để có thể đưa ra chiến lược sốc sân khấu Hà Nội lên. Ở Sài Gòn hàng đêm các sân khấu ca nhạc kịch đều sáng đèn, những tụ điểm văn hóa luôn thu hút được khán giả. Người Sài Gòn hàng đêm đều hồ hởi thưởng thức nghệ thuật, họ có thói quen hưởng thụ. Thói quen hưởng thụ này rất có lợi cho nghệ thuật.

- Mở rộng ra: Theo chị, ở Việt Nam đã có văn hóa nghe nhạc chưa?

- Mới có một số ít biết nhạc nghe nhạc và lọc cho mình những dòng để nghe. Khi mà dòng “nhạc sốc” được đón nhận bằng một lượng lớn công chúng như vậy thì đương nhiên là số người biết nghe nhạc không thể là nhiều, chứng tỏ văn hóa nghe của dân mình có vấn đề rồi.

Những tác phẩm dễ rãi ra tràn ngập được một lớp giới trẻ đón nhận bởi họ cũng chỉ cần đến thế thôi. Họ chỉ cần những ca khúc nghe rồi quên, nghe để giải tỏa trong chốc lát chứ không cần nghe để suy ngẫm. Cũng có thể là do ban ngày họ đã phải suy nghĩ quá nhiều rồi nên khi nghe nhạc không muốn phải mệt óc thêm nữa.

Giáng Son không phải nốt nhạc buồn

- Một Giáng Son ca sĩ và nhạc sĩ đã được giới thiệu và chị sẽ níu lại ở cương vị nào?

- Nếu có ý định làm ca sĩ thì tôi đã ở lại nhóm Năm Dòng Kẻ rồi. Tôi luôn muốn mọi người gọi mình là nhạc sĩ. Chỉ nhạc sĩ thôi chứ không phải là nhạc sĩ - ca sĩ, vậy mệt lắm! Chính vì muốn tập trung cho nghiệp sáng tác của mình mà tôi rời nhóm Năm Dòng Kẻ.

-Khi còn trong nhóm Năm Dòng Kẻ chị cũng cho ra mắt những sáng tác cùng nhóm và giờ là một đĩa riêng. Vậy hai quãng đường này có gì khác nhau?

- Tất nhiên là có sự khác nhau. Không phải vào nhóm tôi mới sáng tác. Tôi đã sáng tác từ năm 16 tuổi, khoảng năm 1991, tôi đã có trong tay khoảng 30 ca khúc. Trong đĩa chung với nhóm và đĩa riêng mới đây thì tôi thấy mình đã chững chạc hơn, tư duy âm nhạc đã thay đổi rất nhiều. Những ca khúc trong đĩa Giáng Son là sự chăm chút kỹ lưỡng về mặt cảm xúc của người viết. Nếu không có cảm xúc thì không thể hoàn thành đĩa này.

- Vậy có mâu thuẫn không khi mà lời ca khúc trong CD này đa số không phải do chị viết ra? Vì nếu là chị viết lời thì có thể cảm xúc sẽ hòa nhịp hơn là khi phổ thơ...

- Không hẳn là vậy! Khi tôi đọc thơ của các tác giả như Nguyễn Trọng Tạo, Nguyễn Vĩnh Tiến... thì trong tôi có những cảm xúc rất thật, nó thôi thúc tôi viết lên giai điệu. Không phải cứ là bài thơ hay thì tôi sẽ phổ nhạc được. Vì nếu hay mà không gây cho mình cảm xúc thì thật khó khăn để tôi có thể viết lên những giai điệu đẹp.

- Có vẻ như giai điệu là thế mạnh của chị?

- Hình như hiện nay mọi người đang có nhận định chung về tôi như vậy. Cứ để mọi người đánh giá như vậy đi. Sau này khi nghe những ca khúc tôi viết lời xem mọi người đánh giá ra sao. Khi biên tập đĩa này, tôi không sợ không có ca khúc nào do tôi viết lời thì sẽ khó thành công, nếu sợ chẳng lẽ tôi sẽ phải bỏ hết các ca khúc này đi?

- Nhưng có là trọn vẹn nếu nói đĩa là của Giáng Son?

- Trọn ven hay không là sự hòa quyện giữa nhạc, lời, phần phối khí và ca sĩ, vì một sản phẩm là tổng thế của các yếu tố. Còn nếu mọi người xét chi li như vậy thì tôi cũng chịu. Tất nhiên tôi biết người Việt Nam thường nghe lời nhiều hơn nhưng tôi khẳng định những ca khúc trong đĩa này đều có sự hòa quyện nhuần nhuyễn giữa lời và giai điệu.

- Để trọn vẹn hơn nữa sao chị không phối khí cho ca khúc của mình?

- Xin mọi người đừng lầm giữa khí nhạc và nhạc nhẹ, tôi được đào tạo làm nhạc sĩ viết khí nhạc. Tất nhiên tôi cũng có thời gian chơi trong ban nhạc nhẹ, nhưng chưa nhiều. Để phối khí hay thì người làm phải am hiểu rất rõ về các nhạc cụ trong dàn nhạc nhẹ. Tôi sẽ thử nghiệm trong thời gian tới.

Cũng không thể nói sản phẩm của tôi không trọn vẹn vì tôi không biết phối khí. Mỗi người có chuyên môn riêng như Hoài Sa, rất nổi tiếng trong lĩnh vực phối khí nhưng đã ai được nghe ca khúc nào do anh sáng tác chưa? Nhưng họ vẫn gọi anh là nhạc sĩ phối khí đó thôi. Rất ít người có thể vừa sáng tác vừa phối khí.

- Khi chị chia tay Năm Dòng Kẻ có nhận xét rằng nhóm đã bị một khoảng trống lớn về sáng tác. Nhưng sau này thì hình như không phải vậy vì nhóm vẫn đang hát những bài do Bảo Lan sáng tác và nhận được nhiều đánh giá cao. Có ai đó nói với chị, “vắng mợ thì chợ vẫn đông”?

-  Cái này bạn phải hỏi Năm Dòng Kẻ chứ, giờ tôi không còn trong nhóm nữa nên không thể biết nhóm nghĩ gì. Ai nói vai trò của tôi mờ nhạt thì cứ để họ nghĩ thế đi. Vai trò của tôi lớn hay nhỏ thì chỉ có Năm Dòng Kẻ mới cảm nhận được. Không có tôi thì nhóm vẫn hát các tác phẩm của Bảo Lan hay các nhạc sĩ khác. Nhóm cũng như ca sĩ, nhu cầu đòi hỏi của chương trình ra sao nhóm sẽ hát theo nhu cầu đó.

- Chị đánh giá thế nào về những sáng tác của Bảo Lan?

- Bảo Lan thông minh, các tác phẩm của cô gần đây có sự sâu sắc và đầu tư cao hơn.

- Với những sáng tác của Bảo Lan giúp Năm Dòng Kẻ có được sự thăng hoa mới?

- Cũng có thể như vậy!

- Chị ra khỏi nhóm đã lâu nhưng câu chuyện về chị vẫn không ngừng được bàn tán. Còn gì ẩn sâu trong câu chuyện đó mà chị muốn chia sẻ không?

- Gần đây tôi có đọc một bài trên báo nói Giáng Son là một nốt nhạc buồn. Tôi thấy cũng buồn cười. Tôi đã rời nhóm hai năm rồi mà người ta vẫn móc ra chuyện cũ. Tôi khẳng định mình không phải là một là một nốt nhạc buồn của ai đó!

Cảm ơn nhạc sĩ Giáng Son!

Theo Bùi Dũng
Netlife