Con hát, bố khen hay và câu chuyện xung đột lợi ích
GiadinhNet - Gương mặt thân quen 2014 đã khép lại với chiến thắng thuộc về Hoài Lâm. Liệu có ai giật mình khi biết rằng Hoài Linh là bố nuôi của ca sỹ Hoài Lâm, một trong các thí sinh của cuộc thi, và cũng chính là 1 trong 3 thành viên của Ban Giám khảo? Không bàn tới việc Hoài Lâm biểu diễn ra sao và giành ngôi quán quân có xứng đáng hay không, chỉ thấy có một sự xung đột lợi ích rất rõ ràng. Có lẽ ở bất kỳ nước phát triển nào, người ta nghe chuyện này sẽ tưởng là một trò đùa.
Hoài Linh: Một vai trò – hai lợi
ích
Đối chiếu vào trường hợp này, kể cả giả định trên thực tế là Hoài Linh rất công tâm và hoàn toàn không can thiệp vào kết quả còn Hoài Lâm là thí sinh xuất sắc nhất cuộc thi, thì vẫn có xung đột lợi ích. Và xung đột này xuất hiện ngay từ khi công bố danh sách giám khảo và thí sinh.
- Hoài Linh là giám khảo, có thể chấm điểm và nhận xét ưu ái cho con nuôi của mình. Tâm lý con người luôn có sự ưu ái dành cho người thân thiết. Đặc biệt, Hoài Linh còn là người dẫn dắt, định hướng nghệ thuật cho Hoài Lâm, nên nguy cơ này càng cao. Trong dân gian cũng có câu "Con hát, mẹ khen hay".
- Quyết định bình chọn của công chúng có thể bị tác động bởi lời nhận xét của giám khảo. Tâm lý con người cũng dễ bịảnh hưởng bởi lời nói của người khác, đặc biệt nếu người đó có uy tín về mặt chuyên môn hoặc là người mình yêu mến. Mà Hoài Linh là một nghệ sỹ có tên tuổi, có uy tín và có lượng fan rất hùng hậu. Vì thế, có nguy cơ cao là fan của Hoài Linh cũng bình chọn cho Hoài Lâm. Những lời nhận xét rưng rưng cảm động và rất chân thành của Hoài Linh dành cho sự lựa chọn dòng nhạc dân gian của Hoài Lâm với tư cách là một người bố với con trong đêm chung kết cũng có thể khiến khán giả cảm động mà tăng thêm cảm tình cho Hoài Lâm.
- Hoài Linh là giám khảo, nhưng lại người dẫn dắt, định hướng nghệ thuật cho Hoài Lâm từ nhiều năm nay. Trong trường hợp này, Hoài Linh có thể tư vấn cho con nuôi của mình. Xung đột lợi ích ở đây là rất lớn luôn vì có nguy cơ anh tự chấm điểm và nhận xét cho tác phẩm mà anh hướng dẫn người khác trình bày. Trong đêm chung kết, chính Hoài Linh cũng không ngần ngại mà nhận xét sau tiết mục của Hoài Lâm với tư cách là một người bố trước khi nhận xét với tư cách là giám khảo: ““Bố cảm ơn con vì đã nghe lời bố, không phải nghe lời bố là hát trích đoạn này, mà nghe lời bố là con đã giữ dòng nhạc quê hương...".
Tôi xin nhấn mạnh là trên đây chỉ là những NGUY CƠ có thể xảy ra trong thực tế. Tôi hoàn toàn không có bằng chứng nào chứng minh những điều đó đã thực sự xảy ra. Tuy nhiên, như đã giải thích ở trên, xung đột lợi ích xuất hiện ngay từ NGUY CƠ, chứ không phải từ hậu quả.
Cũng cần nhắc tới việc Hoài Linh đã “tiến cử” một cậu con nuôi khác là Cao Hữu Thiên trình bày 1 ca khúc trong đêm chung kết. Rõ ràng đây là sự tận dụng vị trí để đưa người thân quen tham gia một chương trình phát sóng trực tiếp trên đài truyền hình quốc gia. Điều này cho thấy nguy cơ tận dụng vai trò giám khảo của Hoài Linh là có thể xảy ra.
Xung đột lợi ích: Xử lý ra sao?
Có một số ý kiến cho rằng, Gương mặt thân quen chỉ là một trò chơi truyền hình, và nhưng chương trình kiểu này phải có những “chiêu trò” để hút khách. Đồng ý rằng các cuộc thi mang tính chất giải trí phải có những điểm nhấn để thu hút người xem, nhưng không thể phá vỡ những nguyên tắc cơ bản để đảm bảo một cuộc thi lành mạnh.
Năm 2013, American Idol đã loại nhà sản xuất kiêm nhạc sỹ Dr. Luke ra khỏi ghế giám khảo cho mùa thi năm 2014 vì Dr. Luke đã ký hợp đồng sản xuất với Sony Music trong khi đó, Universal Music Group, đối thủ của Sony, lại năm bản quyền của American Idol. Như vậy dù chương trình chưa diễn ra và chưa có bên nào bị thiệt hại nhưng cả Ban tổ chức và Dr. Luke đều thống nhất rút tên anh ra khỏi vị trí giám khảo để tránh xung đột lợi ích.
Ngay cả với các giải thưởng giật lon bia, lon nước ngọt trúng thưởng TV, xe máy, các công ty cũng cấm người nhà của nhân viên tham gia. Một tình huống thường gặp trong cuộc sống là học bổng của các chính phủ nước ngoài thường cấm con em các đại sứ quán của nước đó dự thi. Tất cả đều để ngăn chặn xung đột lợi ích, mặc dù trong các tình huống đó, nguy cơ một nhân viên bất kỳ có thể can thiệp vào kết quả của một cuộc thi học bổng hay việc giật nắp lon trúng thưởng thấp hơn nhiều so với nguy cơ bố nuôi, với tư cách là 1 trong 3 thành viên của ban giám khảo, can thiệp vào kết quả thi của con.
Như vậy có thể thấy, cách xử lý thông thường là loại bỏ hoàn toàn xung đột lợi ích ngay cả khi chưa có hậu quả đáng tiếc nào xảy ra, trừ những trường hợp bất khả kháng. Đối chiếu với tình huống của Gương mặt thân quen, Ban tổ chức hoàn toàn có thể thay thế Hoài Linh bằng một nghệ sỹ khác để đảm nhiệm vai trò giám khảo. Chẳng nhẽ cả Việt Nam chỉ có Hoài Linh có thể ngồi “ghế nóng”?
Showbiz là một thế giới nhiều tiền và quyền lực chứ không phải chỉ là chốn để đùa vui. Những cuộc chơi với giải thưởng vài trăm triệu đồng, và mật độ xuất hiện dày đặc trên truyền hình quốc gia vào giờ vàng – điều mà có tiền chưa chắc đã mua được – khiến cho sự nghiêm túc và lành mạnh càng phải được coi trọng.
Lan Hương
Sao nhí Ở Nhà Một Mình: Thành triệu phú năm 12 tuổi, trượt dài trong ma túy trước khi làm lại cuộc đời nhờ minh tinh H'Mông
Giải trí - 3 giờ trướcMacaulay Culkin ghi dấu ấn đậm nét trong lòng khán giả nhờ siêu phẩm Ở Nhà Một Mình. Tuy nhiên anh từng có quãng thời gian nghiện ngập, trượt dài trước khi gặp được người bạn đời Brenda Song.
Phu nhân hào môn Phanh Lee tụ họp bên hội bạn mỹ nhân, sắc vóc mẹ 2 con chiếm spotlight
Giải trí - 3 giờ trướcSau khi kết hôn, diễn viên Phanh Lee ngày càng thăng hạng nhan sắc, có cuộc sống hôn nhân viên mãn.
Loạt sao Việt xinh đẹp, kiếm tiền giỏi nhưng vẫn bị trai có vợ lừa tình
Giải trí - 7 giờ trướcXinh đẹp, tài năng và kiếm được tiền nhưng loạt sao Việt này lại lận đận tình duyên, bị trai có vợ lừa tình.
Chồng cũ vừa lộ ảnh hẹn hò tình trẻ, MC Mai Ngọc có động thái gây chú ý
Giải trí - 8 giờ trướcGĐXH - MC Mai Ngọc mới đây có động thái gây chú ý ngay sau thông tin chồng cũ có bạn gái trẻ kém 5 tuổi. Hiện sự việc đang được cộng đồng mạng quan tâm.
Tiết lộ về cuộc tuyển chọn giọng đọc "đi vào lòng người" ở Lễ diễu binh
Giải trí - 10 giờ trướcHình ảnh đoàn diễu binh, diễu hành hùng tráng trong Lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ kết hợp cùng giọng đọc trầm ấm, cảm xúc của tổ thuyết minh khiến triệu người nghe xúc động, tự hào.
Thương Tín về quê làm gì, tự nhận show thế nào?
Giải trí - 10 giờ trướcGĐXH - Theo nhạc sĩ Tô Hiếu, gần đây Thương Tín vẫn gọi anh - bằng nhiều số điện thoại khác nhau, để hỏi show nhưng đến khi đơn vị đó gọi lại thì không liên lạc được.
Thân thế cô gái trẻ đang vướng tin đồn hẹn hò với chồng cũ MC Mai Ngọc
Giải trí - 11 giờ trướcGĐXH - Nga Anh được biết là cô gái đang vướng tin đồn hẹn hò cùng chồng cũ MC Mai Ngọc. Khán giả tò mò về thân thế của cô gái trẻ.
Quy định trong lễ đính hôn của Midu và chồng thiếu gia
Giải trí - 14 giờ trướcMidu và doanh nhân Minh Đạt tổ chức đính hôn vào chiều 7/5 tại Đà Lạt. Buổi lễ có sự góp mặt của hai bên gia đình và một số bạn bè thân thiết.
NSND dòng nhạc đỏ, giữ chức Phó Giám đốc Học viện Âm nhạc quốc gia: Sống hạnh phúc bên vợ đồng nghiệp ít ghen
Giải trí - 14 giờ trướcGĐXH - NSND Quốc Hưng là giọng hát nổi tiếng dòng nhạc đỏ và hiện anh giữ chức Phó Giám đốc Học viện âm nhạc quốc gia. Ngoài thời gian cho công việc, anh còn có cuộc sống hạnh phúc bên gia đình.
Trước khi phát hiện bị u nang trong não, Lương Bích Hữu từng bị tai nạn bỏng nặng
Giải trí - 16 giờ trướcTrong sự nghiệp của mình, Lương Bích Hữu đã không ít lần phải tạm dừng sự nghiệp để dưỡng thương.
Cuộc sống về hưu của nhà báo Lại Văn Sâm
Giải tríGĐXH - Là một MC tài năng, hóm hỉnh và giản dị, nhà báo Lại Văn Sâm, đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả thông qua nhiều chương trình truyền hình nổi tiếng.