Hà Nội
23°C / 22-25°C

Chuyện không của riêng ai

GiadinhNet - Theo phân tích của Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA), trong 5 năm trở lại đây, tỉ số giới tính khi sinh (SRB - số trẻ sơ sinh trai/100 trẻ sơ sinh gái) của Việt Nam tăng nhanh bất thường với diễn biến phức tạp.

Các chuyên gia cảnh báo, sau 20 năm nữa, sẽ có khoảng 3- 4 triệu nam giới Việt Nam dư thừa so với phụ nữ cùng lứa tuổi; không có cơ hội lấy vợ là người Việt Nam.

Khát vọng cố hữu

Ai đã từng về làng chài Nguyệt Đức, xã Vân Hà (huyện Việt Yên, Bắc Giang) đều biết đến đại gia đình lên tới gần 140 của nhà cụ Suất. Không chỉ nhà cụ mà rất nhiều gia đình khác ở làng chài đều đông con cháu. Ở những nơi như thế này, việc sinh càng nhiều con, đặc biệt phải là con trai càng trở thành nỗi khát khao. "Nhà không có "đinh" thì làm sao sống bằng nghề sông nước, làm thế nào để mà bám trụ vùng đất này hả cô" - anh Đỗ, một người đông con trong làng nói.
 
Ở những làng nghề, tâm lý phải sinh con trai đã trở thành... lẽ đương nhiên. Cụ Chín, 79 tuổi, thôn Đồng Hương, xã Hương Mác (huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh) cho biết, làng cụ xưa nay nức tiếng thiên hạ bởi nghề gỗ mỹ nghệ, bởi thế rất cần nhân lực là nam. "Lúc tuổi già có chỗ dựa cả về tinh thần và vật chất là "yên tâm" nhất" - cụ tâm sự.
 

Tuyên truyền người dân thực hiện sinh đẻ kế hoạch, chấp nhận mô hình gia đình ít con là công việc phải duy trì thường xuyên, lâu dài, không thể chỉ trong một sớm, một chiều. Ảnh: Dương ngọc

 
Dù người dân đã từng thấm nhuần có con gái đầu lòng còn giá trị hơn cả có "trâu nái và ruộng sâu", nhưng thật ngạc nhiên khi một số khảo sát cho thấy, hầu hết những người trả lời đều cho biết muốn có con trai ngay từ lần sinh đầu. Cho đến bây giờ, chuyện "khát" con trai không còn là câu chuyện của một làng quê, một vùng đất nào nữa. Mong ước có người nối dõi và nương tựa tuổi già khiến tỉ số giới tính khi sinh ở nước ta tăng nhanh bất thường và diễn biến phức tạp.
 
Với bằng chứng từ số liệu của cuộc Tổng điều tra Dân số và Nhà ở năm 2009 của Việt Nam, nghiên cứu của UNFPA đã chỉ ra hiện tượng trình độ học vấn của người mẹ cao, sự mất cân bằng giới tính khi sinh càng lớn. Cụ thể là ở nhóm các bà mẹ có trình độ tiểu học và thấp hơn thì tỷ số giới tính khi sinh là 107,1, ở nhóm trung học phổ thông và học nghề lên đến 111,4, ở nhóm có trình độ cao đẳng trở lên là 113,9. Cùng đó, nghiên cứu cũng cho thấy, đối với các lần sinh thứ 3 trở lên thì tỉ số giới tính khi sinh đã tăng lên từ mức bình thường 105 ở nhóm hộ gia đình nghèo nhất, đến mức 133 ở nhóm giàu nhất.

Cần sự chung sức của toàn xã hội

Hiện nay, có 4/8 vùng địa lý, 33/63 tỉnh thành, phố có tỉ số trên 110, cá biệt ở Hải Dương, tỉ số này tăng trên 130 trẻ trai/100 trẻ gái. Theo dự báo của UNFPA, đến năm 2035, mức dư thừa nam giới trưởng thành có thể sẽ nhiều hơn số phụ nữ tối thiểu là 10% và thậm chí còn cao hơn nếu SRB không trở lại mức bình thường là 105 trẻ trai/100 trẻ gái trong vòng 2 thập kỷ tới.

GS.TS Nguyễn Đình Cử - Viện trưởng Viện Các vấn đề xã hội, Trường ĐH Kinh tế Quốc dân cho rằng, nếu không có các biện pháp can thiệp, ngăn ngừa, hậu quả của sự mất cân bằng SRB sẽ tất yếu dẫn đến nhiều hệ lụy do khan hiếm phụ nữ như: tranh giành trong hôn nhân; kết hôn muộn thậm chí là không thể kết hôn do khó hoặc không tìm được bạn đời; phải ra nước ngoài để kết hôn; gia tăng tội phạm xã hội như lừa đảo, bắt cóc, buôn bán trẻ em gái và phụ nữ, tệ nạn mại dâm, phụ nữ bị ép buộc sinh thêm con...

Để giảm bớt tình trạng này, ông Bruce Campbell, Trưởng Đại diện UNFPA ở Việt Nam cho rằng, cần có nhiều các chương trình truyền thông thay đổi hành vi nhằm thúc đẩy bình đẳng giới và nâng cao vị thế cho người phụ nữ trong xã hội. TS Nguyễn Bá Thủy, Thứ trưởng Bộ Y tế cho hay, Việt Nam đã cam kết thực hiện bình đẳng giới đồng thời đã ký kết các Hiệp ước quốc tế như Công ước Xoá bỏ mọi hình thức Phân biệt đối xử đối với Phụ nữ (CEDAW). Tại cấp quốc gia, gần đây Chính phủ đã thông qua Luật bình đẳng giới đồng thời nghiêm cấm xác định giới tính và phá thai lựa chọn giới tính.
 

"Việt Nam quyết tâm giải quyết sự mất cân bằng giới tính khi sinh và sẽ tiếp tục thực hiện các hoạt động truyền thông thay đổi hành vi nhằm ngăn ngừa các cặp vợ chồng tiếp cận với các dịch vụ vi phạm pháp luật".

TS Nguyễn Bá Thủy - Thứ trưởng Bộ Y tế

"Để ngăn ngừa, khống chế được sự mất cân bằng tỉ số SRB, cần có chiến dịch truyền thông thay đổi hành vi toàn diện, hướng tới mọi đối tượng trong xã hội; nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vai trò địa vị của phụ nữ, bình đẳng giới và hệ thống an sinh cho người già".

TS Khuất Thu Hồng - Viện Nghiên cứu Phát triển xã hội

Hà Anh

thuhuyen
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
85 thai phụ mang gene tan máu bẩm sinh nhưng chỉ 18 người đi xét nghiệm chuyên sâu

85 thai phụ mang gene tan máu bẩm sinh nhưng chỉ 18 người đi xét nghiệm chuyên sâu

Tin tức - Sự kiện - 2 năm trước

GiadinhNet - Tại Chiêm Hoá, Tuyên Quang, xét nghiệm sàng lọc, các thầy thuốc phát hiện ra 85 người mang thai dưới 20 tuần thai có mang gene tan máu bẩm sinh. Tuy nhiên, chỉ có 18 gia đình đồng ý đi xét nghiệm chuyên sâu.

Quảng Ninh đi đầu thay đổi cách thức truyền thông về mất cân bằng giới tính khi sinh năm 2019

Quảng Ninh đi đầu thay đổi cách thức truyền thông về mất cân bằng giới tính khi sinh năm 2019

Dân số và phát triển - 4 năm trước

GiadinhNet – Nhận thấy một số phương pháp truyền thông truyền thống đã không còn thích hợp, tỉnh Quảng Ninh quyết định thay đổi cách thức truyền thông về mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS) qua hệ thống mang xã hội (MXH) để phù hợp xu thế cách mạng công nghệ 4.0

Công đoàn viên ngành Dân số nô nức thi tài nấu ăn

Công đoàn viên ngành Dân số nô nức thi tài nấu ăn

Tin tức - Sự kiện - 6 năm trước

GiadinhNet - Sáng nay (22/3), gần 100 công đoàn viên ngành Dân số náo nức trổ tài bếp núc trong hội thi "Liên hoan ẩm thực năm 2018" được tổ chức tại trụ sở cơ quan Tổng cục DS-KHHGĐ.

Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh: "Đưa công tác dân số lên tầm cao mới"

Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh: "Đưa công tác dân số lên tầm cao mới"

Dân số và phát triển - 6 năm trước

GiadinhNet- Sáng nay (9/12), Bộ Y tế đã phối hợp với Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội tổ chức Lễ Mít tinh phát động Tháng hành động Quốc gia về Dân số và Ngày dân số Việt Nam.

Lãnh đạo Tổng cục DS-KHHGĐ chúc mừng Báo GĐ&XH nhân ngày 21/6

Lãnh đạo Tổng cục DS-KHHGĐ chúc mừng Báo GĐ&XH nhân ngày 21/6

Dân số và phát triển - 6 năm trước

GiadinhNet - Sáng nay 19/6, ông Nguyễn Văn Tân, Phó Tổng cục trưởng phụ trách Tổng cục DS-KHHGĐ (Bộ Y tế) cùng các Phó Tổng cục trưởng, lãnh đạo một số vụ, đơn vị thuộc Tổng cục đã tới thăm, chúc mừng cán bộ, phóng viên Báo GĐ&XH nhân kỷ niệm 92 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6.

Lãnh đạo Bộ Y tế thăm và chúc mừng Báo Gia đình & Xã hội nhân ngày 21/6

Lãnh đạo Bộ Y tế thăm và chúc mừng Báo Gia đình & Xã hội nhân ngày 21/6

Dân số và phát triển - 6 năm trước

GiadinhNet - Nhân kỷ niệm 92 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2017), ngày 15/6, Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn cùng lãnh đạo các vụ, cục, đơn vị thuộc Bộ đã tới thăm và chúc mừng tập thể cán bộ, phóng viên Báo Gia đình & Xã hội.

Hải Phòng: Đẩy mạnh công tác dân số gắn liền với sự phát triển thành phố

Hải Phòng: Đẩy mạnh công tác dân số gắn liền với sự phát triển thành phố

Dân số và phát triển - 7 năm trước

GiadinhNet - Sáng 16/9, đoàn công tác của Tổng cục DS-KHHGĐ đã đến và làm việc với Ban chỉ đạo Dân số Hải Phòng về công tác hoạt động dân số thành phố trong 8 tháng vừa qua và những kế hoạch triển khai sắp tới.

Vấn nạn sinh con ở tuổi vị thành niên (2)

Vấn nạn sinh con ở tuổi vị thành niên (2)

Dân số và phát triển - 7 năm trước

GiadinhNet - Số liệu của Quỹ Dân số Liên hợp quốc (2015) cho thấy, mỗi năm có 16 triệu nữ vị thành niên sinh con, trong đó có khoảng 2 triệu vị thành niên mang thai khi vẫn còn dưới 15 tuổi.

Vị thành niên thế giới và những thách thức toàn cầu (1)

Vị thành niên thế giới và những thách thức toàn cầu (1)

Dân số và phát triển - 7 năm trước

GiadinhNet - Chiếm 16,3% dân số thế giới và đang ở ngưỡng cửa cuộc đời, tuy nhiên một bộ phận vị thành niên trên thế giới đang đối mặt với nhiều vấn nạn, thách thức như tảo hôn, mang thai và sinh đẻ, nuôi con ở tuổi vị thành niên, HIV/AIDS, thất học, lao động kiếm sống, ám ảnh bởi bạo lực, xâm hại tình dục…

Đà Nẵng sơ kết chiến dịch truyền thông DS-KHHGĐ đợt I

Đà Nẵng sơ kết chiến dịch truyền thông DS-KHHGĐ đợt I

Dân số và phát triển - 7 năm trước

GiadinhNet – Sự nhiệt tình, năng nổ, làm tốt vai trò tham mưu hoạt động về DS-KHHGĐ của đội ngũ cán bộ DS-KHHGĐ từ thành phố đến cơ sở, cùng với sự hưởng ứng của đối tượng tham gia thực hiện KHHGĐ/CSSKSS đã góp phần vào việc thực hiện kế hoạch ổn định mức sinh hợp lý trên toàn thành phố.

Vị thành niên thế giới và những thách thức toàn cầu (1)

Vị thành niên thế giới và những thách thức toàn cầu (1)

Dân số và phát triển

GiadinhNet - Chiếm 16,3% dân số thế giới và đang ở ngưỡng cửa cuộc đời, tuy nhiên một bộ phận vị thành niên trên thế giới đang đối mặt với nhiều vấn nạn, thách thức như tảo hôn, mang thai và sinh đẻ, nuôi con ở tuổi vị thành niên, HIV/AIDS, thất học, lao động kiếm sống, ám ảnh bởi bạo lực, xâm hại tình dục…

Top