Thuốc tránh thai khẩn cấp
Phương pháp tránh thai khẩn cấp bằng hoóc-môn do thày thuốc người Canada tên là Albert Yuzpe thực hiện vào đầu thập kỷ 1970, bằng cách sử dụng viên thuốc tránh thai kết hợp thông thường với liều cao.
Phương pháp tránh thai khẩn cấp bằng hoóc-môn do thày thuốc người Canada tên là Albert Yuzpe thực hiện vào đầu thập kỷ 1970, bằng cách sử dụng viên thuốc tránh thai kết hợp thông thường với liều cao. Cũng vào khoảng thời gian đó, người ta nghiên cứu độ an toàn và tính hiệu quả của tránh thai khẩn cấp bằng progestin đơn thuần (levonorgestrel, LNG), và cũng thấy có hiệu quả như phương pháp Yuzpe. Cả hai phương pháp tránh thai khẩn cấp này bao gồm 2 lần uống thuốc trong vòng 72 giờ sau khi giao hợp không có bảo vệ. Do lượng hoóc-môn chỉ dùng trong một thời gian ngắn nên tuy dùng với liều cao, nhưng cũng không có hại cho người sử dụng.
Công thức thuốc tránh thai khẩn cấp
· Với loại viên tránh thai kết hợp chứa 50 mcg ethinylestradiol (EE) và 250 mcg levonorgestrel (LNG) như: Neogynon, Noral, Nordion, và Ovran. Uống liều thứ nhất 2 viên, càng sớm càng tốt trong vòng 72 giờ sau giao hợp không được bảo vệ. Liều thứ hai 2 viên, sau liều thứ nhất 12 giờ.
· Nếu là loại viên thuốc tránh thai kết hợp chứa 30mcg EE 150 mcg LNG (như: Microgynon, Nordette, và Regevidon), thì cũng uống như trên, nhưng mỗi lần 3 viên.
Phương pháp sử dụng Levonorgestrel (LNG) đơn thuần:
· Nếu là thuốc có chứa 750 mcg levonorgestrel (Postinor): liều thứ nhất uống 1viên, càng sớm càng tốt, trong vòng 72 giờ đầu sau giao hợp không có bảo vệ. Liều thứ hai 1 viên sau liều thứ nhất 12 giờ.
· Nếu viên thuốc chỉ chứa 30mcg levonorgestrel (thí dụ Microlut, Microval, và Norgeston), cách uống như trên nhưng mỗi lần uống 25 viên.
· Nếu loại thuốc chứa 75 mcg levonorgestrel (như Ovrette), cũng uống như trên, mỗi lần 20 viên.
Hiểu biết về tránh thai khẩn cấp
Một số nghiên cứu khác lại cho thấy phụ nữ Mỹ vẫn còn nhầm lẫn giữa tránh thai khẩn cấp và phá thai bằng thuốc Mifepristone (RU.486).
Không riêng gì phụ nữ, ngay cả các thày thuốc chuyên khoa sản-phụ của Mỹ đa số cũng không thường xuyên trao đổi về biện pháp này với khách hàng trong khi tư vấn. Trong thực hành, nhiều thày thuốc đã không đưa biện pháp tránh thai khẩn cấp vào cùng với các dịch vụ thường xuyên của họ. Hội Sản phụ khoa Mỹ đã phải kêu gọi các hội viên của mình tham gia tích cực hơn trong việc phổ biến và cung cấp biện pháp này. Hội tin rằng sẽ có thể giảm đi một nửa số trường hợp thai nghén ngoài ý muốn ở Mỹ nếu như hầu hết phụ nữ biết đến biện pháp này cũng như các thày thuốc tham gia cung cấp biện pháp đó.
Vì biện pháp tránh thai khẩn cấp chỉ có hiệu quả nếu sử dụng trong phạm vi 72 giờ sau giao hợp không được bảo vệ, và đăc biệt có hiệu quả cao hơn nếu được sử dụng trong vòng 24 giờ đầu. Do vậy muốn cho biện pháp này phát huy hiệu quả, cần phải làm sao cho biện pháp sẵn có một cách rộng rãi, và bất cứ lúc nào cũng có thể đáp ứng nhanh nhất cho người sử dụng khi có yêu cầu.
Ở các nước mà việc mua thuốc tránh thai khẩn cấp cần phải có đơn thuốc như ở Mỹ, người ta cũng đã phải có giải pháp thích hợp để làm cho biện pháp dễ tiếp cận hơn và đáp ứng kịp thời hơn như: cấp sẵn đơn cho phụ nữ khi cần chỉ việc đi mua, hay bằng cách kê đơn qua điện thoại. Nhưng người ta cũng phải thừa nhận rằng tốt nhất là bỏ các thủ tục nói trên để các của hàng thuốc có thể bán thuốc mà không phải có đơn. Nước Pháp rất thoáng trong việc làm cho thuốc tránh thai khẩn cấp được đễ dàng sẵn có cho những ai cần đến.
Lợi ích của tránh thai khẩn cấp
Theo một điều tra mới đây của Mỹ, tránh thai khẩn cấp đã góp phần đáng kể trong việc giảm tỷ lệ phá thai trong năm 2000-2001. Nghiên cứu này cho thấy riêng năm 2000, ở Mỹ đã tránh được 51.000 trường hợp phá thai do đã sử dụng biện pháp tránh thai khẩn cấp, và tránh thai khẩn cấp đã đóng góp 43% cho mức giảm tổng tỷ suất phá thai trong thời kỳ 1994-2000.
Như đã nói ở trên, việc phổ biến biện pháp tránh thai khẩn cấp và tạo điều kiện thuận lợi cho người dùng đã góp phần làm cho nước Pháp có tỷ lệ phá thai vào loại thấp trên thế giới.
Phổ biến biện pháp tránh thai khẩn cấp có “vẽ đường cho hươu chạy” không?
Ở Mỹ, nghiên cứu cho thấy vị thành niên có hoạt động tình dục thì cũng không quan hệ tình dục thường xuyên như các phụ nữ lớn tuổi hơn và có gia đình. Ngoài ra người ta cũng nhận thấy có đến 25% vị thành niên không sử dụng biện pháp tránh thai khi quan hệ tình dục lần đầu, và nhiều vị thành niên cảm thấy khó khăn khi phải uống thuốc tránh thai thường xuyên hay dùng các biện pháp tránh thai khác như bao cao su hay màng ngăn âm đạo. Do đó, ở Mỹ người ta cho rằng biện pháp tránh thai khẩn cấp thích hợp với các đối tượng vị thành niên đã có quan hệ tình dục.
Theo tài liệu của Tổ chức Y tế thế giới, lý do sử dụng biện pháp tránh thai khẩn cấp gồm: (1) không sử dụng biện pháp tránh thai nào (từ 46 đến 67%, tuỳ theo tác giả); (2) thất bại của biện pháp tránh thai (25 đến 48%, tuỳ theo tác giả), và (3) lý do khác (từ 7 đến 14%).
Cũng có người lo ngại rằng việc phổ biến biện pháp tránh thai khẩn cấp sẽ tạo điều kiện cho vị thành niên quan hệ tình dục nhiều hơn. Thực ra không có bằng chứng về việc này. Nghiên cứu mới đây ở Vương quốc Anh cho thấy nhóm vị thành niên đã được giảng dạy về biện pháp tránh thai khẩn cấp đã có hiểu biết hơn và không thay đổi về hành vi tình dục của họ khi so sánh với nhóm chứng không được dạy về tránh thai khẩn cấp.
Liên hệ với chương trình KHHGĐ của Việt Nam
1. Chương trình KHHGĐ của Việt Nam trong hơn ba thập kỷ qua đã có những thành công đáng kể trong việc góp phần giảm tỷ lệ sinh và tăng tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai. Nếu như cuộc Điều tra nhân khẩu-sức khoẻ lần thứ nhất năm 1988 cho thấy: tổng tỷ suất sinh (TFR) bằng 4 và tỷ lệ sử dụng tránh thai (CPR) bằng 53%, thì cuộc Điều tra nhân khẩu-sức khoẻ năm 1997 cho thấy tổng tỷ suất sinh chỉ còn 2,7 và tỷ lệ sử dụng tránh thai tăng lên là 75%. Chương trình KHHGĐ không chỉ thành công về số lượng mà chất lượng dịch vụ tránh thai cũng tăng lên, thể hiện qua tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai có hiệu quả tăng lên (chiếm 59% số người sử dụng tránh thai, theo Điều tra năm 1997), và đã đưa thêm thuốc tiêm tránh thai (DMPA) vào chương trình quốc gia.
2. Bên cạnh thành công nói trên, tỷ lệ nạo phá thai của Việt Nam vẫn còn thuộc loại cao trên thế giới. Tỷ lệ nạo phá thai cao phản ảnh tình trạng thai nghén ngoài ý muốn còn cao, và tỷ lệ này lại gián tiếp cho thấy chất lượng chương trình KHHGĐ chưa thật tốt trong việc đáp ứng nhu cầu tránh thai cũng như giúp các cặp vợ chồng sử dụng các biện pháp tránh thai có hiệu quả hơn. Mặc dù nạo phá thai ở Việt Nam rất thuận tiện và tương đối an toàn, tuy nhiên nạo, phá thai bằng thủ thuật vẫn không lợi cho sức khoẻ phụ nữ và người ta vẫn còn e ngại nguy cơ nhiễm khuẩn do thủ thuật nạo phá thai gây ra. Gần đây, phá thai bằng thuốc đã được nghiên cứu cho thấy kết quả phá thai cao, an toàn và giúp người phụ nữ tránh khỏi nguy cơ nhiễm khuẩn do thủ thuật có thể gây ra. Tránh thai khẩn cấp sẽ góp phần làm tăng sự lựa chọn của người dùng trong các tình huống đặc biệt như giao hợp không được bảo vệ, rách hay tuột bao cao su, hoặc nạn nhân bị cưỡng ép tình dục/bị hiếp hay nhóm vị thành niên tuy đã có hoạt động tình dục nhưng không quan hệ tình dục thường xuyên.
3. Từ nhiều năm nay, thuốc tránh thai khẩn cấp loại chỉ chứa progestin- Levonorgestrel, đã có tại Việt Nam với biệt dược Postinor. Thông tin thu lượm được cho thấy cả người mua (thường là các nam nữ thanh niên chưa có gia đình) và cả người bán thuốc (ít khi dược sĩ trực tiếp bán) chưa hiểu biết đúng đắn về thuốc tránh thai khẩn cấp. Họ thường nhầm lẫn biện pháp này với các thuốc tránh thai thông thường khác. Chương trình KHHGĐ quốc gia chưa chú ý đến biện pháp này, nên chưa có hướng dẫn hay khuyến khích việc sử dụng.
4. Chúng ta chưa có thông tin đầy đủ về các nguyên nhân dẫn đến các trường hợp có thai ngoài ý muốn nói chung và những trường hợp có thai ngoài ý muốn đã kết thúc bằng phá thai. Theo kinh nghiệm của nước ngoài cho thấy, việc phổ biến rộng rãi biện pháp tránh thai khẩn cấp có thể góp phần giảm tỷ lệ nạo, phá thai, nhất là ở nhóm tuổi vị thành niên đã có hoạt động tình dục. Nước ta là một nước có tỷ lệ nạo, phá thai nói chung thuộc loại cao trên thế giới, và trong số những người phá thai hàng năm vị thành niên chiếm tỷ lệ đáng kể.
Sự khác biệt giữa thụ tinh trong tử cung và thụ tinh trong ống nghiệm
Dân số và phát triển - 11 giờ trướcMang thai không phải lúc nào cũng dễ dàng. Đối với nhiều cặp vợ chồng không có khả năng mang thai tự nhiên, việc thụ thai cần thêm một số công sức và sự can thiệp của y tế là thụ tinh nhân tạo trong tử cung (IUI) và thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).
Chế độ ăn cho phụ nữ tiền mãn kinh
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcTiền mãn kinh thường bắt đầu từ 40 đến 50 tuổi. Chế độ ăn lành mạnh góp phần làm giảm bớt một số triệu chứng khó chịu mà thời kỳ tiền mãn kinh gây ra.
Cắt bao quy đầu cho trẻ sơ sinh có lợi ích và rủi ro gì?
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcNhiều cha mẹ băn khoăn về việc có nên cắt bao quy đầu cho trẻ sơ sinh. Vậy trường hợp nào nên và không nên cắt bao quy đầu cho trẻ?
Con dâu hỏi vay toàn bộ 5 tỷ tiết kiệm của tôi để buôn bất động sản
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcTôi thấy thật sai lầm khi nhờ con dâu đi gửi tiết kiệm. Giờ nó hỏi vay toàn bộ 5 tỷ tiết kiệm dưỡng già của tôi để buôn bất động sản, tôi chưa biết cách nào để từ chối.
Bạn gái đòi chia tay chỉ vì tôi mua nhẫn cầu hôn không đúng ý
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcTôi đã lên kế hoạch cho 1 buổi cầu hôn lãng mạn, thế nhưng khi vừa nhìn thấy chiếc nhẫn cầu hôn, bạn gái liền giận dỗi, thế rồi chúng tôi cãi nhau mà tôi không hiểu lý do là gì. Sau đó tôi mới biết bạn gái dỗi đòi chia tay chỉ vì tôi mua chiếc nhẫn không đúng ý cô ấy.
Tư vấn chăm sóc sức khỏe sinh sản để 'hươu chạy đúng đường'
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcGĐXH- Việc tư vấn chăm sóc sức khỏe sinh sản cho lứa tuổi vị thành niên, thanh niên là cách để chúng ta vẽ đường cho "hươu chạy đúng đường".
Quảng Bình: Nỗ lực nâng cao nhận thức về phòng chống bệnh tan máu bẩm sinh
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcGĐXH - Với loại bệnh tan máu bẩm sinh, nếu không được điều trị thường xuyên, đầy đủ, bệnh nhân sẽ gặp nhiều biến chứng khiến chậm phát triển thể trạng, giảm sức học tập, lao động. Một số trường hợp không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh nhân có thể tử vong từ khi còn nhỏ.
7 bệnh liên quan đến hen suyễn
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcHen suyễn là một tình trạng hô hấp phổ biến được đặc trưng bởi viêm và thu hẹp đường thở, nhưng nó thường tồn tại cùng với các bệnh khác, làm trầm trọng thêm các triệu chứng và khiến việc điều trị trở nên phức tạp hơn…
Chế độ ăn cho phụ nữ bị tắc tia sữa
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcChế độ ăn uống khoa học, đảm bảo đầy đủ dưỡng chất thiết yếu và hạn chế các thực phẩm có thể giúp phòng và điều trị khi bà mẹ cho con bú bị tắc tia sữa.
Một nguyên nhân 'thầm lặng' có thể gây vô sinh ít ai ngờ
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcPhần lớn mọi người nhận thức được căng thẳng có ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tâm lý, nhưng không ngờ rằng nó có thể tác động đến khả năng sinh sản ở cả nam lẫn nữ. Đó chính là một trong những nguyên nhân khiến các cặp vợ chồng thụ thai khó khăn.
Khi nào thời kỳ mãn kinh bắt đầu?
Dân số và phát triểnQuá trình chuyển đổi mãn kinh tự nhiên là một quá trình diễn ra dần dần trong vài năm. Nó thường bắt đầu khi một người ở độ tuổi 40 - 50, với độ tuổi mãn kinh trung bình là 52 tuổi.