Lễ nhậm chức đặc biệt của Tổng thống Obama

Sau khi ông Obama chiến thắng vào ngày 4/11/2008, Thị trưởng Washington, Adrian Fenty ước tính có từ 4 - 5 triệu người sẽ tham gia lễ nhậm chức. Các quan chức thành phố giảm số người xuống còn 2 triệu do không có cách nào để các con tàu và xa lộ trong bang đủ sức để đón 5 triệu người đổ về đồi Capitol vào ngày 20/1.

“Đi lại là một câu hỏi lớn vào lúc này” - Rebecca Pawlowski, giám đốc truyền thông cho văn phòng Cơ quan du lịch Washington tuyên bố - “Chúng tôi nhắc nhở mọi người rằng thành phố có rất nhiều kinh nghiệm trong việc xử lý các sự kiện lớn. Chuyện đó diễn ra rất thường ở đây. Nhưng sự kiện sắp tới là chưa từng có trong tiền lệ. Vì thế việc này sẽ đòi hỏi rất nhiều sự kiên nhẫn và linh động từ phía khách du lịch nữa”

Dù đã được giảm đi một nửa, đám đông tới dự lễ nhậm chức này vẫn được xem là ngoại lệ, chưa từng có. Lễ nhậm chức của Tổng thống Lyndon B. Johnson hồi năm 1965 thu hút lượng khách kỷ lục khi đó là 1,2 triệu người. Còn 4 năm trước đó, lễ nhậm chức của Tổng thống John F. Kennedy có gần 1 triệu người tham dự.

Ngày vui của nước Mỹ

Uỷ ban tổ chức lễ nhậm chức của ông Obama ước tính rằng các hoạt động trong tuần tổ chức sự kiện sẽ tốn kém khoảng 45 triệu USD, nhiều hơn một chút so với lễ nhậm chức nhiệm kỳ 2 của ông Bush hồi năm 2004. Khoản tiền đó sẽ chi trả cho mọi thứ, ngoại trừ vấn đề an ninh và lễ tuyên thệ tổ chức tại đồi Capitol.

Trái với các ủy ban tổ chức lễ nhậm chức trước kia, ủy ban của Obama không nhận tiền từ các tập đoàn, ủy ban vận động chính trị, công đoàn, các nhà vận động hành lang liên bang và những người không phải công dân Mỹ. Ông cũng giảm giới hạn đóng góp tối đa của một người xuống còn 50.000 USD. Cho tới nay Ủy ban tổ chức lễ nhậm chức đã quyên được ít nhất 27 triệu USD. Các nỗ lực gây quỹ vẫn đang tiếp tục được tiến hành và theo tốc độ này ủy ban trên sẽ sớm có 40 triệu USD để dùng trong lễ nhậm chức. Hơn 2.000 nhà tài trợ khác cũng đang giúp đóng góp tài chính cho lễ tuyên thệ của tân Tổng thống Obama. Ít nhất 378 người đã quyên tiền ở mức tối đa là 50.000 USD.

Phát ngôn viên của ông Obama, Chris Mather cho biết, Tổng thống thứ 44 nước Mỹ muốn ai cũng có thể tham gia ngày nhậm chức của ông. Trong số 10 sự kiện lớn người ta dự định tổ chức trong lễ nhậm chức, sẽ có sự kiện “Hàng xóm láng giềng” lần đầu tiên diễn ra và hoàn toàn miễn phí hoặc có chi phí thấp. Sự kiện này sẽ được đưa lên Internet để những người Mỹ không có đủ điều kiện tới Washington cũng có thể theo dõi. Sự kiện khác được coi là “Lễ nhậm chức của Tổng tư lệnh”, với khách mời là cựu chiến binh cùng gia đình họ. Vé mời giao động từ mức 75 USD cho “Lễ mừng nhậm chức của Thanh niên” tới mức 150 USD cho các sự kiện ở từng khu vực. Dĩ nhiên ông Obama sẽ không tham dự toàn bộ các sự kiện này.

Lần đầu tiên trong lịch sử, Tổng thống Mỹ sẽ mở cửa công viên quốc gia National Mall để đón nhận lượng khách du lịch khổng lồ. Ủy ban tổ chức lễ nhậm chức của ông sẽ trả khoảng 700.000 USD để các viện bảo tàng mở cửa cho du khách trong suốt tuần lễ tổ chức lễ nhậm chức.

Vắng mặt các lãnh đạo ngoại quốc

Được đánh giá là một sự kiện mang tính bước ngoặt trong lịch sử đương đại, song lễ nhậm chức của ông Obama sẽ không có các nhà lãnh đạo nước ngoài tham dự, bởi một lý do đơn giản là họ không được mời. Trong giấy mời của Bộ Ngoại giao Mỹ gửi tới tất cả sứ quán nước ngoài tại Thủ đô Washington tuần trước, Ngoại trưởng Condoleezza Rice khẳng định giấy mời chỉ có giá trị đối với các đại sứ nước ngoài cùng phu nhân, phu quân đang công tác tại Mỹ. Các đại sứ nước ngoài cùng phu nhân, phu quân được sắp xếp ngồi ở các vị trí đã được quy định trong buổi lễ nhậm chức tại toà nhà Quốc hội, sau đó tham dự tiệc trưa và buổi khiêu vũ nhân dịp này. Tiếp đó, ngày 21/1, các quan chức ngoại giao được mời tới dự buổi cầu nguyện tại Thánh đường quốc gia Washington. Bộ Ngoại giao Mỹ chịu trách nhiệm đưa đón khách mời tham dự các hoạt động nói trên.

An ninh tuyệt đối

Nhưng trước lễ nhậm chức diễn ra, các quan chức an ninh đang đối mặt với một câu hỏi lớn: Liệu có đủ sự an toàn cho tân Tổng thống Obama và tân Phó Tổng thống Joe Biden khi họ thực hiện một chuyến đi mang tính biểu tượng bằng tàu hỏa từ Philadelphia, Pennsylvania, tới Thủ đô Washington.

Trong chuyến đi mang đầy tính biểu tượng, ý nghĩa lịch sử và cả các nguy cơ này, hai ông sẽ phải di chuyển trên một quãng đường dài gần 200km với nhiều mối đe dọa: Hàng trăm cây cầu có thể bị gài bom; Các tòa nhà lớn có thể bị các tay bắn tỉa lợi dụng làm chỗ núp và các nhà máy chứa hóa chất độc hại có thể được sử dụng để khủng bố. “Khi nhìn vào bản đồ các nhà máy hóa chất trên đường đi, có thể thấy 10 nhà máy có khả năng khiến 100.000 người hoặc hơn bị nguy hiểm” - ông Richard Hind của tổ chức Hòa bình Xanh nhận định.

Lực lượng mật vụ không công bố các kế hoạch an ninh, nhưng có nói rằng họ sẽ để tâm tới vấn đề hóa chất. Họ được trang bị các thiết bị cần thiết đủ để phát hiện các nguy cơ về nguyên tử, sinh học và hóa học. Đó là chưa kể tới hàng loạt các công nghệ an ninh khác sẽ được sử dụng và bố trí trước trong nhiều tuần. “Nó sẽ cho các bạn biết nếu có vấn đề gì xuất hiện trong chuyến đi” - cựu nhân viên mật vụ William Pickle đánh giá. Lực lượng mật vụ đã từ chối bình luận về các biện pháp an ninh tăng cường sẽ được sử dụng trên chuyến tàu của Obama. Nhưng theo Amtrak, cảnh sát địa phương và cảnh sát bang sẽ trợ giúp bảo vệ an ninh khi con tàu này di chuyển. Phía mật vụ tin tưởng họ sẽ đảm bảo an toàn cho chuyến tàu đặc biệt này.

Hương Giang