Thâm cung bí sử (73 - 2): Ông nội tôi học những gì?
GiadinhNet - Qua những viên gạch nem nhiều nét khắc, tôi hiểu rằng ông nội tôi ngày xưa không học thư pháp mà chỉ học viết chữ cho ngay ngắn. Trong di vật của ông nội, quý nhất là 12 hòm sách.
Những cái hòm quét sơn ta màu cánh dán, rộng 30cm, dài khoảng 50cm, vừa vặn để xếp những cuốn sách chữ Nho vào đó. Đó là những cuốn sách được đóng rất chắc chắn bằng giấy dó, gồm đủ Tứ Thư Ngũ Kinh – những bộ sách căn bản của Nho học. Ngũ Kinh gồm: Kinh Thi, Kinh Thư, Kinh Dịch, Kinh Lễ, Kinh Xuân Thu. Tứ thư là: Đại học, Mạnh tử, Luận ngữ, Trung dung. Ngoài ra, các nhà nho còn đọc, nghiên cứu thêm các sách về thuật phong thủy, thuật tướng số và thuật bốc thuốc Bắc.
Phải đỗ đạt một chút mới được làm thầy Đồ. Mấy cụ học trò của ông nội tôi giờ còn sống nói rằng ông tôi đã từng dự kỳ thi Hương. Bây giờ ở TP Vinh còn có địa danh gọi là Trường Thi. 40 năm trước đây tôi đã lọ mọ đến Trường Thi để xem ông nội tôi ngày xưa thi như thế nào. Nhưng cái Trường Thi cũ thời nhà Nguyễn không còn dấu vết nên tôi không biết chuyện thi cử ngày xưa như thế nào cả. Nhưng nhà thơ Trần Hữu Thung thì biết và giảng giải cho tôi như sau: “Chế độ thi cử triều Nguyễn chia ra thi Hương, thi Hội, thi Đình. Thi Hương tổ chức tại địa phương. Vào thời Nguyễn, năm 1807 có 6 nơi thi Hương trong toàn quốc. Cả miền Nam chỉ có một trường thi Gia Định. Miền Trung có 3 trường thi là Huế, Nghệ An, Thanh Hóa. Miền Bắc có 2 trường thi là Hà Nội và Nam Định. Trường thi là một khoảng đất rộng hình chữ nhật, có hàng rào tre bao quanh. Phần bên ngoài gọi là ngoại liêm. Bên trong gọi là nội liêm. Ngoại liêm dành cho các sĩ tử. Nội liêm dành cho ban giám khảo. Các quan chấm thi, coi thi, ai được chỉ định vào ban giám khảo phải ở trong nội liêm cho đến hết kỳ thi mới được về để đề phòng lộ đề thi và đáp án. Diện tích trường thi được chia bởi 2 đường thẳng góc, thành 4 phần bằng nhau, gọi là tứ vi. Nơi 2 đường giao nhau có hình chữ thập nên gọi là thập đạo, có chòi canh và một thập đạo trưởng canh giữ. Thí sinh các tỉnh phải đến đó thi. Trường thi ở Vinh gồm thí sinh Nghệ An, Hà Tĩnh và Quảng Bình. Ba tỉnh này đông dân và nhiều nho sinh nên mỗi kỳ thi, sĩ tử đông lắm. Nhà sử học Lê Văn Hưu chép rằng: “Sĩ tử chen chúc dẫm chết nhau ở trường thi”. Kỳ thi Hương có 3 trường liên tiếp. Trường nhất thi vào ngày mùng 1, trường nhì thi ngày mùng 6, trường tam thi ngày 12 và khoảng 20 ngày sau sẽ niêm yết danh sách người đỗ. Ông nội tôi vào đến tam trường tức là đã qua kỳ thi thứ 3. Thí sinh rớt ở kỳ thi thứ nhất rất nhiều. Kỳ thi thứ 2 rụng cũng nhiều nên kỳ thứ ba sĩ tử còn lại rất ít.
(Còn nữa)
Khánh Hoàng
Trẻ em Việt được dùng điện thoại sớm 4 năm so với thế giới: Tỷ phú Bill Gates khẳng định đây mới là độ tuổi an toàn nhất để trẻ sử dụng smartphone
Nuôi dạy con - 7 giờ trướcTrung bình cứ 9 tuổi, trẻ em Việt Nam được sở hữu điện thoại di động, trong khi độ tuổi tương tự trên thế giới là 13.
7 việc làm của cha mẹ hôm nay sẽ khiến con có một tương lai thất bại
Nuôi dạy con - 7 giờ trướcGĐXH - Cha mẹ đang dọn sẵn sự thất bại cho con nếu vẫn đang nuôi dạy con theo cách này.
Cuộc sống của mỹ nhân Hà Nội U40 từng "đổi đời" nhờ một bức ảnh: Lấy chồng doanh nhân, nhan sắc luôn ở top đầu
Gia đình - 9 giờ trướcBạn còn nhớ người đẹp đình đám một thời này chứ?
Phụ nữ sinh tháng này có số làm mệnh phụ phu nhân, lấy chồng giàu có
Gia đình - 12 giờ trướcGĐXH - 5 cung hoàng đạo nữ này sinh ra đã có số kết hôn với người giàu sang, cả đời ăn sung mặc sướng.
Yêu 5 tháng cô gái sốc khi phát hiện mình là 'tiểu tam', đàng trai dựng lên kịch bản chi tiết để lừa dối
Chuyện vợ chồng - 13 giờ trướcAi từng rơi vào tình huống éo le này sẽ cực kỳ đồng cảm.
Tháng 5 đầy hứa hẹn của 5 con giáp, không chỉ được quý nhân phù trợ thăng hoa trong tình yêu mà còn may mắn trong việc này
Gia đình - 17 giờ trướcGĐXH - Tháng 5 hứa hẹn sẽ mang đến tình yêu ngọt ngào, hứa hẹn một chặng đường phía trước đầy phấn khởi và thịnh vượng cho năm con giáp.
Tranh cãi chuyện người đàn ông đòi lại sính lễ sau cái chết của vợ sắp cưới
Chuyện vợ chồng - 19 giờ trướcViệc người đàn ông ở Trung Quốc đòi nhà gái trả sính lễ do vị hôn thê tự tử ngay trước lễ đính hôn khiến nhiều cư dân mạng phẫn nộ, nhưng nhiều người khác lại bênh.
5 cung hoàng đạo không cam chịu số phận
Gia đình - 1 ngày trướcGĐXH - Những cung hoàng đạo này luôn tìm cách phá vỡ giới hạn của bản thân, vươn đến những mục tiêu cao nữa, cao mãi.
Sinh ra 'ngậm thìa vàng' nhưng hai con gái của Quyền Linh không hề kiêu ngạo mà đều ngoan ngoãn, học giỏi, biết chia sẻ. Vậy bí kíp của nam MC là gì?
Nuôi dạy con - 1 ngày trướcGĐXH - Mặc dù bận rộn với dự án nghệ thuật nhưng Quyền Linh luôn đặt việc chăm sóc, giáo dục con cái lên hàng đầu với những phương pháp, triết lý riêng...
Yêu 4 năm, chồng Tây chuẩn men bỗng biến thành phụ nữ; vợ chấp nhận, bỏ xứ theo chồng rồi vỡ mộng cờ hoa
Chuyện vợ chồng - 1 ngày trướcSau 1 năm chuyển sang Mỹ sống cùng chồng, chị Đào Hợp đành gạt nước mắt bỏ ra ngoài sau một sự cố.
Đi hơn nghìn km đến thăm con gái lấy chồng xa, thái độ của con rể khiến người bố bỏ về luôn
Chuyện vợ chồngGĐXH - Lúc rời đi cũng không ai chào hỏi, đưa tiễn khiến người bố cảm thấy lạnh lẽo, đau buồn.