Nhập viện vì rượu mật

Dù đã xuất viện nhưng vết tích vì lần ngộ độc mật bò tót vẫn ám ảnh anh Nguyễn Văn Trung. Ảnh: L.T

 

Nhiều trường hợp tử vong vì mật động vật

Theo thầy thuốc Nguyễn Xuân Hướng, nguyên Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam, trường hợp ngộ độc mật như của anh Trung là còn nhẹ, lại đến bệnh viện kịp thời. "Tôi từng chữa trị cho nhiều bệnh nhân bị ngộ độc do dùng mật động vật. Có người uống mật gấu bị đen thui từ đầu đến chân và cả các móng - dấu hiệu rối loạn đông máu. Tuy cứu chữa kịp thời, nhưng móng tay móng chân rụng sạch. Có bệnh nhân kê mấy thang thuốc bổ, nhưng sau 1 tuần thấy bị phù, da trắng bệch, hỏi thì giấu. Tôi nghi ngờ dặn khi nào thấy không đi tiểu được thì báo ngay. Lúc đó chị ta mới thú nhận là cả buổi sáng không đi tiểu được và "khai" đã uống chút mật gấu. Lúc ấy, tôi đã bảo bệnh nhân đi viện ngay, nhưng mật gấu đã làm bệnh nhân bị suy thận, suy gan nên không cứu được. Nhiều người còn uống cả mật vịt, gà với hy vọng chữa bệnh sỏi gan, sỏi mật, hậu quả là đã sinh bệnh, thậm chí chết vì... viêm gan do chất axít chenodesoxycholic (CDC) có trong mật vịt. Có người còn uống mật cá trắm để giúp khoẻ "chuyện ấy" nhưng tử thần đã cướp đi sinh mạng của họ", thầy thuốc Nguyễn Xuân Hướng kể.

Theo thầy thuốc Phạm Hinh, Phó Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam, một số người nghe dân gian truyền miệng rằng mật có tác dụng tăng cường sinh lực, chữa trị một số bệnh huyết áp, yếu sinh lý, hen phế quản, đau lưng, viêm đại tràng... nên mua về dùng. Nhưng chưa có tài liệu hay nghiên cứu khoa học nào cho thấy uống mật loài vật có tác dụng tốt cho sức khoẻ. Còn tác hại do nuốt các loại mật thì đã gặp rất nhiều.

"Mọi chất mật đều có chứa độc tố. Mỗi loài vật ăn gì thì thành phần cấu tạo của mật sẽ có những chất để tiêu hoá thức ăn đó. Dịch mật của người cũng khác dịch mật của loài vật. Mỗi người đều có một túi mật đủ tiêu hoá thức ăn hàng ngày, không cần bổ sung thêm bởi trong mật có a xít, muối kim loại, muối mật. Nếu lượng mật cơ thể tăng cao hơn bình thường sẽ dễ bị ngộ độc", thầy thuốc Phạm Hinh cho biết.

 

Nguy hại từ mật rởm

Theo các thầy thuốc, dấu hiệu bị ngộ độc mật là bệnh nhân đau bụng dữ dội, nôn, tiêu chảy, vàng da, đi tiểu ít, có khi vô niệu. Nặng hơn có thể bị phù não, phù phổi cấp, viêm tế bào gan cấp, chậm nhịp tim, co giật toàn thân, bị viêm gan nhiễm độc cấp, vàng da, vàng mắt, suy gan, suy thận… có thể dẫn đến hôn mê rồi tử vong. Do đó cần loại trừ chất độc ra khỏi cơ thể sớm bằng cách gây nôn rồi nhanh chóng đưa đi cấp cứu để được cứu chữa kịp thời.

Theo Ths. Y khoa Nguyễn Hoàng Sơn, Phó Vụ trưởng Vụ Y dược cổ truyền (Bộ Y tế), bò tót là động vật quý hiếm, có nguy cơ tuyệt chủng nên rất được bảo vệ. "Ở Việt Nam không lấy được mật bò tót vì không nuôi được bò tót, nhập khẩu cũng không được cấp số đăng ký nên làm gì có mật bò tót để mua đại trà! Ở Việt Nam mật bò tót cực hiếm bởi còn là hàng nghiêm cấm mua bán. Vì vậy người dân cần tỉnh táo và cần kiểm tra kỹ trước khi quyết định bỏ tiền ra mua mật kẻo uống phải mật rởm thì rất nguy hiểm", Ths Hoàng Sơn nói.

Theo ông Sơn, bò tót thuộc họ trâu, bò. Mật của nó ít sử dụng trong Đông y vì khó kiếm. Nguồn hàng rao bán chủ yếu là mật trâu (thủy ngưu đảm), mật bò (ngưu đảm, hoàng ngưu đảm). "Trên thị trường đã có mật giả một số thú quý như gấu, bò tót. Dân buôn "phù phép" bán cho người tiêu dùng những túi hợp chất giống như mật. Ngoài ra, một kiểu đánh lừa người tiêu dùng nữa là có mật thật nhưng họ sẽ rút bớt rồi bơm thêm vào túi mật hỗn hợp bột màu, chất tạo mùi đắng, vị hơi ngọt, pha thêm chút máu bò ra mùi tanh tanh của mật để bán với giá cao hơn. Khi mua người ta thường dựa vào giọt tinh của mật, kết cấu, độ dày, mùi vị của túi mật... để phân biệt thật - giả, nhưng ngay cả người có kinh nghiệm cũng rất khó phân biệt", Ths. Hoàng Sơn cho biết thêm. 

Cũng theo ông Sơn, mật gấu trên thị trường hiện cũng bị cấm. Còn mật cá chép, cá diếc Đông y có sử dụng, nhưng tuyệt đối không được sử dụng mật cá trắm. Dùng phải mật giả, mật động vật bị bệnh còn đưa vi trùng nhiễm khuẩn, thương hàn, bệnh do sán lá ký sinh trong gan và ống dẫn mật... vào cơ thể và sinh bệnh. 

Trà Giang