Tiếp bài "Nhà văn chân đất không được vào hội": Sẽ theo đúng lộ trình

Ông Hồ Anh Thái - Chủ tịch hội Nhà văn Hà Nội.

Theo đúng cách tự răn mình: không hơn gì nhau câu nói, tôi đã định không nói lại, không giải thích, giống như mỗi khi bị hiểu nhầm. Người này hiểu nhầm thì vẫn còn người khác hiểu đúng, chẳng may khi tất cả đều hiểu nhầm thì vẫn còn Trời Phật, không nên đối đáp, tranh cãi. Nhưng đấy là với những việc chỉ liên quan đến riêng mình. Còn khi nghĩ đến 53 hội viên chi hội Hà Tây bị tổn thương trên mặt báo, tôi thấy cần phải viết bài này. Phóng viên đã dẫn lời ông Bằng Việt, chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Nội: “Anh Thái cho rằng nên lập riêng Chi hội Nhà văn Hà Tây vì họ chưa đủ tiêu chuẩn là nhà văn, bản thân ông Chi hội trưởng cũng chỉ là nhà báo thôi”. Tôi không tin một người quản lý dày dạn như ông Bằng Việt lại nói câu này. Liệu có sự hiểu sai nào đó giữa ông và phóng viên hay không? Chỉ một câu ấy, ông Bằng Việt đã nói không đúng về 53 hội viên ở khu vực Hà Tây, về ông chi hội trưởng và gây tổn thương cho chính tôi (người mà ông Bằng Việt đặt vào miệng câu nói gây chia rẽ và đầy mùi “thứ bậc”).

Lời ông Bằng Việt còn được dẫn khi nhận xét ông chủ tịch Hội Nhà văn HN đầy “tham vọng”, muốn “ngang tầm” với hội Trung ương hoặc các hội khác. Tôi cũng khó tin ông Bằng Việt nói câu này, bởi một người quản lý khôn ngoan chắc không nhận xét võ đoán và hiểu sai như vậy về đồng nghiệp. Vẫn theo lời ông Bằng Việt, thì hội đã ba lần phải họp với chủ tịch Hội Nhà văn HN về việc sáp nhập (phóng viên diễn đạt là “LHVHNT Hà Nội đã nhiều lần gọi ông Hồ Anh Thái lên để hết “mềm” lại “rắn”). Trên thực tế, chỉ có một cuộc họp thường trực Ban Chấp hành Hội Liên hiệp, mà tôi là thành viên, bàn nhiều việc khác, trong đó tôi chủ động nói rằng Hội Nhà văn Hà Nội có lộ trình riêng để sáp nhập và sẽ thực hiện dần dần trong thời gian tới. Giữa Hội Nhà văn HN và Hội Liên hiệp lâu nay có mối quan hệ vừa đúng nguyên tắc vừa dân chủ, ôn hòa, không hề theo kiểu nghiệt ngã “gọi lên” hoặc “hết mềm lại rắn”. Cũng không có việc “LHVHNT HN đã đi đến những biện pháp “cứng rắn” hơn là ra một quyết định rằng yêu cầu Hội Nhà văn phải hợp nhất”...

Đi công tác về và đọc bài báo, tôi đã hai lần điện thoại hỏi ông Bằng Việt, được ông cho biết ông không hề nói những điều đó với phóng viên và ông sẽ có hình thức cải chính. Vậy chẳng lẽ phóng viên đã bịa đặt, và được lợi gì khi làm như thế?

Sáp nhập hai hội là một việc không có tiền lệ ở HN, chính Hội Liên hiệp cũng thiếu những văn bản chỉ đạo và thiếu quy chế sáp nhập để các hội chuyên ngành làm căn cứ. Vì vậy mỗi hội chuyên ngành tự làm và có cách làm riêng. Ở Hội Nhà văn HN, thường trực Ban Chấp hành đã xây dựng một lộ trình để thực hiện tuần tự trong thời gian tới. Không nên dềnh dàng, nhưng cũng không vội vàng, hấp tấp. Những việc chưa làm không phải là sẽ không được làm. Hội đã gửi văn bản điều lệ cho các hội viên ở Hà Tây để các nhà văn thấy rõ mình đã là hội viên Hội Nhà văn HN, để hiểu về quyền lợi và nghĩa vụ của hội viên, để có căn cứ khi tham gia các hoạt động Hội. Ở cương vị chủ tịch Hội, tôi nghĩ việc mời toàn thể hội viên cùng đi xem một vở kịch kinh điển (ngày 24-10-2008) là cách để đồng nghiệp có được không khí “một nhà”, “ta về với ta”. Lẽ nào anh em một nhà lại phải lễ nghi ồn ào, và phải ra tuyên bố chúng ta là anh em? Rồi các hội viên ở Hà Tây sẽ dần dần tham dự vào những sinh hoạt của Hội mà cảm thấy mọi sự bình thường... Nhưng thực tế cho thấy cách nghĩ này của chúng tôi còn đơn giản và chủ quan, trong khi hội viên đòi hỏi ở người quản lý hội nhiều hơn thế.

Cũng cần phải nói thêm rằng mặc dù số lượng hội viên Hội Nhà văn Hà Nội hiện tại đã gần 600 người, Hội không có nhiều hoạt động định kỳ, và điều đó cũng có thể khiến hội viên chờ đợi nhiều hơn. Ngân sách hoạt động hàng năm được Hội Liên hiệp phân bổ là trên dưới 50 triệu đồng. Trụ sở là nửa căn phòng trong Hội Liên hiệp. Nếu có họp hành, các hội viên ở tận Sơn Tây có lẽ phải tự túc về Hà Nội, vì hội không có xăng xe và các phương tiện nào khác. Điều này khiến chúng tôi rất băn khoăn cho hội viên, nhưng trước mắt cái khó vẫn chưa gỡ được. Mỗi năm Hội chỉ được gửi đi Trại Sáng tác 15 đến 20 người. Trong một nhiệm kỳ 5 năm, mỗi hội viên có đăng ký đề cương sách sẽ viết cũng chỉ có thể được một lần đi Trại. Các ủy viên Ban Chấp hành đều làm việc kiêm nhiệm, không có ai ăn lương hoặc nhận bất cứ một khoản phụ cấp nào của Hội. Các ủy viên BCH cũng không đưa tác phẩm của mình vào xét giải thưởng hàng năm, để tạo thêm cơ hội cho hội viên. Chúng tôi vẫn động viên nhau rằng Hội làm việc theo đúng “tinh thần vô sản” trong sáng và cần sự nỗ lực từ nhiều phía.

 Hồ Anh Thái (Chủ tịch Hội Nhà văn Hà Nội)