Hà Nội
23°C / 22-25°C

Những ký họa chưa từng được công bố của Bùi Xuân Phái

Chủ nhật, 09:03 04/07/2010 | Giải trí

GiadinhNet - Có những ký họa nổi tiếng về Đoàn Phú Tứ, họa sĩ Nguyễn Dung, nhà sưu tập Nguyễn Bá Đạm… chưa từng được công bố.

Kỳ lạ "bàn tay to" trong ký họa

Bùi Xuân Phái được mệnh danh là một trong "tứ bất tử" của nền hội họa hiện đại Việt Nam gồm "Sáng, Liên, Nghiêm, Phái". Người đời biết đến ông nhiều với những bức tranh vẽ phố cổ Hà Nội. Tranh phố của danh họa họ Bùi vừa mang nét cổ kính mà lại rất hiện thực. Hồn cốt phố cổ Hà Nội được thể hiện rõ trong những tác phẩm của ông.
 
Chân dung họa sĩ Nguyễn Dung với đôi bàn tay to. Ảnh: TL

Các mảng màu trong tranh Bùi Xuân Phái thường có đường viền đậm nét, phố không những trở thành "nhân vật" chính mà còn được mô tả rất gần với con người với một chiều sâu thẳm tận bên trong. Những hoài niệm và cả một nỗi buồn man mác chiều tà, sự tiếc nuối bâng khuâng... dường được họa sĩ gửi cả vào những nét vẽ.
 
Và những cảm xúc buồn thương, tiếc nuối, cảm xúc đau đáu sự đời ấy cũng được danh họa họ Bùi phác thảo đậm đà trong những bức ký họa chân dung. Chỉ vài nét chì ngang dọc đơn giản dưới tay bút của Bùi Xuân Phái là đã hóa thân thành bức chân dung đầy thần sắc.

Danh họa Bùi Xuân Phái (1/9/1920 -  24/6/1988), quê gốc ở làng Kim Hoàng, xã Vân Canh, huyện Hoài Đức, tỉnh Hà Đông (nay là TP Hà Nội).
Ông tốt nghiệp khoa Hội họa Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương khóa 1941-1946.
Năm 1952, Bùi Xuân Phái về Hà Nội, sống tại nhà số 87 phố Thuốc Bắc cho đến khi mất.
Năm 1956 - 1957, ông tham gia giảng dạy tại Trường Mỹ thuật Hà Nội.
Một điều lạ là trong nhiều bức ký họa chân dung của danh họa họ Bùi luôn xuất hiện đôi bàn tay to. Trong số ấy, có bức ký họa chân dung họa sĩ Nguyễn Dung - vốn là người bạn vẽ, bạn đồng môn trong Trường Mỹ thuật Đông Dương với Bùi Xuân Phái, cũng có đôi bàn tay rất to.
 
Một bức ký họa khác vẽ người đang ngủ trong tư thế nằm ngửa mặt lên trời cũng có bàn tay phải duỗi thẳng như với về phía người xem tranh. Bàn tay phải của người đang ngủ ấy cũng rất to so với tổng thể phối cảnh, phối hình trong tranh.

 Hay một bức chân dung khác vẽ một người đàn ông mang dáng dấp suy tư. Thông thường, với chủ đề này thì điểm nhấn sẽ là khuôn mặt, nếp nhăn, nét nghĩ của nhân vật, nhưng ký họa của Bùi Xuân Phái thì không như vậy.
 
Khuôn mặt được họa sĩ phác thảo rất đơn sơ, thậm chí còn không diễn tả hết khuôn mặt với những nét suy tư như thường lệ, mà điểm nhấn gây ấn tượng ngay vào mắt người xem lại chính là hai bàn tay rất to đan chéo vào nhau như một sự đau đớn, một cảm giác của "lực bất tòng tâm".

Hình ảnh đôi bàn tay to kỳ dị cứ như vậy xuất hiện đi, xuất hiện lại trong tranh Bùi Xuân Phái như một nỗi ám ảnh.

Những ký họa chưa một lần công bố

Suốt cuộc đời, Bùi Xuân Phái đã không ngừng vẽ, không ngừng sáng tạo nghệ thuật ngay cả khi không có giấy vẽ, không có khung vẽ. Nhưng có lẽ chính trong sự túng thiếu ấy, sự tài hoa của danh họa mới càng có dịp thể hiện. Chỉ cần một cây bút chì, qua những nét vẽ tưởng như nguệch ngoạc chẳng có chút ý tưởng gì thì lại "ra" ngay một bức ký họa chân dung đầy thần sắc. 
 
Nét suy tư thể hiện qua đôi tay chứ không qua nét mặt.

Có lẽ, ngoài sự tài hoa đầy bản năng ấy thì sự thành danh của danh họa họ Bùi còn là kết quả của những năm tháng rèn luyện trong Trường Mỹ thuật Đông Dương. Bùi Xuân Phái là một trong những họa sĩ thuộc thế hệ cuối cùng của Trường Mỹ thuật Đông Dương, cùng thời với các danh họa Nguyễn Sáng, Nguyễn Tư Nghiêm, Dương Bích Liên... là những tên tuổi ảnh hưởng lớn tới nền mỹ thuật Việt Nam hiện đại.

Trong số những bức ký họa chưa từng một lần được công bố của Bùi Xuân Phái, nhiều bức ông dùng bút chì ký họa chân dung những người bạn học, những họa sĩ, những nghệ sĩ nổi danh cùng thời. Mỗi bức ký họa dù vẽ bằng bút chì nhưng lại mang đậm hồn cốt khác nhau của nhân vật.
 
Chỉ vài ký họa, bức vẽ nghiêng mặt, bức vẽ thẳng, bức nét chì đậm, bức thì sử dụng nét chì nhạt... mà Bùi Xuân Phái khắc họa đầy đủ chân dung bạn vẽ Nguyễn Dung. Ký họa Nguyễn Dung không chỉ thể hiện thần thái nhân vật trong thời điểm ấy mà qua nét tóc, cổ áo hay chiếc mũ... Bùi Xuân Phái còn thể hiện rõ nét chàng bạn họa sĩ  là con một gia đình gốc gác kinh kỳ, con ông chủ tiệm lớn có tiếng trên phố Hàng Đường, có cuộc sống dư dả.
 
Ngược lại, bức ký họa chân dung Dương Bích Liên thì lại có nét chì gầy gò, tạo cảm giác "xương xẩu" mà đôi mắt thấm đẫm tình đời như chính cuộc đời thực khi sống trong khốn khó, cả đời cô độc của họa sĩ họ Dương. 
Trong số những ký họa của Bùi Xuân Phái mà chưa từng được công bố ấy, còn có một bức rất nổi tiếng: ký họa Đoàn Phú Tứ - một nhà soạn kịch, hoạt động sân khấu, nhà thơ, dịch giả nổi tiếng. Đoàn Phú Tứ còn là đại biểu Quốc hội Việt Nam Dân chủ Cộng hoà khóa I.
 
Bức ký họa Đoàn Phú Tứ được Bùi Xuân Phái vẽ trên một tấm giấy bìa, chất giấy xù xì, cũ kỹ, chỉ có bút chì mà họa sĩ đã khắc họa hết sắc thái tâm hồn, tính cách nhân vật Đoàn Phú Tứ.
 
Họa sĩ Đỗ Đức, người từng sống trong ngôi nhà cùng dãy phố Thuốc Bắc với Bùi Xuân Phái cũng được ông ký họa chân dung trên một tờ giấy cũ kỹ.
 
Chân dung nhà sưu tập tiền cổ Nguyễn Bá Đạm mà Bùi Xuân Phái vẽ trên tờ giấy cũ, trải qua hàng chục năm đến nay người xem vẫn còn cảm nhận được thần thái của nhân vật như ngày đầu bức tranh mới được hoàn thành.

Những bức ký họa quý giá ấy còn lưu giữ nguyên vẹn được đến ngày nay là nhờ công lao lớn của gia đình cố họa sĩ Nguyễn Dung, vừa là bạn đồng môn vừa là bạn vẽ cùng chia sẻ với Bùi Xuân Phái trong những năm tháng đất nước còn khó khăn.
 
Lã Xưa
nguyenquyen
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Ca sĩ đình đám những năm 2000: Lấy vợ trẻ kém 17 tuổi, tài sản khủng nhưng vẫn giữ lối sống giản dị

Ca sĩ đình đám những năm 2000: Lấy vợ trẻ kém 17 tuổi, tài sản khủng nhưng vẫn giữ lối sống giản dị

Giải trí - 1 giờ trước

GĐXH - Lý Hải nổi tiếng trong những năm 2000 bởi giọng hát 'bắt tai' khán giả tuy nhiên thời gian gần đây, nam ca sĩ chuyển sang làm đạo diễn và gặt hái được nhiều thành công.

Thúy Diễm lo ngại về Hồng Diễm

Thúy Diễm lo ngại về Hồng Diễm

Giải trí - 1 giờ trước

Khác với nhiều phân cảnh căng thẳng, đấu đá trên phim "Trạm cứu hộ trái tim", diễn viên Thúy Diễm (vai Mỹ Đình) cho biết hậu trường quay phim luôn tràn ngập tiếng cười. Nữ diễn viên cũng tiết lộ người người hay bày trò nhất lại là người có vai diễn trầm nhất.

Chồng Midu sở hữu khối tài sản khổng lồ như thế nào?

Chồng Midu sở hữu khối tài sản khổng lồ như thế nào?

Giải trí - 2 giờ trước

GĐXH - Chồng Midu mới đây đã được chính cô dâu hé mở trong loạt ảnh ở Paris (Pháp). Anh là thiếu gia trong gia đình sở hữu tập đoàn có sản phẩm được phân phối trên 60 quốc gia.

Ca sĩ Giang Hồng Ngọc: Tuổi thơ cơ cực, phải lao vào đời tìm cách thoát nghèo

Ca sĩ Giang Hồng Ngọc: Tuổi thơ cơ cực, phải lao vào đời tìm cách thoát nghèo

Giải trí - 3 giờ trước

Nhìn lại những ngày cơ cực khi xưa, Giang Hồng Ngọc nói cô là minh chứng điển hình cho việc vượt mọi khó khăn để tìm đến hạnh phúc cho riêng mình.

Nhan sắc con gái lớn của Tú Dưa với mối tình đầu

Nhan sắc con gái lớn của Tú Dưa với mối tình đầu

Giải trí - 5 giờ trước

Ở tuổi 25, Linh Nhi - con gái lớn của Tú Dưa sở hữu nhan sắc khá ưa nhìn. Cô có phong cách ăn mặc nhẹ nhàng, đơn giản, trẻ trung.

Dàn nghệ sĩ xuất hiện trong buổi công chiếu phim “Lật Mặt 7: Một Điều Ước” tại Hà Nội

Dàn nghệ sĩ xuất hiện trong buổi công chiếu phim “Lật Mặt 7: Một Điều Ước” tại Hà Nội

Giải trí - 14 giờ trước

GĐXH - Sự kiện ra mắt bộ phim “Lật Mặt 7: Một Điều Ước” tại Thủ đô Hà Nội quy tụ dàn sao gồm nhiều tên tuổi nổi tiếng.

Lệ Quyên bất ngờ với quan điểm 'ai nuôi ai' trong tình yêu khiến fan xôn xao bàn tán

Lệ Quyên bất ngờ với quan điểm 'ai nuôi ai' trong tình yêu khiến fan xôn xao bàn tán

Giải trí - 16 giờ trước

GĐXH - "Trong chuyện yêu đương đôi lứa hay vợ chồng, nực cười nhất là cứ rạch ròi với quan điểm ai nuôi ai, thật sự thiển cận vô cùng", Lệ Quyên bất ngờ chia sẻ.

Đổi đời nhờ bất động sản, có bạn gái mới bí ẩn, cuộc sống của "bé An" Hùng Thuận hiện ra sao ở tuổi 41?

Đổi đời nhờ bất động sản, có bạn gái mới bí ẩn, cuộc sống của "bé An" Hùng Thuận hiện ra sao ở tuổi 41?

Giải trí - 18 giờ trước

Sau 2 lần tình duyên "đứt gánh", Hùng Thuận hiện đã tìm được hạnh phúc mới bên bạn gái xinh đẹp. Ở tuổi 41, anh cũng có cuộc sống sung túc nhờ nghề môi giới bất động sản.

'Tình địch' của Hồng Diễm bị 'ném đá' dữ dội, phản ứng thế nào về vai phản diện đầu tiên trong sự nghiệp?

'Tình địch' của Hồng Diễm bị 'ném đá' dữ dội, phản ứng thế nào về vai phản diện đầu tiên trong sự nghiệp?

Giải trí - 21 giờ trước

GĐXH - Bức xúc với những hành động của An Nhiên (Lương Thu Trang) trong "Trạm cứu hộ trái tim", nhiều khán giả vào thẳng trang cá nhân của nữ diễn viên để... "ném đá".

Con gái xinh đẹp của Phương Thanh: Tôi và mẹ cãi nhau um sùm nên bỏ nhà đi bụi

Con gái xinh đẹp của Phương Thanh: Tôi và mẹ cãi nhau um sùm nên bỏ nhà đi bụi

Giải trí - 21 giờ trước

Bùi Hà Nghi Phương - con gái ca sĩ Phương Thanh chia sẻ với VietNamNet nhiều góc độ hiếm thấy ở người phụ nữ được là gai góc nhất showbiz.

Top