Chị đẹp nhất làng

Truyện ngắn của VŨ ĐẢM

Mẹ chị, người đàn bà xấu nhất làng được sinh ra cũng từ một người đàn bà xấu nhất làng. Vì quá xấu, bà vốn đã bị người làng coi thường, nay lại không chồng mà chửa nên bà càng bị người làng khinh rẻ. Bà  đã đưa mẹ chị ra thẻo đất ở rìa làng dựng một ngôi nhà đất, lợp rạ để mẹ con sinh sống. Bà đi làm thuê, mót lúa, mò cua, bắt ốc duy trì sự sống của hai mẹ con. 

Càng lớn, mẹ chị càng xấu xí, cái xấu hội tụ của mẹ, của cả người đàn ông sinh ra mình. Biết thân phận nên mẹ chị chăm chỉ lam làm, hay giúp đỡ những người nghèo khó, kính trọng người già, hòa nhã với trẻ nhỏ hòng dùng cái nết đánh chết cái đẹp, mong kiếm được một tấm chồng dù cụt chân, mù mắt nhưng có  cưới xin hẳn hoi để chấm dứt cái giống “không chồng mà chửa”. Song từ lúc dậy thì đến cái tuổi bốn mươi, mẹ chị không có một người đàn ông nào dạm hỏi. Không đủ sức khỏe lẫn lòng kiên nhẫn chờ đợi con mình có được một tấm chồng, vào một đêm mưa gió, bà chị đã lặng lẽ ra đi không một lời trăng trối.

Chiều tối, lùa vội bát cơm vào bụng, mẹ chị đạp xe lên thị xã, tìm đến một gốc cây tối om trong công viên ngồi chờ. Người khách đầu tiên tìm đến là một gã đàn ông lùn tè lùn tẹt, gã hỏi mẹ chị “tàu nhanh” giá bao nhiêu?  Mẹ chị ngớ người không hiểu, hỏi lại gã “tàu nhanh” là gì? Gã văng tục: “Đ... mẹ, làm đĩ mà còn giả vờ!”.  Mẹ chị nói với gã đây là lần đầu tiên đi làm cái việc ấy... Vậy là gã giảng giải cho mẹ chị. Mẹ chị bảo với gã không cần trả tiền cũng được. Sự thật thà của mẹ chị đã không mang lại kết quả, giá như mẹ cứ phát ra một cái giá bằng mớ ốc ở chợ làng thì có phải xong rồi không. Gã đàn ông nghe mẹ chị nói, sợ mẹ chị bị HIV nên chuồn thẳng. Mẹ chị còn chưa kịp hiểu tại sao thì bị đã bị ai đó giật tóc, đấm đá túi bụi. Mãi đến khi mẹ chị đổ gục xuống thì trận đòn mới dứt. “Lần đầu tao cảnh cáo, lần sau mà còn dám xâm phạm địa bàn làm ăn của chúng tao thì chúng tao xẻo l ...”, tiếng đe dọa của hai ả gái điếm chuyên nghiệp giúp mẹ chị hiểu ra vấn đề. Hóa ra nghề nào cũng có sự cạnh tranh!

 Mẹ chị lồm cồm bò dậy, dắt xe đạp ra khỏi công viên, hai chân bị đá, bị quật đau nhức. Mẹ chị gắng sức đạp nhưng cũng chỉ đến nửa đường thì cả người lẫn xe lao sầm ruộng lúa sắp gặt ven đường. Mẹ chị mê man. Nửa đêm, một người đàn ông đi xe máy phát hiện ra mẹ chị, ông vội vã nhảy xuống lay gọi. Mẹ chị tỉnh lại, người đàn ông hỏi mẹ chị có phải bị cướp không? Mẹ chị đáp không và kể lại tất cả. Người đàn ông lặng thinh, lúc sau quả quyết: “Tôi sẽ cho chị một đứa con”. Trong đêm tối, họ không nhìn thấy rõ mặt nhau, mẹ chị cuống cuồng tụt quần ra. Người đàn ông đổ người lên người mẹ chị. “Mẹ ơi! Đau quá!”, mẹ chị thét lên.

Về đến nhà, mẹ chị mò mẫm bao diêm, thắp hương lên ban thờ khấn: “Mẹ ơi! Hãy phù hộ cho con đẻ được một đứa con trai. Còn nếu là con gái thì nó  giống một người xinh đẹp nào đó bên đằng cha nó để nó lấy được một tấm chồng có cưới xin hẳn hoi!”. Lời cầu khấn của mẹ chị đã ứng nghiệm. Chín tháng, ba ngày, chị được sinh ra bụ bẫm và đẹp đẽ như trong tranh.

Lại không chồng mà chửa! Đúng là dòng dõi tổ tông! Không chịu được những lời miệt thị của người làng, cộng với ước vọng xóa bỏ được cái dớp mà mẹ mình và bản thân mình đã từng gánh nạn, một đêm, mẹ chị bế chị ra khỏi nhà, lấy ra một ít đồ đạc rồi châm lửa đốt nhà. Lửa cháy đùng đùng, thiêu rụi tất cả. Mẹ chị đặt bát hương, hai cái soong, bốn cái bát, ba bộ quần áo và năm bơ gạo lên cái thúng bên này, đặt chị lên cái thúng bên kia rồi gánh  ra cái chòi vó bè bỏ hoang ở cạnh bãi tha ma làng. Nơi đó sau thành nhà của mẹ con chị.

Thời buổi bây giờ, cõi dương đang lấy lòng cõi âm nên nhiều người đua nhau xây mộ tổ, mộ ông, mộ bà, mộ bố, mộ mẹ thật nguy nga tráng lệ, cúng giỗ thật linh đình để tỏ lòng thương nhớ mặc dù khi còn sống, không ít người chết bị người sống mong cho chết nhanh đi để họ còn  được thừa kế của nả. Nhờ vậy mà mẹ chị cũng được thường xuyên cắp thúng “đi chợ”. Cõi âm đã nuôi chị phổng phao, mỗi ngày mỗi xinh đẹp nhưng cõi âm cũng góp phần làm cho nỗi buồn nhân thế của chị tăng lên. Một trưa bị mẹ đánh, chị đã chui vào  ngôi mộ cụ tổ họ Trịnh do con cháu ở Hà Nội về xây. Ngôi mộ hình tháp nhọn kiểu châu Âu, xây bằng đá cẩm thạch có giá trị gấp hai mươi lần ngôi nhà của mẹ con chị đang ở. Nó sạch sẽ, mát mẻ quá, thế là chị ngủ quên trong đó đến tận chiều, mấy đứa trẻ trâu nhìn thấy tưởng ma, kêu ré lên chạy về làng thông báo. Người làng bảo bà nó xấu xí, mẹ nó xấu xí còn nó lại đẹp như hoa hậu, chắc nó là con ma  hoặc hồ ly tinh!

Là dòng giống “không chồng mà chửa”, là con ma, con hồ ly nên mặc dù  xinh đẹp, nết na, thông minh sáng dạ (năm học nào chị cũng là học sinh giỏi song nhà nghèo không có tiền đi thi đại học) nên dù thanh niên, đàn ông trong làng đều thầm yêu, trộm nhớ nhưng không ai dám cưới chị làm vợ. Không dám lấy chị nhưng họ cũng tìm mọi cách không cho chị đi lấy chồng.

Một ngày, chị gánh mạ sắp về đến nhà thì bắt gặp một người thanh niên và một đứa trẻ từ bãi tha ma đi ra. Nhìn thấy chị, người thanh niên sững sờ trước một vẻ đẹp hương đồng gió nội.

- Này em, em có lửa không cho xin tí, anh ra thắp hương cho các cụ mà quên bật lửa! -  Người thanh niên kiếm cớ.

-  Dạ, nhà em kia, để em về lấy diêm cho anh! -  Chị dịu dàng đáp lời.

-  Thôi để anh vào cùng.

-  Vâng, mời anh vào!

Thấy có khách đàn ông, mẹ chị mừng lắm, chào đón khách như người thân ở xa mới về. Những ngày sau đó, Tân – tên người đàn ông kia đến thăm chị thường xuyên hơn. Những cuộc thăm viếng của Tân làm cho mẹ chị hy vọng sẽ dứt bỏ được quá khứ “không chồng mà chửa” của gia đình. Tân cũng đã thề rằng nếu không lấy được chị thì bãi tha ma kia sẽ có một chỗ dành cho anh. Ấy là Tân thề lúc gia đình ông Thoại chưa biết anh  đến tìm hiểu chị. Đến khi biết tin, cả gia đình ông Thoại đã họp, đã gọi điện thoại vào cả Sài Gòn cho cha mẹ Tân, để khuyên răn anh từ bỏ cái tình yêu điên rồ của mình. Trước hôm bay vào Sài Gòn, Tân đến nhà chị, vòng vo một lúc, Tân hỏi chị:

-  Bà em, mẹ em đều không có chồng à?

-  Vâng! -  Chị đáp.

-  Thế em có biết bố em là ai không?

-  Không!

Tân thở dài, lúc sau nói lời đau khổ:

-  Anh rất yêu em nhưng bố mẹ anh không cho anh lấy vợ ở quê! Nếu em cũng muốn có được một đứa con như bà em, như mẹ em, anh luôn sẵn sàng. Gì thì gì anh cũng là một trí thức, con chúng ta sẽ thông minh như anh và đẹp đẽ như em. Hàng tháng anh sẽ gửi tiền về nuôi con, đây anh  gửi em trước mười triệu.

-  Bốp! -  Một cái tát của chị làm Tân tối tăm mặt mũi. Tân rít lên:

-  Dòng dõi nhà đĩ lại còn làm phách!

Có tiếng người ồn ào ở ngoài sân, chị nhìn ra, thấy anh Bấc tay còn đang lấm lem cám lợn dẫn mấy người Việt Nam và một ông người Mỹ đi vào. Bốn người kia là cán bộ của Sở, của Phòng Lao động & Thương binh- Xã hội, người phiên dịch và ông chủ tịch xã, còn người đàn ông Mỹ là Tiến sỹ Jonh, anh sang Việt Nam  để nghiên cứu về ảnh hưởng của chất độc da cam do quân đội Mỹ đã rải thảm xuống miền Nam Việt Nam. Bố Jonh đã từng là người lính tham chiến ở Tây Nguyên. Được tận mắt chứng kiến những cái chết vô tội của người dân và sự tàn phá khủng khiếp của bom đạn, lại được một người dân cứu sống khi ông bị thương và bị đồng đội bỏ rơi, khi về Mỹ ông mắc chứng bệnh trầm uất. Trước khi chết, ông đã trăng trối với Jonh hãy làm một cái gì đó để tạ lỗi và tạ ơn người dân Việt Nam. Và giờ đây, Jonh đang đứng chứng kiến chị đang chăm sóc cho người con của anh Bấc. Lúc đầu Jonh tưởng chị là vợ anh Bấc nhưng sau nghe giới thiệu, Jonh à lên một tiếng đầy ngạc nhiên, thán phục.

Một người con gái tuyệt đẹp, đẹp về cả hình thể lẫn nhân cách! Đó là suy nghĩ đầu tiên của Jonh về chị. Jonh hỏi chị rất nhiều về bệnh tình của những người con của vợ chồng anh Bấc. Có sao chị nói thế còn Jonh vừa mở máy ghi âm vừa ghi ghi chép chép. Rồi Jonh chụp ảnh, đủ các góc độ. Trước lúc ra đi, Jonh bất ngờ hỏi chị bằng một câu tiếng Việt lơ lớ:

-  Chị...chị có c..ó mong ước gì hông?

Không cần suy nghĩ, chị đáp ngay:

-  Em mong ước có một ngôi nhà, có đủ phương tiện để chữa bệnh và phục hồi chức năng cho thanh thiếu nhi bị tàn tật vì chất độc da cam và cả bị bẩm sinh, bị tai nạn.

Jonh khen sáng kiến của chị rất hay rồi hỏi chị tiếp nếu có cái trung tâm đó thì hoạt động thế nào? Suy nghĩ một lúc, chị bảo trước hết phải đi xuống tận những gia đình có các em bị chất độc da cam rồi phân loại bệnh tật, thần kinh, chân tay, câm điếc. Tùy theo loại bệnh mà điều trị và phục hồi chức năng riêng. Bệnh của các em là bệnh kinh niên, khó chữa nên ngoài chữa Tây y phải trồng cây thuốc trong vườn để chữa lâu dài. Bệnh nhân đông thì cũng nên có sự ưu tiên, em nào gia cảnh khó khăn và có khả năng phục hồi nhanh thì tuyển trước, đợt này ra, đợt khác vào. Ngoài ra cũng cần dạy thêm văn hóa và cả dạy nghề cho những em có khả năng lao động. Nghe chị nói, Jonh liên tục gật đầu. Chiều tàn, Jonh và mọi người ra đi, chị cũng tất tưởi về nhà.

Cuộc gặp gỡ, trò chuyện với Jonh lùi dần trong tâm trí chị vì chị bận phải cày cấy, chăm mẹ ốm, chăm những đứa trẻ bị tàn tật. Nhưng Jonh thì không quên. Dáng hình chị, mong ước của chị mỗi ngày mỗi đầy đặn lên trong tâm trí Jonh. Ngay sau khi về nước, Jonh rút tài khoản cá nhân, đi quyên góp các tổ chức xã hội, các cá nhân có tấm lòng hảo tâm được gần ba trăm ngàn dollar, Jonh bay ngay sang Việt Nam.

Chị đi làm đồng về, thấy chiếc xe hơi sang trọng đỗ ở trước nhà, ngỡ là xe của ai ở thành phố về thăm mộ, nào ngờ Jonh đến. Vừa nhìn thấy chị, trái tim Jonh đã đập mạnh, còn chị thì đỏ mặt khi thấy quần mình xắn cao tít  trên đùi. Chị vội vã ra bờ sông rửa ráy chân tay.

Sau vài câu thăm hỏi, Jonh vào cuộc ngay, anh thông báo cho chị biết cái ước mong của chị đã thành sự thật. Tỉnh, huyện, xã đã đồng ý cho xây dựng một khu nhà hai tầng trên diện tích hai ngàn mét vuông để làm nơi chữa bệnh, phục hồi chức năng cho thanh thiếu niên bị tàn tật do chất độc da cam. Jonh đề nghị chị làm giám đốc trung tâm.

-  Làm giám đốc? -  Chị sửng sốt -  Tôi chỉ biết cấy cày, trông nom người ốm chứ biết giám đốc là gì?

Jonh bảo anh đã kể về chị cho nhiều người nghe, họ nói nên chọn chị làm giám đốc. Đây là trung tâm nhân đạo chứ không phải là kinh doanh, vì vậy trước hết phải có tấm lòng nhân ái. Thuyết phục và chờ đợi mãi, chị cũng chỉ dám nhận chức phó giám đốc.

Ngày cắt băng khánh thành trung tâm cũng là ngày mà Jonh ngỏ lời cầu hôn chị. Chị ngượng ngùng đón nhận cái hôn đầu tiên trong cuộc đời. Những lần được cùng Jonh đi xuống cơ sở, chị đã chứng kiến nhiều việc làm bất ngờ của Jonh, trong đó có việc Jonh rửa ráy cho một em gái bị liệt khi em này đi vệ sinh, trong khi một số người thì nhăn mặt, ghê sợ. Jonh nói anh rất yêu mảnh đất, con người Việt Nam, anh muốn có một người vợ Việt Nam để được gắn bó cả đời. Nhiều lúc chỉ có hai người, Jonh nắm lấy bàn tay chị, nhìn vào mắt chị chờ đợi. Chị đã yêu Jonh từ những việc làm cao cả của anh, còn mẹ chị thì bảo đấy là cái duyên cái số!

Đám cưới của chị và Jonh được tiến hành ngay tại trung tâm. Hơn bảy mươi em tàn tật, lần đầu tiên trong cuộc đời được mời dự đám cưới, được ăn cỗ, chúng sung sướng lắm, luôn mồm gọi cô dâu là mẹ. Do trung tâm mới được thành lập, công việc còn bề bộn nên tuần trăng mật của chị và Jonh, dự định diễn ra ở New - York, quê hương của Jonh đã được thay đổi, diễn ra ngay tại làng.