Sự hồi sinh của trò chơi trí tuệ hàng đầu Việt Nam

Đến ngày 1/6, quyển sách này tiếp tục tái bản. Theo giới phát hành sách, bộ trò chơi “sáng tạo thế giới bằng 7 miếng ghép” đã tạo nên một hiện tượng “best seller” trong năm 2008 này. Đây cũng là sản phẩm trò chơi trí tuệ đầu tiên của Việt Nam được đón nhận nhiệt thành nhất từ phía độc giả từ trước đến nay.

Từ một trò chơi bị lãng quên

Vào khoảng những năm 1930 – 1945 của thế kỷ trước, nhà cách mạng Trí Uẩn (một trong những  người thành lập nên Đoàn Thanh niên CSHCM bây giờ) bị giặc lùng bắt nên phải tạm lánh đi.

Trong những ngày ẩn dật đó, nhà cách mạng Trí Uẩn đã cắt một hình chữ nhật ra thành 7 hình khác nhau rồi bắt đầu ngồi ghép thành những hình thù những đồ vật và các con vật xung quanh mình. Ban đầu là cái cuốc, cái búa sau đó đến ngôi nhà, cái cây... nhà cách mạng Trí Uẩn đã tạo nên được 1.000 hình thù khác nhau. Bộ đồ chơi từ 7 miếng ghép xếp này được in thành sách vào năm 1956 và được Bác Hồ đặt tên là trò chơi Trí Uẩn.

Sau đó vào khoảng năm 1973, sách của cụ Trí Uẩn một lần nữa được tái bản. Quyển sách này chỉ bé bằng lòng bàn tay in những hình thù đồ vật, con vật mà cụ Trí Uẩn vẽ. Anh Trí Đạt, con trai của cụ Trí Uẩn, giờ đang là bác sĩ của Bệnh viện Phụ sản Trung ương cho biết, ngày trước anh nghe bố anh kể lại rằng, bộ đồ chơi này đã từng được Bác Hồ mang ra nước ngoài tặng và được họ lưu giữ làm một thứ quà kỷ niệm vô giá. Sau đó quyển sách này cũng đã được dịch ra tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga...

Bác Chu Tạo Đoan là một trong những độc giả thời đó. Khoảng những năm 70, khi hai người con trai của bác Đoan bước vào học lớp 1, lớp 2, thấy bộ trò chơi  này trí tuệ nên bác đã mua về cho con chơi. Và sau đó bộ đồ chơi cũng bị quên lãng trong thư viện sách của gia đình bác.

Cho đến ngày về hưu, rỗi rãi, bác Đoan đi qua các cửa hàng điện tử thấy rất đông sinh viên học trò chơi một cách say mê. Để ý thấy trò chơi đó chẳng có tác dụng gì đến trí thông minh của trẻ nên bác Đoan đã suy nghĩ rất nhiều.

Lục tìm trên hai kệ sách khổng lồ trong thư viện sách của gia đình, bác đã tìm lại được quyển sách của cụ Trí Uẩn. Dựa vào 7 miếng ghép, bác Đoan thử vẽ một số hình để đố các cháu nội của mình. Thấy xếp được rất nhiều hình hay hay và các cháu cũng tỏ ra thích thú, nên bác Đoan liền nghĩ đến việc biến trò chơi này thành trò chơi trí tuệ chung cho nhiều người.

Đến trò chơi trí tuệ hàng đầu của người Việt

Sau khi tạo nên một vài hình, bác Đoan thấy rằng, với 7 miếng ghép này có thể tạo nên được rất nhiều hình. Để trò chơi thêm phần hấp dẫn, bác gắn thêm các câu ca dao tục ngữ vào.

Sau gần 8 năm miệt mài vẽ và chật vật với 7 miếng gỗ của cố nhà cách mạng Trí Uẩn, bác Chu Tạo Đoan đã lập một kỳ tích bất ngờ: Tạo nên 8.000 hình khác nhau không trùng với bất cứ một hình nào trong số 1.000 hình của cụ Trí Uẩn cách đây hơn nửa thế kỷ.

Bác Đoan cho biết, cái khó nhất trong khi làm bộ đồ chơi “sáng tạo thế giới bằng 7 miếng ghép” là vẽ hình và tạo hình vì bác không phải là một họa sỹ. Khó khăn thứ hai là quá trình mang sách đi đến các nhà xuất bản. Bác hoàn thành xong tập 1 cách đây đã 2 năm. Và trong 2 năm đó, bác đã đến nhiều nhà xuất bản nhưng chẳng đâu mặn mà trong việc in cuốn sách này.

Bác tâm sự: “Thấy việc in ấn có vẻ khó khăn, tôi đã định bỏ tiền ra in thì rất may có một cậu học sinh đưa bạn gái đến nhà tôi chơi. Khi xem cuốn sách này xong, cô bạn gái thích lắm, và đã viết một bài báo đăng trên báo Lao động. Từ bài báo này, một công ty sách tư nhân mà giám đốc là một nhà giáo đã mời tôi đến và ký ngay một hợp đồng in ấn. Tôi hưởng 10% giá bìa trong vòng 10 năm. Trong đợt in thử 3.000 cuốn đầu tiên, chỉ hơn 1 tuần, lượng sách trên thị trường đã bán hết sạch. Ngày 1/6 vừa qua, NXB Lao động Xã hội tiếp tục tái bản 2.000 cuốn”.

Bác Đoan cho biết, tiền đối với bác không quan trọng vì hiện tại 2 con trai bác đã trưởng thành, có gia đình riêng và khá thành đạt. Nhà bác ở ngay mặt phố Tôn Đức Thắng, số tiền cho thuê cửa hàng cũng thoải mái cho hai bác tiêu pha, chưa nói đến lương hưu và tiền lương đi thỉnh giảng (hiện trường Đại học GTVT vẫn  mời bác Đoan đi dạy).

8 năm miệt mài với 7 miếng gỗ với cây cọ vẽ, người thầy giản dị cả trong cách sống và ý nghĩ này chỉ với một tâm nguyện mang lại một điều gì đó có ích cho xã hội. Và bộ sách dự kiến với 8.000 hình thù, hàng ngàn câu ca dao tục ngữ sẽ là cơ hội cho trẻ được chơi một cách bổ ích, kích thích trí sáng tạo, rèn luyện tính kiên trì như một kho tàng văn hóa vô giá cho thế hệ trẻ.

Lâm Vũ