Kỳ lạ tục kết Chạ

Người dân làng Kim Thượng tưởng rằng khi đi chuộc trâu sẽ bị làng Trâu Lỗ làm khó dễ và không cho đưa trâu về. Tuy nhiên, người dân làng Trâu Lỗ ứng xử lại một cách đầy thiện chí, khiêm nhường và cho phép làng bên được chuộc trâu về: "Dạ thưa quý anh, người là vàng, của là ngãi, chúng em đâu dám nhận tiền chuộc". Cảm kích trước hành động của thôn Trâu Lỗ, hai làng quyết định kết Chạ với nhau, nhận nhau làm anh em. Từ câu chuyện con trâu trắng tình cảm, ơn nghĩa hai làng bắt đầu nảy sinh. Qua thời gian, tình cảm đó ngày càng được vun đắp, xây dựng thêm bền chặt, và kết quả là hai làng kết Chạ với nhau.

Từ câu chuyện xảy ra từ ngàn đời trước đã lưu truyền cho tới ngày nay, điều đặc biệt trong phong tục này, hai làng từ chỗ không quen biết nhau giờ đây trở thành như anh, em ruột thịt. Đặc biệt hơn nữa, bên nào cũng xưng mình là em, không phân biệt tuổi tác, địa vị cao thấp.

Ngày lễ của 2 làng Chạ

Cụ Bùi Văn Oai (làng Trâu Lỗ) cho biết, trước ngày hội, người người, nhà nhà đều náo nức chuẩn bị lễ vật. Làng em gói bánh trái, sắm lễ vật lên đình chùa và quần áo là lượt đi đón làng anh. Đặc điểm nổi bật vào ngày hội giữa hai làng kết Chạ là cùng tổ chức đoàn đón rước nhau. Đúng giờ quy ước, cả hai làng với đầy đủ thành phần cùng xuất hành từ làng mình tiến sang làng bên. Đến giữa đường gặp nhau, làng anh làng em cung kính vái chào. Cả hai làng cùng tiến vào đình, chùa làng có hội làm lễ. Họ cùng cầu chúc cho nhau một năm mưa thuận gió hoà, làm ăn tấn tới, tình anh em gắn kết bền chặt.

Cụ Oai cũng cho biết thêm: "Tôi nghe các cụ kể lại, nhiều người đến thôn quê tôi, nghe thấy việc hai làng không cho trai gái lấy nhau tưởng rằng có mối thâm thù. Tuy nhiên khi nghe người dân Trâu Lỗ giải thích lập tức họ tỏ ra kinh ngạc và thán phục. Họ hiểu rằng, khi hai làng đã trở thành anh, em ruột thịt thì làm sao có thể cưới nhau được".

Tan hội ra về, bao giờ làng em cũng có đoàn tiễn làng anh đúng đến điểm gặp lần trước, cung kính vái chào nhau hẹn gặp lại mùa sau. Ngày nay, những nghi lễ này tuy không được duy trì thường xuyên nhưng hàng năm vào ngày hội làng bao giờ làng anh, làng em cũng gặp nhau.

Trải qua bao nhiêu năm tháng, phong tục kết Chạ vẫn không phai mờ. Hiện tại lễ kết Chạ vẫn giữ được đầy đủ các nghi lễ của phong tục, tuy nhiên không còn việc trai gái hai làng không được kết hôn nữa.