Đờn ca tài tử lên đẳng cấp toàn cầu
GiadinhNet - Ngày 5/12 vừa qua, tại phiên họp Ủy ban Liên chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể lần thứ 8 của UNESCO tại thành phố Baku, nước Cộng hòa Azerbaijan, Đờn ca tài tử Nam bộ của Việt Nam đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.
Đờn ca tài tử là sinh hoạt văn nghệ dân dã của người dân Nam bộ. Ảnh: T.G |
Cục Di sản văn hóa (Bộ VH, TT&DL) cho rằng, nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ đã đáp ứng được các tiêu chí để đăng ký vào Danh sách di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại như: Được trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác thông qua giáo dục chính thức và không chính thức tại khắp 21 tỉnh phía Nam; được tái tạo thông qua trao đổi văn hóa với các dân tộc khác nhau, thể hiện sự hoà hợp và tôn trọng lẫn nhau giữa các dân tộc.
Sau lễ vinh danh, UNESCO hy vọng, Việt Nam sẽ có các biện pháp bảo vệ nhằm mục đích hỗ trợ cộng đồng trong việc trao truyền và phương pháp giảng dạy truyền miệng cũng như trong chương trình giáo dục chính thức. Những hình thức này sẽ được thực hiện với sự tham gia tích cực của các học viên, các chuyên gia, các tổ chức chuyên ngành và với sự hỗ trợ tích cực của Nhà nước.
Theo GS.NS Trần Văn Khê, cố vấn cấp cao trong việc xây dựng hồ sơ về Đờn ca tài tử Nam Bộ trình UNESCO thì đây là một dòng nhạc dân tộc, đã hình thành và phát triển từ cuối thế kỷ 19, bắt nguồn từ nhạc lễ (Nhã nhạc cung đình Huế). Đờn ca tài tử là nghệ thuật của đàn và ca, do những người bình dân, thanh niên nam nữ nông thôn Nam bộ hát ca sau những giờ lao động. Xuất hiện hơn 100 năm trước, Đờn ca là loại hình diễn tấu có ban nhạc gồm 4 loại là đàn kìm, đàn cò, đàn tranh và đàn bầu (gọi là tứ tuyệt). Sau này có cách tân bằng cách thay thế độc huyền cầm bằng cây guitar phím lõm. Những người tham gia đờn ca tài tử phần nhiều là bạn bè, chòm xóm với nhau.
Ban nhạc thường dùng năm nhạc cụ, gọi là ban ngũ tuyệt gồm: Đàn tranh, tỳ bà, đàn kìm, đàn cò và đàn tam. Phụ họa thêm là sáo, thường là sáo bảy lỗ. Về trang phục, những người tham gia đờn ca tài tử phần nhiều là bạn bè, chòm xóm với nhau nên thường chỉ mặc các loại thường phục khi tham gia trình diễn. Khi nào diễn ở đình, miếu hoặc trên sân khấu họ mới mặc các trang phục biểu diễn.
Theo GS Trần Văn Khê, những năm gần đây, nhằm đáp ứng nhu cầu của khách du lịch nên các nhóm nhạc tài tử hợp lại với nhau thành các câu lạc bộ đờn ca tài tử mang tính bán chuyên nghiệp. Một số người nói rằng, từ “nghiệp dư” có nghĩa là “tài tử”. Trong thực tế, từ này có nghĩa là tài năng nhưng hoạt động âm nhạc chỉ để cho vui chứ không mang tính hiệu quả vật chất. Vì thế, dù là tài tử nhưng không có nghĩa là nghệ sỹ không phải là chuyên gia âm nhạc. Để trở thành một nghệ sĩ trong ý nghĩa xác thực nhất của từ này, họ phải thực hành trong một thời gian dài.
Đờn ca tài tử được xướng lên trong các lễ hội, đám cưới, sinh nhật, trong bóng mát của vườn cây, trong lòng một con thuyền giữa dòng sông hoặc trong đêm trăng sáng.
Nghe tin Đờn ca tài tử được UNESCO vinh danh, GS. NS Trần Văn Khê không giấu được niềm vui và sự mãn nguyện. Ông chia sẻ: “Niềm đam mê về thể loại nhạc này đã “lận” vào tôi từ thuở thiếu thời, qua các cậu, các cô của mình trong gia tộc. Rồi tôi tự hào và nghiên cứu nó. Chính sự tự hào được truyền qua hàng chục thế hệ cùng với sự đi sâu vào học thuật, đã cho tôi biết rằng, đây là loại nhạc vừa bình dân như chính tâm hồn con người miền Nam, vừa là đỉnh cao trong các thể loại nhạc thuộc họ đàn dây của Việt Nam. Trong thâm tâm mình, tôi biết đờn ca tài tử sẽ xứng đáng với sự công nhận và vinh danh cao quý này”.
Hiện nay, TP HCM có 118 CLB Đờn ca tài tử quy tụ hơn 2.000 thành viên. Hàng năm, ngành văn hóa thành phố đều đặn tổ chức liên hoan Đờn ca tài tử toàn thành. Đây là một mạch ngầm chảy mạnh mẽ, duy trì sức sống bền bỉ của đờn ca tài tử. Sự trân trọng và vinh danh thể loại nghệ thuật này, một lần nữa sẽ được tái hiện trong lễ hội Đường hoa TP HCM năm 2014 vào dịp Tết Giáp Ngọ này.
“Loại âm nhạc này đúng ra là một loại nhạc thính phòng, thường |
Mai Thu Huyền gay gắt với tin đồn liên quan đến Trấn Thành
Giải trí - 2 phút trướcGĐXH - "Tôi chưa bao giờ tôi nhắc đến Trấn Thành trong các phát ngôn của mình. Đối với tôi, Trấn Thành là nghệ sĩ tài năng, tôi luôn ngưỡng mộ bạn ấy", Mai Thu Huyền chia sẻ.
Minh Cúc: Tôi không đưa con gái có bệnh về não lên mạng xã hội để 'câu view'
Thế giới showbiz - 4 giờ trước"Mỗi buổi livestream, tôi để con nằm trên giường phía sau, tôi ngồi dưới đất, tôi làm thế để vừa trông con, vừa làm việc" - Diễn viên Minh Cúc nói.
8 năm hôn nhân của Trấn Thành - Hari Won: Chưa con cái nhưng vẫn ngọt ngào như lúc mới yêu
Câu chuyện văn hóa - 4 giờ trướcGĐXH - Trấn Thành - Hari Won được xem là cặp đôi nghệ sĩ Việt đẹp trong lòng công chúng. Hiện tại, sau 8 năm hôn nhân, dù chưa có con nhưng cuộc sống tình cảm của họ vẫn thăng hoa.
"Bao Thanh Thiên" Lục Nghị: Sở hữu chục triệu USD, hạnh phúc bên tình đầu
Giải trí - 8 giờ trướcVới người hâm mộ, nam diễn viên Trung Quốc Lục Nghị là một ngôi sao kiểu mẫu khi có trong tay một sự nghiệp rực rỡ, khối tài sản đáng nể và gia đình ngập tràn hạnh phúc.
"Búp bê màn ảnh Trung Quốc" được khen xinh đẹp nhưng không nên... hát
Giải trí - 12 giờ trướcSở hữu lợi thế là ngoại hình xinh đẹp, trong trẻo, nhưng nữ diễn viên Trung Quốc Trương Dư Hi lại đối mặt với làn sóng phản đối khi góp mặt tại chương trình "Đạp gió 2024" vì khả năng ca hát hạn chế.
Midu ở tuổi 35: Được gọi là "phú bà" sống sang chảnh, sắp lấy chồng đại gia
Giải trí - 23 giờ trướcCuộc sống Midu được nhiều khán giả ngưỡng mộ. Cô có sự nghiệp thành công, cuộc sống sang chảnh và chồng sắp cưới được đồn đoán là doanh nhân thành đạt.
Nữ chính U80 của 'Lật mặt 7' tiết lộ catse 'chưa từng có'
Giải trí - 23 giờ trướcGĐXH - "Thù lao có thể không cao so với người khác nhưng đây chính là catse cao nhất với tôi tính đến hiện tại”, diễn viên Thanh Hiền chia sẻ.
Hoa hậu Đền Hùng Giáng My khoe vóc dáng tuổi ngoài 50, ngồi 'ghế nóng' cuộc thi nhan sắc
Xem - nghe - đọc - 23 giờ trướcGĐXH - Giáng My mới đây đã xuất hiện tại cuộc họp báo "Hoa hậu Du lịch Việt Nam" 2024. Nhan sắc tuổi 53 của chị gây chú ý.
Hôn nhân đời thực của em gái Cẩm Ly: Lấy chồng Việt kiều, 24 năm không con cái
Giải trí - 1 ngày trướcGĐXH - Minh Tuyết và chồng doanh nhân Việt kiều là cặp đôi nổi tiếng trong làng giải trí bởi cuộc hôn nhân hạnh phúc.
Huỳnh Anh Tuấn giới thiệu mỹ nhân U60 là vợ, còn đưa về quê nấu ăn ở chòi lá: Hóa ra là "hoa hậu" màn ảnh một thời
Giải trí - 1 ngày trướcNhững clip nấu ăn ở quê của Huỳnh Anh Tuấn và Khánh Huyền nhận được nhiều sự quan tâm của khán giả.
Hôn nhân đời thực của em gái Cẩm Ly: Lấy chồng Việt kiều, 24 năm không con cái
Giải tríGĐXH - Minh Tuyết và chồng doanh nhân Việt kiều là cặp đôi nổi tiếng trong làng giải trí bởi cuộc hôn nhân hạnh phúc.