Độc đáo tục “ăn Tết lại”
GiadinhNet - Từ ngày mùng 1 – 3 tháng Hai (âm lịch) hàng năm, người dân làng Đồn Điền (xã Quảng Thái, huyện Quảng Xương) tổ chức “ăn Tết lại”. Tập tục độc đáo này bắt nguồn từ tích xưa, gắn liền với sự kiện lịch sử quan trọng của làng. Thế nhưng, những lời đồn thổi, thêu dệt vô căn cứ đã khiến nét đẹp văn hóa này bị mang tiếng oan.
Tiếng oan “đi ăn mày về ăn Tết”
Con đường lớn dẫn vào làng Đồn Điền được trải nhựa thẳng tắp, hai bên san sát nhà cao tầng. Chiều 30 tháng Giêng âm lịch, nhà nào nhà nấy dựng cờ, treo đèn lồng đỏ, tất bật chuẩn bị để đón “Tết cổ truyền” của làng.
Làng Đồn Điền có lịch sử “ăn Tết lại” đã ngót 500 năm nay, từ thuở quan sứ triều Lê về đây khai hoang lập ấp. Ông Uông Văn Dần, quản đền Đồn Điền, cho biết, vào thời Lê Thánh Tông, hai vị quan sứ là Tô Văn Bảo, Uông Ngọc Châu sau khi dẹp giặc Chiêm Thành, theo lệnh vua đã về đây dựng làng. Sau khi mất, hai vị quan sứ được người dân tôn làm Thành Hoàng và thờ phụng tại đền cho đến ngày nay.
Tục “ăn Tết lại” được bắt nguồn từ khi ông Tô Trung Thành, Thủy sư đô đốc tại Diễn Châu (Nghệ An), cháu 4 đời của quan sứ Tô Văn Bảo, năm ấy về quê ăn Tết muộn, mới mở tiệc khao dân vào ngày mùng 1 tháng Hai. Dân Đồn Điền, từ ấy theo lệ quan Thủy sư mới đồng loạt ăn Tết lại.
“Tích xưa truyền lại rõ ràng như vậy, thế mà người ta đồn thổi rằng tổ tiên chúng tôi vì thiếu lương thảo xua quân đi vào các làng ăn xin để về làm Tết”, ông Dần bức xúc.
Không chỉ bị hiểu sai, làng Đồn Điền còn bị khoác lên mình những chuyện hoang đường khác về gốc gác như: Thế đất làng Đồn Điền có hình thù giống cái gậy và cái bị, đình làng thờ phụng ông ăn mày. Ngoài ra còn có giai thoại lại kể hàng năm người làng Đồn Điền bất kể giàu nghèo đều phải đi ăn xin vào 3 ngày Tết, sau đó mới nhóm lại ăn Tết sau… Những chuyện thêu dệt như vậy khiến làng bị mang tiếng oan suốt mấy chục năm qua.
“Đúng là từng có thời kì đói kém, nhưng chuyện đi ăn mày về ăn Tết là hoàn toàn bịa đặt”, ông Dần khẳng định.
Đói kém cũng không bỏ tục lệ
Thời kì đói kém mà ông Dần nhắc đến là khoảng năm 1980 – 1983. Ấy là năm làng Đồn Điền bị bão lớn, hoa màu bị tàn phá nặng nề, nghề thủ công dệt chiếu xuất khẩu của làng cũng bị đình đốn. Để sống sót, người dân làng Đồn Điền phải tha hương cầu thực.
Nhưng ngay cả thời kì đói khổ nhất ấy, làng Đồn Điền cũng không bỏ tục “ăn Tết lại”.
“Tết lại” của làng Đồn Điền cũng đầy đủ bánh chưng, bánh dầy, canh măng, giò chả… như Tết Nguyên đán, thậm chí còn to hơn. Vào ngày “Tết lại”, người dân sẽ mang đồ lễ ra đền làng để tế. Đồ lễ gồm xôi gà hoặc thủ lợn, vàng hương, hoa quả. Hộ nào nghèo nhất cũng phải sắm được một đĩa trầu cau, một cút rượu và một thẻ vàng hương. Sau khi tế ở đền, gia chủ mới mang đồ lễ về nhà để thụ lộc và làm cỗ mời khách.
Điểm độc đáo nhất của tục “ăn Tết lại” là người dân Đồn Điền chỉ mời khách bên ngoài làng. Đó thường là các làng xã xung quanh như: Vượng Hải, Quảng Lưu, Quảng Hải… Hoặc rất tình cờ gặp khách lạ mà thấy quý mến, gia chủ có thể mời nhập tiệc luôn.
Trong những ngày “ăn Tết lại”, ở đền Thành Hoàng sẽ có hát chầu văn phục vụ bà con. Còn các gia đình giàu có sẽ mời phường bội về hát riêng tại nhà.
Trước kia, người làng Đồn Điền ăn Tết lại ba ngày nhưng nay “thủ tục” rút xuống chỉ còn 1 ngày. Thanh niên đi làm ăn xa hết, cuộc sống bận rộn nhiều công việc nên không còn giữ được đủ tục lệ cũ.
Ông Dần lo lắng cho biết: Trước đây, dân thuần túy nghề biển đông đảo lắm, đánh một tiếng trống là việc đâu vào đấy, rất nghiêm trang nhưng giờ tìm người rước kiệu cũng khó. Theo lệ cũ, ngày mùng 1 sẽ làm lễ tế ở đền, mùng 2 sẽ rước kiệu ra biển làm lễ cầu ngư, rồi rước ngược lại đình. Ở đó sẽ làm lễ cầu nông, xin mưa thuận gió hòa. Xong xuôi mới rước về đền thờ Thành Hoàng làm lễ cất kiệu. Nguyên tắc là thế nhưng việc thực hiện cũng không được như xưa.
“Ngày “Tết lại” ở Đồn Điền bây giờ chỉ thấy người già và trẻ con. Cũng không còn được nghe tiếng chầu văn, tiếng hát của phường bội mấy ngày Tết nữa. Việc duy trì tập tục của cha ông cũng chưa biết chọn người nào”, ông Dần chia sẻ thêm.
Xuân Hải/Báo Gia đình & Xã hội
Hà Anh Tuấn: 'Dân chơi phải khoe cứu được bao nhiêu người'
Giải trí - 1 giờ trước“Dân chơi giờ phải khoe cứu được bao nhiêu người, chứ khoe cái xe, cái túi là lỗi thời rồi" - Hà Anh Tuấn từng chia sẻ.
Phim có 'ông hoàng phòng vé' Thái Hòa đã bất đắc dĩ rời rạp, doanh thu bao nhiêu?
Giải trí - 2 giờ trướcGĐXH - NSX Xuân Lan cho biết chủ động rút "Cái giá của hạnh phúc" khỏi rạp từ ngày 17/5. Phim 18+ có "ông hoàng phòng vé" Thái Hòa đã rời rạp với doanh thu hơn 26 tỷ đồng.
Nữ ca sĩ 9X nổi tiếng dòng nhạc đỏ có đời tư viên mãn bên chồng Ấn Độ
Giải trí - 5 giờ trướcGĐXH - Võ Hạ Trâm là học trò nổi tiếng của nhà giáo, NSND Tạ Minh Tâm, cô từng tốt nghiệp Á khoa tại Nhạc viện TP.HCM và nổi bật với dòng nhạc đỏ. Ngoài sự nghiệp ổn định, nữ ca sĩ còn hạnh phúc bên chồng và con gái nhỏ.
Bị nhận xét 'hát không hay, nhảy không đẹp', Hoàng Yến Chibi nói gì?
Giải trí - 5 giờ trướcSau 14 năm hoạt động nghệ thuật, Hoàng Yến Chibi ra mắt EP âm nhạc đầu tiên mang tên "Duyệt" đánh dấu bước ngoặt mới trong sự nghiệp.
Chiếc xe sang 7 tỷ bí ẩn khiến Kim Ji Won vướng tin hẹn hò
Giải trí - 7 giờ trướcChuyện tình cảm của Kim Ji Won đã trở thành chủ đề nóng nhận được sự quan tâm lớn từ công chúng mới đây.
MC Đức Bảo VTV: Một tuần vừa qua tôi liên tục bị tấn công trên mạng
Giải trí - 9 giờ trướcMC Đức Bảo nghi ngờ khả năng mình bị tấn công đến từ việc đăng nhập, sử dụng mạng Wi-Fi tại những nơi công cộng khi anh thường xuyên đi công tác.
Kim Soo Hyun xác nhận nên duyên với sao nữ kém 4 tuổi, đàng gái xuất sắc không kém Kim Ji Won
Thế giới showbiz - 18 giờ trướcThông tin mới về nam thần Kim Soo Hyun được cư dân mạng đặc biệt quan tâm.
Dung mạo xinh đẹp của nữ trọng tài Thái Lan thu hút sự chú ý tại giải bóng chuyền quốc tế cúp VTV9 - Bình Điền 2024
Xem - nghe - đọc - 20 giờ trướcGĐXH - Tại giải bóng chuyền quốc tế cúp VTV9 - Bình Điền 2024, nữ trọng tài Thái Lan Angkana Wongrot bất ngờ được chú ý nhờ vẻ ngoài xinh đẹp.
Những bí mật sau cảnh Tây Lương nữ vương tỏ tình với Đường Tăng
Giải trí - 22 giờ trướcVì cảnh quay này, đạo diễn Tây Du Ký suýt trở thành "tội nhân muôn đời", còn nàng Tây Lương nữ vương thì bị đồn là ôm mối tình si với "Đường Tăng" Từ Thiếu Hoa.
Hoa hậu H'hen Niê sắp kết hôn với bạn trai lâu năm?
Giải trí - 1 ngày trướcGĐXH - Hoa hậu H'hen Niê thời gian gần đây đã khiến khán giả chú ý vì rộ tin đồn sắp kết hôn. Tin đồn này đến từ chính bạn trai lâu năm của cô.
Nữ NSƯT xứ Nghệ nổi tiếng dòng nhạc đỏ có cuộc sống làm mẹ đơn thân bình dị
Giải tríGĐXH - NSƯT Tố Nga, giọng ca xứ Nghệ gây thương nhớ với khán giả yêu nhạc đỏ bởi giọng hát trữ tình sâu lắng. Đằng sau những lời hát đẹp nhiều màu sắc trên sân khấu, đời thực, nữ nghệ sĩ có cuộc sống dung dị bên con trai.