Sinh 7 con , 4 đứa tật nguyền
GiadinhNet - Tại nhiều địa bàn ở tỉnh Yên Bái, hôn nhân cận huyết và tảo hôn vẫn đang xảy ra, những hệ lụy của nó là bệnh tật, nghèo đói, chất lượng giống nòi suy giảm. Nguyên nhân sâu xa bắt nguồn từ chính những quan niệm hôn nhân xưa cũ, lạc hậu khá phổ biến trong đời sống của một bộ phận đồng bào sinh sống ở vùng cao.
Những số phận đắng lòng do hôn nhân cận huyết
Ở vùng cao huyện Mù Cang Chải, nơi có tới 90% là đồng bào dân tộc Mông sinh sống, tình trạng tảo hôn và kết hôn cận huyết thống vẫn diễn ra. Mặc dù ngành Dân số nỗ lực truyền thông, vận động nhưng chưa thể một sớm một chiều thay đổi được nếp nghĩ, tập tục đã ăn sâu bám rễ trong đời sống sinh hoạt của người dân!
Đã gần hai chục năm trôi qua, sau khi kết hôn với người con của dì ruột, cuộc sống của vợ chồng Mùa A Chứ ở bản Huy Páo, xã Nậm Có, huyện Mù Cang Chải luôn túng quẫn. Kết quả của cuộc hôn nhân cận huyết thống là 7 đứa con lần lượt ra đời, nhưng có tới 4 đứa con mắc phải những căn bệnh oái oăm. Đứa con đầu lòng mất ngay từ lúc mới sinh ra, người con thứ hai mất sau hơn chục năm sống thực vật, giờ đứa con gái thứ tư là Mùa Thị Cở đã 16 tuổi, nhưng chẳng khác gì con “ma xó”. Mùa A Chứ không khỏi ám ảnh, hoang mang khi đứa con gái thứ 6 hiện 7 tuổi đang lớn bình thường bỗng dưng câm, điếc ba năm nay. Không biết bao nhiêu tiền của, công sức gia đình đổ vào chữa bệnh cho con, khiến cho cái vòng luẩn quẩn bệnh tật, đói nghèo cứ bủa vây cả gia đình A Chứ mà không biết bao giờ mới thoát ra được. Anh Mùa A Chứ bộc bạch: "Gia đình hoàn cảnh như thế này rồi thì cũng không chữa nữa, chỉ mong chờ vào số phận thôi”.
Cũng tại bản Tà Ghênh, xã Nậm Có, Sùng A Nủ đã bỏ học giữa chừng khi mới 15 tuổi, rồi lấy con của cô ruột và đã cho ra đời hai đứa con bị mù từ khi lọt lòng. Tuổi thơ của hai đứa trẻ này đang bị đánh mất bởi chính cuộc hôn nhân của cha mẹ các cháu. Do thiếu kiến thức bởi làm mẹ lúc tuổi còn quá trẻ, sau vài năm chung sống người vợ của Nủ đã từ giã cõi đời. Với A Nủ thì nỗi lo lắng về tương lai của gia đình và hai đứa con bị mù lòa kia chưa biết sẽ ra sao?
Cứ ưng con mắt là lấy nhau thôi (!?)
Tiếp tục tới xã Chế Cu Nha, huyện Mù Cang Chải, chúng tôi mới thấy chuyện đẻ nhiều, tảo hôn và hôn nhân cận huyết ở các xã vùng cao không chỉ xảy ra ở hộ nghèo mà xuất hiện ở những hộ khá giả.
Gia đình Hờ A Ký được xếp vào diện giàu có từ trồng cây thảo quả của xã. Nhưng chuyện lấy vợ của Hờ A Ký cũng khiến nhiều người ngạc nhiên vì từ lúc 15 tuổi, Ký cưới con gái của dì ruột rồi đẻ tới năm đứa con. Chuyện không có gì đáng nói nếu như đứa con trai đầu là Hờ A bị khuyết tật hở môi dưới và khuyết tật chân tay. Lo sợ “không có người nối dõi”, Ký tiếp tục bắt vợ đẻ liên tiếp bốn đứa nữa tới khi có thêm thằng con trai mới thôi. Anh Ký cho rằng: “Lấy nhau là tại số phận. Họ hàng với nhau, thích nhau thì lấy nhau thôi. Với lại, biết là không nên đẻ nhiều nhưng mình mong muốn có một đứa con trai nên mới bắt vợ đẻ, nếu không phải vì cố có một đứa con trai thì cũng không đẻ nữa làm gì”.
Câu chuyện về hủ tục, mê tín vẫn chi phối nhiều đến đời sống của người dân, nghiêm trọng hơn đây còn là rào cản khiến tình trạng sinh con thứ 3, nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết vẫn hiện hữu trong đời sống của nhiều gia đình đồng bào dân tộc. Bà Sùng Thị Máy, Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Mù Cang Chải cho biết: Vấn đề kết hôn cận huyết thống là tập tục của đồng bào địa phương có từ nhiều đời rồi, rất khó thay đổi trong một thời gian ngắn. Người Mông trước nay vẫn quan niệm, dù là anh em ruột nhưng cứ đi lấy chồng, mang họ khác là các con có thể lấy được nhau, vì con cháu cùng nhà kết hôn với nhau sẽ gần gũi hơn, không phải phân chia tài sản cho người khác. Không riêng gì ở Mù Cang Chải, những chuyện kiểu như con em trai lấy con em gái, cháu lấy dì, chú lấy cháu, cháu lấy cô… là chuyện rất bình thường với đồng bào. Khắc phục tình trạng này không thể chỉ trông chờ vào công tác tuyên truyền, vận động mà cần sự ràng buộc trách nhiệm bằng những quy ước, hương ước từ thôn bản với sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền các cấp.
Theo bà Sùng Thị Mây, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Yên Bái: Để giải quyết vấn đề này không chỉ trong một sớm một chiều, do vậy, phải có sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị, từ cấp ủy, chính quyền các cấp, phát huy vai trò, tầm ảnh hưởng của đội ngũ trưởng thôn, bản, bí thư chi bộ, MTTQ và các đoàn thể, nhất là các vị chức sắc tôn giáo, người có uy tín trong cộng đồng. Chú trọng tuyên truyền tới các bậc cha mẹ, ông bà hiểu, nhận thức rõ tác hại của tảo hôn, kết hôn cận huyết thống. Khi tuyên truyền vận động rồi nhưng người dân không có ý thức chấp hành thì cũng phải có những biện pháp xử lý vi phạm theo các quy ước, hương ước, trong các dòng họ, thôn bản.
Ngành Dân số nỗ lực chung tay đẩy lùi hủ tục
Hiện Yên Bái có 15 xã thuộc 4 huyện Văn Chấn, Văn Yên, Trạm Tấu và Mù Cang Chải được tham gia Dự án can thiệp làm giảm tình trạng tảo hôn và kết hôn cận huyết thống nhằm nâng cao chất lượng dân số.
Bước đầu, Dự án đã góp phần nâng cao nhận thức cho các cấp, các ngành và một bộ phận nhân dân về tảo hôn và kết hôn cận huyết thống, thu hút nhiều hơn sự quan tâm của các cấp, các ngành và nhân dân đối với nhóm đối tượng vị thành niên và thanh niên trong thực hiện Luật Hôn nhân và Gia đình ở vùng cao. Tuy nhiên, qua khảo sát tại 15 xã tham gia mô hình trong 3 năm qua cho thấy, trong tổng số 1.550 cặp kết hôn vẫn còn có tới gần 700 trường hợp không đăng ký kết hôn, có trên 360 trường hợp tảo hôn, kéo theo gần 1.000 trẻ em sinh ra không có đăng ký khai sinh. Thực tế này không chỉ tồn tại ở các thôn, bản vùng đồng bào Mông mà có không ít ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số khác, khiến công tác quản lý, xử lý vi phạm trở nên khó khăn, phức tạp.
Tuấn Anh
3 giai đoạn của bệnh nhân sa sút trí tuệ người thân cần biết để chăm sóc
Dân số và phát triển - 13 giờ trướcSa sút trí tuệ là khi bạn dần mất đi các chức năng thần kinh do các bệnh ảnh hưởng tới não bộ. Chứng bệnh này sẽ phát triển theo 3 giai đoạn tệ dần.
Các thuốc điều trị nhiễm độc thai nghén
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcNhiễm độc thai nghén có thể xuất hiện vào 3 tháng đầu hoặc 3 tháng cuối của thai kỳ. Nếu không được điều trị, nhiễm độc thai nghén có thể dẫn tới sảy thai, sinh non, sản giật. Những đứa trẻ được sinh ra từ người mẹ bị nhiễm độc thai nghén thường nhẹ cân, chậm phát triển so với tuổi thai và suy thai.
Thuốc điều trị bệnh lậu
Dân số và phát triển - 2 ngày trướcBệnh lậu có thể điều trị được bằng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên hiện nay, tình trạng lậu kháng thuốc ngày càng tăng. Do đó cần điều trị theo kháng sinh đồ. Sau khi hết đợt điều trị mà vẫn còn triệu chứng, bệnh nên đến gặp bác sĩ.
Nắng nóng mùa hè làm tăng những nguy cơ sức khỏe gì với mẹ bầu?
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcThời tiết mùa hè nóng bức ảnh hưởng nhiều đến phụ nữ mang thai. Quá nóng khi mang thai có thể gây nguy hiểm nghiêm trọng cho sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi.
8 mẹo duy trì sức khỏe âm đạo trong mùa nóng
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcDuy trì sức khỏe âm đạo là một phần không thể thiếu để có sức khỏe tổng thể và việc thích ứng với những thay đổi theo mùa có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề tiềm ẩn.
Chế độ ăn cho người rối loạn nội tiết tố
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcNếu thường xuyên cảm thấy chướng bụng, nôn nao, mệt mỏi, dễ xúc động hoặc đang quá phụ thuộc vào caffeine hay đường, có thể là do rối loạn nội tiết tố. Tham khảo cách cải thiện bằng chế độ ăn uống.
Nỗ lực nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào dân tộc
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcGĐXH - Ngành Y tế Quảng Bình đang tập trung triển khai các hoạt động nhằm cải thiện sức khỏe cho đồng bào, nâng cao thể trạng, tầm vóc người dân tộc thiểu số, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em...
Nam giới có cần vệ sinh vùng kín hàng ngày?
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcViệc vệ sinh vùng kín của nam giới hàng ngày là điều cần thiết. Nhưng vệ sinh vùng kín cho nam đúng cách thế nào không hẳn ai cũng biết.
Gửi tinh trùng vào ngân hàng chờ làm bố
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcNhiều người đàn ông sợ biến chứng quai bị hay phải điều trị ung thư đã gửi tinh trùng vào ngân hàng, để sau này vẫn có thể thụ tinh trong ống nghiệm để sinh con.
Nấm Candida gây bệnh gì, có nguy hiểm không?
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcCác bệnh do nhiễm nấm Candida tuy gây ra các triệu chứng khó chịu nhưng thường dễ điều trị và ít khi đe dọa tính mạng. Tuy nhiên, tình trạng sẽ nghiêm trọng khi nấm Candida xâm nhập vào máu gây nhiều biến chứng nguy hiểm.
Giao lưu trực tuyến: Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên và tầm quan trọng của tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn
Dân số và phát triểnGĐXH - Theo các chuyên gia, sức khỏe sinh sản của vị thành niên, thanh niên được coi là một trong những yếu tố quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực và tương lai của giống nòi.