Hà Nội
23°C / 22-25°C

Công tác DS-KHHGĐ trước thềm năm mới 2015: Nỗ lực biến “lượng” thành “chất”

Thứ năm, 10:00 19/02/2015 | Dân số và phát triển

GiadinhNet - Công tác DS-KHHGĐ đã và đang đạt được những thành tựu lớn, góp phần không nhỏ vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Hiện nay, cơ cấu dân số đang có những biến đổi mạnh mẽ, cần có những giải pháp nhanh chóng nhằm kiểm soát tốt các biến động, từng bước nâng cao chất lượng dân số. Và quan trọng nhất, các biến đổi về dân số phải được lồng ghép tích cực vào sự phát triển chung.

 

Các hoạt động của ngành Dân số 
luôn nhận được sự hưởng ứng tích cực của nhiều tầng lớp nhân dân. 
Ảnh: Chí Cường
Các hoạt động của ngành Dân số luôn nhận được sự hưởng ứng tích cực của nhiều tầng lớp nhân dân. Ảnh: Chí Cường

 

Không chủ quan trước những thành tựu

Hơn 50 năm qua, công tác DS-KHHGĐ đã đạt được những thành tựu quan trọng, đóng góp không nhỏ vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tuy nhiên, ngành Dân số đã xác định, không tự bằng lòng với những thành quả đó mà lơi lỏng công việc.

Xem xét tổng thể mức sinh trong toàn quốc từ khi chúng ta bắt đầu thực hiện Chương trình DS-KHHGĐ đến nay, đặc biệt từ Tổng điều tra Dân số và Nhà ở năm 1999 thì xu hướng mức sinh của chúng ta từ cao xuống thấp và đã đạt, duy trì mức sinh thay thế gần 10 năm nay. Tất nhiên, trong khoảng thời gian đó, có năm cao năm thấp. Như vậy, xã hội đã chấp nhận và lựa chọn thực hiện quy mô gia đình ít con thay vì sinh nhiều, sinh dày như trước kia. Tuy nhiên, vẫn còn bộ phận không nhỏ người dân sinh con thứ ba trở lên. Kết quả điều tra giữa kỳ của Tổng cục Thống kê là một minh chứng: Nếu như các năm 2011-2013, tổng tỷ suất sinh của khu vực Đồng bằng sông Hồng là 2,11 con thì nay đã lại tăng lên là 2,3. Khó có thể nói là điều kiện kinh tế - xã hội ở khu vực này kém hơn vùng Trung du và miền núi phía Bắc hay Tây Nguyên. Mức sinh tăng trở lại bởi sự ảnh hưởng của quan niệm “đông con, tốt phúc”, ưa thích con trai. Vì thế, tỷ số giới tính khi sinh tại đây luôn cao nhất cả nước và ngày càng gia tăng.

Sự biến đổi khó lường về mức sinh không chỉ hàm ý mức sinh có thể tăng trở lại trong ngắn hạn nếu chúng ta buông lỏng việc thực hiện Chương trình KHHGĐ mà còn bao gồm khả năng mức sinh xuống quá thấp. Kinh nghiệm của các nước trên thế giới cho thấy, đạt được mức sinh thay thế đã khó, duy trì mức sinh thay thế, tránh rơi vào tình trạng suy giảm mức sinh còn khó hơn nhiều lần. Về xu hướng dài hạn, mức sinh chắc chắn sẽ giảm xuống, chúng ta cần theo dõi chặt chẽ, chuẩn bị các điều kiện thực thi chính sách tác động để tránh tình huống mức sinh giảm xuống quá thấp. Điều này đòi hỏi chúng ta phải nắm bắt, tận dụng cơ hội để vượt qua thách thức. Các địa phương cần triển khai công tác dân số một cách toàn diện hơn, đặc biệt là việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực sẽ gắn với việc cải thiện, chăm sóc sức khỏe sinh sản cho người dân. Ngoài ra, sự chuyển đổi cơ cấu dân số từ “dân số trẻ” sang “dân số vàng” và “già hoá dân số” đang tạo ra những cơ hội to lớn đi cùng với những thách thức gay gắt đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói chung cũng như sự phát triển của từng ngành, từng địa phương trên cả nước và đối với công tác DS-KHHGĐ trong thời gian tới.

Từng bước nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

Bên cạnh việc giải quyết các khó khăn thách thức đã được dự báo, ngành Dân số đang tập trung vào việc duy trì mức sinh thay thế, từng bước nâng cao chất lượng dân số. Trong đó, hoạt động ưu tiên là triển khai các mô hình: Giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, tránh những hệ lụy nghiêm trọng về thừa nam thiếu nữ trong tương lai; Các mô hình tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân, sàng lọc trước sinh và sơ sinh, giảm tỉ lệ tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống tại các tỉnh có đông đồng bào dân tộc thiểu số... sẽ giúp từng bước nâng cao chất lượng dân số, đáp ứng nhu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá và phát triển đất nước.

Về tỉ số giới tính khi sinh, dù theo số liệu vừa công bố của Tổng cục Thống kê, lần đầu tiên sau mấy năm tỉ số này đã giảm xuống còn 112,2 bé trai/100 bé gái. Đây có thể coi là một tín hiệu mừng, tuy nhiên chúng ta phải nỗ lực để nó trở thành một xu thế giảm bền vững. Để duy trì mức sinh hợp lý, bắt đầu từ năm 2013, ngành Dân số đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền - giáo dục vận động người dân thực hiện thông điệp “Mỗi cặp vợ chồng hãy nên sinh đủ hai con”, thay vì thông điệp “Mỗi gia đình chỉ sinh từ 1 đến 2 con” như trước đây. Khi công tác dân số chuyển từ số lượng sang chất lượng, đòi hỏi cán bộ dân số ở bất cứ cấp nào cũng phải tăng cường trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ, rèn luyện về bản lĩnh để đáp ứng được với yêu cầu của nhiệm vụ mới.

Dân số luôn là mẫu số của các bài toán kinh tế - xã hội, giữa dân số và phát triển kinh tế - xã hội luôn có mối quan hệ biện chứng, hỗ trợ và thúc đẩy lẫn nhau. Sự phát triển bền vững của dân tộc, đất nước hoàn toàn phụ thuộc vào con người hay nói cách khác, phải phụ thuộc vào quy mô, cơ cấu và chất lượng dân số. Nhiệm vụ của Bộ Y tế, mà cụ thể là Tổng cục DS-KHHGĐ là chủ động điều chỉnh tốc độ gia tăng dân số và duy trì mức sinh thấp hợp lý. Điều đó đòi hỏi cần tiếp tục duy trì sự ổn định trong công tác bộ máy tổ chức, đồng thời rất cần sự đầu tư mạnh mẽ về nguồn lực cho công tác DS-KHHGĐ từ Trung ương tới địa phương để công tác dân số góp phần đắc lực vào sự phát triển bền vững của đất nước.

 

 

Ông Nguyễn Văn Tân - 
Phó Tổng cục trưởng phụ trách 
Tổng cục DS-KHHGĐ.
Ông Nguyễn Văn Tân - Phó Tổng cục trưởng phụ trách Tổng cục DS-KHHGĐ.

 

Nhiệm vụ của ngành Dân số trong giai đoạn sắp tới, nhất là trong năm 2015 – khi Chiến lược DS&SKSS Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020 đã đi được nửa chặng đường - là hết sức khó khăn. Tuy nhiên, tôi có niềm tin vững chắc rằng,  dưới sự quan tâm, lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo, điều hành của Nhà nước, mà trực tiếp là Ban Cán sự Đảng và lãnh đạo Bộ Y tế; sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và tinh thần đoàn kết, kiên định, bền bỉ, nỗ lực, sáng tạo của những người làm công tác dân số trên cả nước, chúng ta sẽ tổ chức thực hiện thành công Chiến lược DS&SKSS Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020.

Nhân dịp năm mới, tôi xin gửi tới các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tới các cấp ủy Đảng, chính quyền đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao; tới các bộ, ban, ngành, đoàn thể và cộng đồng đã phối hợp, tham gia chặt chẽ đối với công tác DS-KHHGĐ; tới toàn thể đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, cán bộ chuyên trách, cộng tác viên dân số ở khắp các thôn, xóm, bản, làng trên cả nước lời chúc sức khỏe, gia đình hạnh phúc, công việc thành đạt. Chúc sự nghiệp DS-KHHGĐ tiếp tục đạt được những thành công mới, vì chất lượng nguồn nhân lực Việt, vì hạnh phúc và sức khỏe của người dân.

Nguyễn Văn Tân

(Phó Tổng cục trưởng phụ trách Tổng cục DS-KHHGĐ)

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Bị dị tật tử cung đôi có sinh con được không?

Bị dị tật tử cung đôi có sinh con được không?

Dân số và phát triển - 2 ngày trước

Các bác sĩ Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đã phẫu thuật cho một bé gái có 2 buồng tử cung, 2 cổ tử cung. Đây là dị tật bẩm sinh cơ quan sinh dục hiếm gặp nhưng có ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh sản của người phụ nữ.

Chi trăm triệu đồng sinh con đầu lòng

Chi trăm triệu đồng sinh con đầu lòng

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

Chịu áp lực tài chính không nhỏ khi nuôi con tại thành phố lớn, nhiều gia đình tiết kiệm hơn trăm triệu đồng mới dám sinh con.

Vợ mới sinh, nam thanh niên ‘ra ngoài giải tỏa’: Bác sĩ vừa khám vừa thốt lên "Tôi cũng ạ cậu"

Vợ mới sinh, nam thanh niên ‘ra ngoài giải tỏa’: Bác sĩ vừa khám vừa thốt lên "Tôi cũng ạ cậu"

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

Sau khi xuất hiện nhiều nốt lạ ở vùng kín, nam thanh niên đi khám và phát hiện mắc sùi mào gà.

Khi nào nên thử thai sau khi quan hệ tình dục không an toàn?

Khi nào nên thử thai sau khi quan hệ tình dục không an toàn?

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

Nếu gần đây có quan hệ tình dục không an toàn, chị em nên thử thai khi nào là chính xác nhất? Nhiều người thử thai quá sớm, điều này có cần thiết không?

Nghệ An phát động Chiến dịch chăm sóc SKSS/KHHGĐ

Nghệ An phát động Chiến dịch chăm sóc SKSS/KHHGĐ

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

GĐXH - Sáng 13/3, Ban Chỉ đạo công tác Dân số và phát triển tỉnh Nghệ An phối hợp UBND huyện Kỳ Sơn tổ chức Lễ phát động Chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ Chăm sóc sức khoẻ sinh sản/Kế hoạch hoá gia đình và nâng cao chất lượng dân số năm 2024.

5 điều quan trọng về vaccine HPV ai cũng nên biết

5 điều quan trọng về vaccine HPV ai cũng nên biết

Dân số và phát triển - 6 ngày trước

Vaccine HPV phòng ngừa ung thư cổ tử cung lần đầu tiên được giới thiệu vào năm 2006. Vaccine HPV an toàn, hiệu quả và bảo vệ chống lại virus u nhú ở người, loại virus gây ra mụn cóc ở bộ phận sinh dục và góp phần hình thành các tế bào bất thường có thể dẫn đến ung thư.

Ưu và nhược điểm của 11 loại bao cao su phổ biến

Ưu và nhược điểm của 11 loại bao cao su phổ biến

Dân số và phát triển - 6 ngày trước

Có rất nhiều loại bao cao su với các hình dạng, màu sắc và kích cỡ khác nhau.Tuy nhiên, mỗi loại bao cao su đều có ưu và nhược điểm. Tham khảo lựa chọn tốt nhất cho bạn và đối tác.

Tuổi tiền mãn kinh nên sử dụng biện pháp tránh thai nào?

Tuổi tiền mãn kinh nên sử dụng biện pháp tránh thai nào?

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Các biện pháp tránh thai ở độ tuổi 20, 30 có thể không phải là lựa chọn tốt nhất ở tuổi 40, 50. Vậy đâu là phương pháp ngừa thai phù hợp đối với phụ nữ tuổi tiền mãn kinh?

8 nguyên nhân phổ biến gây đau tinh hoàn

8 nguyên nhân phổ biến gây đau tinh hoàn

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Có nhiều lý do khiến nam giới cảm thấy đau ở một hoặc cả hai tinh hoàn. Nhiều nam giới bị đau tinh hoàn rất ngại đi khám. Dưới đây là 8 nguyên nhân có thể gây đau tinh hoàn mà nam giới nên biết để gặp bác sĩ nam khoa càng sớm càng tốt.

9 cách trị xuất tinh sớm tại nhà tốt nhất, nam giới nên biết

9 cách trị xuất tinh sớm tại nhà tốt nhất, nam giới nên biết

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Tình trạng xuất tinh sớm có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần ở nam giới nếu không được điều trị. Tham khảo 9 biện pháp khắc phục tại nhà hàng đầu mà bạn có thể thử để cải thiện chứng xuất tinh sớm.

Top