Chính sách thích ứng với tình trạng Đô thị hóa nhanh: Nắm bắt để phát triển
GiadinhNet - Một trong những biến đổi đáng chú ý nhất trong thế kỷ XX và XXI là dân số đô thị tăng rất nhanh
Những mảnh ruộng màu mỡ xưa đang mất dần, nhường đất cho các khu đô thị lớn mọc lên. Ảnh: Chí Cường |
Dự báo vào năm 2030 đạt 5 tỷ và đến năm 2045, 2/3 dân số thế giới sẽ sống trong các khu đô thị và cận đô thị. Cùng với quá trình phát triển kinh tế - xã hội, trong vòng 40 năm tới, sự tăng trưởng dân số sẽ chủ yếu tập trung ở các nước đang phát triển, trong khi các chuyên gia Liên Hợp Quốc cho rằng: Các nước này chưa chuẩn bị sẵn sàng cho sự phát triển nhanh chóng của quá trình đô thị hoá ngày càng mạnh.
"Hai tỷ người sẽ sinh ra trong tương lai, sẽ sống ở các khu đô thị- do vậy chúng ta cần lập kế hoạch ngay từ bây giờ"- (Một trong các thông điệp ngày Dân số Thế giới 2011). |
Do những tác động tiêu cực của việc di dân tự do thiếu kiểm soát, sự quá tải của hạ tầng cơ sở cũng như các dịch vụ, nên một số nước đã đề ra các giải pháp nhằm hạn chế dòng di cư tới các thành phố lớn như không cho phép nhập cư hoặc kèm theo một số điều kiện bắt buộc - Sự "ra tay" này đã tạo nên rào cản hạn chế việc tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản của người dân như giáo dục, chăm sóc y tế, nước sạch, vệ sinh, điện, v,v...
Ngược lại, trong thời kỳ chiến tranh, dân số ở các tỉnh miền Bắc vẫn tiếp tục tăng và quá trình đô thị hóa vẫn diễn ra (dù có lúc giảm đi như thời kỳ 1966 - 1968). Vì sao quá trình đô thị hóa ở miền Bắc Việt Nam lại chậm so với các nước trong khu vực? Đó là do quá trình hòa bình lập lại năm 1954 và chia cắt đất nước thành 2 miền, sau đó là cuộc chiến tranh của Mỹ mở rộng ra miền Bắc Việt Nam đã ảnh hưởng lâu dài đến những dòng di dân mạnh mẽ của người dân... Ngoài ra, đầu những năm 60 Nhà nước đã có chủ trương xây dựng các khu kinh tế mới và chuyển dân lên sinh sống ở các tỉnh biên giới phía Bắc đã tác động lên quá trình đô thị hóa ở phía Bắc trong thời kỳ này...
Rõ ràng, quá trình đô thị hóa của Việt Nam trước khi thống nhất đất nước mang đặc điểm vừa "nông thôn hóa thành thị" song song với "thành thị hóa nông thôn ". Điều này đã tạo nên một xu thế gia tăng tỷ lệ dân cư đô thị trong vòng 15 năm của thời kỳ chiến tranh.
Có nhiều lý do ảnh hưởng đến quá trình đô thị hóa: Nhiều thành phố được hình thành nhưng mới đóng vai trò của Trung tâm hành chính nên sức hút chưa cao, thiếu cơ hội nghề nghiệp; hệ thống hạ tầng cơ sở kỹ thuật và dịch vụ xã hội cơ bản còn kém, thậm chí quá tải nên chưa đáp ứng được nhu cầu nhân dân. Điều kiện sống và mức sống giữa các khu đô thị có sự khác biệt lớn cần phải giải quyết rốt ráo.
"Hai tỉ người sẽ sinh ra trong tương lai, sẽ sống ở các khu đô thị - do vậy chúng ta cần lập kế hoạch ngay từ bây giờ" - Đây là một trong những thông điệp của Liên Hợp Quốc nhân Ngày Dân số Thế giới năm nay. Việt Nam cần chủ động đối phó với quá trình đô thị hoá và di dân trong những thập niên tới ra sao để đảm bảo tính phát triển bền vững, nâng cao chất lượng sống cho người dân?
Chúng ta cần có cơ chế chính sách thích hợp để quản lý quá trình đô thị, tạo điều kiện để các trung tâm đô thị chủ yếu ở mỗi vùng là động lực phát triển cho các tỉnh của mỗi vùng kinh tế - địa lý trong toàn quốc. Bên cạnh đó cần tạo cơ hội việc làm, đào tạo chuyên môn kỹ thuật, phát triển sản xuất và xây dựng cơ sở hạ tầng thích hợp cho cư dân đô thị hiện tại. Phải có dự báo cho dân số đô thị tương lai làm cơ sở hoạch định một cách hệ thống, đầy đủ và toàn diện.
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011-2020 đã định hướng rõ ràng: "Phát triển hài hòa, bền vững các vùng, xây dựng đô thị và nông thông mới". Trong đó chỉ rõ: "Đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa, tạo thành các trung tâm kinh tế biển mạnh, tạo thế tiến ra biển, gắn với phát triển đa dạng các loại hình dịch vụ, nhất là các ngành có giá trị gia tăng cao...".
Thực hiện tốt những nội dung cơ bản của định hướng trên chính là sự đối phó chủ động của Việt Nam trước xu thế tất yếu của quá trình đô thị hóa trong xu thế hội nhập quốc tế và phát triển kinh tế toàn cầu của thế kỷ XXI.
Trên toàn thế giới, 10 năm qua, hơn 200 triệu cư dân đô thị nhưng sống trong các khu ổ chuột đã được tiếp cận với nguồn nước sạch, tình trạng vệ sinh đã được cải thiện,… Cũng 10 năm qua tỷ lệ dân số đô thị sống trong các khu ổ chuột của các nước đang phát triển đã giảm đáng kể: Từ 39% (năm 2000) xuống còn 33% (năm 2010).
Giai đoạn 2009 - 2050, dân số đô thị tại châu Á sẽ tăng gấp đôi, từ 1,7 tỷ người lên đến 3,4 tỷ. Châu Phi sẽ tăng gấp ba, từ 399 triệu lên đến 1,2 tỷ, dân đô thị của châu Mỹ Latinh và Caribê sẽ tăng từ 462 triệu lên 648 triệu. Trong khi đó ở châu Âu, dân số đô thị tăng chậm hơn, từ 531 triệu lên 682 triệu...
Nếu năm 1990 cả nước mới chỉ có 500 khu đô thị thì đến năm 2009, con số này đã tăng hơn 15 lần với số lượng 753 khu đô thị, trong đó Thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh là 2 khu đô thị đặc biệt, 9 khu loại I, 12 khu đô thị loại II, 45 khu đô thị loại III, 41 khu đô thị loại 4 và 642 khu đô thị loại V. |
3 giai đoạn của bệnh nhân sa sút trí tuệ người thân cần biết để chăm sóc
Dân số và phát triển - 17 giờ trướcSa sút trí tuệ là khi bạn dần mất đi các chức năng thần kinh do các bệnh ảnh hưởng tới não bộ. Chứng bệnh này sẽ phát triển theo 3 giai đoạn tệ dần.
Các thuốc điều trị nhiễm độc thai nghén
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcNhiễm độc thai nghén có thể xuất hiện vào 3 tháng đầu hoặc 3 tháng cuối của thai kỳ. Nếu không được điều trị, nhiễm độc thai nghén có thể dẫn tới sảy thai, sinh non, sản giật. Những đứa trẻ được sinh ra từ người mẹ bị nhiễm độc thai nghén thường nhẹ cân, chậm phát triển so với tuổi thai và suy thai.
Thuốc điều trị bệnh lậu
Dân số và phát triển - 2 ngày trướcBệnh lậu có thể điều trị được bằng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên hiện nay, tình trạng lậu kháng thuốc ngày càng tăng. Do đó cần điều trị theo kháng sinh đồ. Sau khi hết đợt điều trị mà vẫn còn triệu chứng, bệnh nên đến gặp bác sĩ.
Nắng nóng mùa hè làm tăng những nguy cơ sức khỏe gì với mẹ bầu?
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcThời tiết mùa hè nóng bức ảnh hưởng nhiều đến phụ nữ mang thai. Quá nóng khi mang thai có thể gây nguy hiểm nghiêm trọng cho sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi.
8 mẹo duy trì sức khỏe âm đạo trong mùa nóng
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcDuy trì sức khỏe âm đạo là một phần không thể thiếu để có sức khỏe tổng thể và việc thích ứng với những thay đổi theo mùa có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề tiềm ẩn.
Chế độ ăn cho người rối loạn nội tiết tố
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcNếu thường xuyên cảm thấy chướng bụng, nôn nao, mệt mỏi, dễ xúc động hoặc đang quá phụ thuộc vào caffeine hay đường, có thể là do rối loạn nội tiết tố. Tham khảo cách cải thiện bằng chế độ ăn uống.
Nỗ lực nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào dân tộc
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcGĐXH - Ngành Y tế Quảng Bình đang tập trung triển khai các hoạt động nhằm cải thiện sức khỏe cho đồng bào, nâng cao thể trạng, tầm vóc người dân tộc thiểu số, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em...
Nam giới có cần vệ sinh vùng kín hàng ngày?
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcViệc vệ sinh vùng kín của nam giới hàng ngày là điều cần thiết. Nhưng vệ sinh vùng kín cho nam đúng cách thế nào không hẳn ai cũng biết.
Gửi tinh trùng vào ngân hàng chờ làm bố
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcNhiều người đàn ông sợ biến chứng quai bị hay phải điều trị ung thư đã gửi tinh trùng vào ngân hàng, để sau này vẫn có thể thụ tinh trong ống nghiệm để sinh con.
Nấm Candida gây bệnh gì, có nguy hiểm không?
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcCác bệnh do nhiễm nấm Candida tuy gây ra các triệu chứng khó chịu nhưng thường dễ điều trị và ít khi đe dọa tính mạng. Tuy nhiên, tình trạng sẽ nghiêm trọng khi nấm Candida xâm nhập vào máu gây nhiều biến chứng nguy hiểm.
Giao lưu trực tuyến: Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên và tầm quan trọng của tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn
Dân số và phát triểnGĐXH - Theo các chuyên gia, sức khỏe sinh sản của vị thành niên, thanh niên được coi là một trong những yếu tố quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực và tương lai của giống nòi.