Chuyên gia văn hóa lý giải về việc vườn hoa hồ Gươm bị người dân san phẳng sau một đêm

Sau đêm giao thừa Tết dương lịch vừa qua, vườn hoa bên hồ Hoàn Kiếm bị san phẳng, chỉ còn lại những khóm cây đổ rạp và tơi tả trên mặt đất…

Trước đó, tại Bắc Giang, dư luận cũng bức xúc vì cây thông Noel “khủng” bị phá tan tác, mặc dù đó là cây thông khổng lồ lần đầu tiên xuất hiện tại địa phương này và dự kiến được trưng bày đến hết Tết dương lịch.

Mặc dù luôn bị phê phán rất nhiều nhưng những hình ảnh như vậy không còn là mới trên mặt báo và trong tâm thức của người dân Việt Nam.

Vườn hoa bên hồ Hoàn Kiếm sau đêm giao thừa Tết dương lịch 2018. Ảnh: Vietnamnet

Trao đổi với PV Báo Gia đình & Xã hội về vấn đề này, PGS.TS Lê Quý Đức (nguyên Phó viện trưởng Viện Văn hóa & Phát triển) đánh giá:

“Đúng là văn hóa ứng xử của người Việt đang ở một trình độ rất thấp, ở chỗ không tôn trọng cái đẹp và của cải chung.

Việc người dân vào bẻ, hái quà trên cây thông Noel thì có thể chiếu thấy một điều rằng, người ta cứ nghĩ là của chung thì ai cướp nhanh là được. Mang tâm lý là lấy lộc, tranh cướp nhau và cái gì là của chung thì cướp được càng nhiều càng tốt. Tâm lý của nhiều người Việt mình là như vậy, họ thiếu tôn trọng của công, thiếu tôn trọng văn hóa và phép tắc chung.

Thứ hai, về sự việc ở bờ hồ Hoàn Kiếm, vì quá đông người nên mọi người cố chen vào. Một mặt, do người dân thiếu ý thức và mặt khác là công tác tổ chức của mình chưa tốt".

Cây thông "khủng" lần đầu tiên xuất hiện ở Bắc Giang nhưng chẳng mấy chốc đã bị người dân phá tan tác sau đêm Noel. Ảnh: báo Bắc Giang

Đánh giá thêm, ông Đức nhấn mạnh: Ý thức, văn hóa ứng xử của người Việt trong sinh hoạt cộng đồng đang trong tình trạng rất thấp.

“Nếu một người có ý thức thẩm mỹ, ý thức về cái đẹp thì đến một nhành hoa cũng không thể hái, một cây cỏ cũng không đạp lên. Nhưng vì không có ý thức nên họ sẵn sàng đạp lên cây cỏ, hái cây thông khi mà nó được dùng để trang trí.

Đó là lòng tham của con người trong nền sản xuất mang tính nông nghiệp nhỏ. Cứ thấy cái gì là của công thì không tôn trọng và càng chiếm được thì càng thích thú.

Đó có thể nói là sự ti tiện của con người trong nền sản xuất nhỏ vẫn tồn tại trong người dân. Đó là tâm thức, tâm lý của người sản xuất nông nghiệp nhỏ, vụ lợi, ích kỷ vẫn tồn tại đến nay…".

Sau mỗi một dịp lễ, tết như vậy, đâu đó trên các phương tiện thông tin đại chúng lại có những hình ảnh phản cảm cho thấy ý thức kém của không ít người dân. Tuy nhiên, cũng từ sự "ăn sâu" tồn tại đã quá lâu, để thay đổi điều này lại không hề dễ dàng.

Theo ông Đức, phải có quá trình phát triển lâu dài, từ cải thiện trong giáo dục, pháp luật, tổ chức, quản lý…

Đơn cử như trong mặt giáo dục văn hóa con người, ông lấy ví dụ, một đứa trẻ từ tấm bé phải biết tôn trọng môi trường tự nhiên, không ngắt một cành hoa, một chiếc lá, không ném một con chim… Tuy là những việc rất nhỏ nhưng phải gắn với quá trình lâu dài....

Nông Thuyết