Chua chát phận "lẽ mọn"
“Lẽ mọn mà còn bày đặt, cả đời tôi không quên được câu nói chua cay của bà vợ cũ của cha”, anh T. ngậm ngùi.
Chung sống như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn, đối với đôi bên nam – nữ, gia đình, họ hàng, thậm chí là xã hội, mọi việc tưởng như đơn giản. Nhưng khi phải đối diện với pháp luật, “người trong cuộc” thiệt đủ đường vì pháp luật hôn nhân và gia đình không thừa nhận hôn nhân thực tế. Trước sự thiệt thòi này, bản thân người làm luật cũng thấy trăn trở...
"Lẽ mọn mà còn bày đặt"
Anh T. là minh chứng cho giai đoạn chung sống giữa mẹ và cha anh. Tuy nhiên, giữa hai người lại không hề có ĐKKH. Trước đó, cha anh T. đã có kết hôn với người phụ nữ khác, sau đó hai người chia tay vì không hợp. Nhưng họ không ra tòa ly hôn vì giấy ĐKKH bị mất. Kém hiểu biết về luật pháp nên ông nghĩ rằng cuộc hôn nhân như vậy là xong. Sau đó, cha anh T. về sống với mẹ anh không ĐKKH.
Trong thời gian chung sống, cha và mẹ anh T. làm ra nhiều tài sản gía trị và đều đứng tên cha anh. Rồi cha anh T. mất, người vợ cũ đột ngột xuất hiện, tuyên bố giữa bà ta và cha anh vẫn còn quan hệ hôn nhân, nên đương nhiên tài sản sẽ thuộc về bà ta và các con, còn mẹ con anh T. không có phần, do hôn nhân không được thừa nhận.
Sống thử có phải là hôn nhân thực tế? Theo quan điểm của chuyên gia pháp lý không thể đồng nhất “chung sống như vợ chồng” với hiện tượng “sống thử”. Chung sống như vợ chồng là trường hợp chung sống không có ĐKKH, nhưng có mục đích xác lập hôn nhân và có sự công khai thông qua những sự kiện nhất định, như: tổ chức lễ cưới; được gia đình một trong hai bên thừa nhận; được cộng đồng, cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền công nhận; giữa hai bên đã công khai thực hiện các quyền, nghĩa vụ của vợ chồng đối với nhau… |
Câu chuyện buồn của mẹ con anh T. không hiếm nếu nhìn ở góc độ Luật Hôn nhân – Gia đình hiện hành. Luật HNGĐ năm 2000 quy định việc chung sống như vợ chồng không có ĐKKH thì không được thừa nhận là có quan hệ vợ chồng (khoản 1 Điều 11).
Điều đáng nói là trước khi Luật HNGĐ năm 2000 có hiệu lực, việc hai người nam – nữ đã chung sống như vợ chồng, có con chung, không vi phạm các điều cấm của pháp luật thì dù không có đăng ký kết hôn, cuộc hôn nhân đó cũng được luật pháp công nhận là hôn nhân thực tế.
Từ sự công nhận này, người phụ nữ và trẻ em (thường là những người người yếu thế trong gia đình) có sự bảo hộ của pháp luật khi người chồng, người cha có những nghĩa vụ theo luật định đối với người vợ và những đứa trẻ sinh ra trong hôn nhân thực tế.
Việc Luật Hôn nhân và Gia đình hiện hành không tiếp tục thừa nhận hôn nhân thực tế (khi Luật HNGĐ hiện hành có hiệu lực, các cơ quan tư pháp cả nước thống kê có khoảng 300.000 cặp đôi chung sống với nhau thuộc diện bắt buộc phải đi đăng ký kết hôn) đã dẫn đến rất nhiều hệ quả tiêu cực cho gia đình và cho xã hội: nhiều trường hợp người phụ nữ và trẻ em bị phụ bạc, ngược đãi và bỏ rơi...
Theo các chuyên gia pháp lý, pháp luật hiện hành mới chỉ quan tâm đến việc thừa nhận hay không thừa nhận hôn nhân, mà chưa có các quy định cần thiết để điều chỉnh các vấn đề nhân thân và tài sản phát sinh từ sự chung sống đó (quan hệ cha mẹ và con; quan hệ giữa các bên chung sống...) mà trường hợp nhà anh T. là một ví dụ.
Khi Luật HN-GĐ lấy ý kiến để sửa đổi, nhiều địa phương đã nêu quan điểm rằng dù pháp luật không thừa nhận, nhưng hôn nhân thực tế đã, đang và sẽ tồn tại, đòi hỏi pháp luật cần có cách tiếp cận khác để giải quyết vấn đề, góp phần định hướng quan hệ xã hội. Có thể không thừa nhận hôn nhân thực tế, tuy nhiên cần quy định cụ thể về quyền nhân thân, quyền về tài sản, quyền giữa cha mẹ và con giữa các bên có quan hệ chung sống như vợ chồng.
Như vậy cho đến thời điểm này, khi luật sửa đổi chưa “chốt” lại thì câu hỏi nên thừa nhận hay không thừa nhận hôn nhân thực tế vẫn đang được đặt ra.
Ban soạn thảo Luật HN-GĐ đã và đang có hai phương án xây dựng luật, trong đó đáng lưu ý là có thể thừa nhận việc nam, nữ có quan hệ chung sống như vợ chồng có quan hệ hôn nhân nếu việc chung sống đáp ứng được các điều kiện pháp lý để được công nhận, như: đã có một thời gian chung sống nhất định (ví dụ, 3 năm trở lên), đã thực hiện các quyền, nghĩa vụ của vợ chồng với nhau, có con chung, tài sản chung, được gia đình thừa nhận... Việc thừa nhận hôn nhân của nam, nữ chung sống như vợ chồng do Tòa án nhân dân quyết định.
Theo Hồng Minh
PLVN
Cô dâu và bạn gái cũ ẩu đả trong đám cưới, chú rể ngơ ngác đứng nhìn
Chuyện vợ chồng - 4 giờ trướcBạn gái cũ của chú rể đến phá đám cưới, tiết lộ về mối tình trong quá khứ khiến cô dâu tức giận, huỷ hôn ngay lập tức.
Bà mẹ 6 con thì có tận 5 người vào Harvard tiết lộ bí quyết dạy con, đặc biệt là vào giai đoạn phát triển này
Nuôi dạy con - 5 giờ trướcGĐXH - Những kinh nghiệm dạy con của bà mẹ này được các bậc phụ huynh trên khắp thế giới tin tưởng và áp dụng.
Top 6 chòm sao khó tính nhất hệ hoàng đạo
Gia đình - 7 giờ trướcGĐXH - Những chòm sao khó tính nhất vòng tròn hoàng đạo dưới đây mỗi người một vẻ, mỗi người một cách thể hiện khác nhau nhưng đều không dễ chung sống.
Nghỉ hưu 9 năm nay, lương mỗi tháng 11 triệu, vậy mà ngày bố nằm viện không có đồng nào: sự thật choáng váng trong cuốn sổ ghi chép
Gia đình - 7 giờ trướcKhôn ngoan nửa đời người, vậy mà về già bố tôi mắc bẫy của người thân và bạn bè.
Lương 10 triệu/tháng có nên ở lại Hà Nội, lấy người chồng thu nhập 11 triệu
Chuyện vợ chồng - 10 giờ trướcNếu ở lại Hà Nội, lấy người chồng lương 11 triệu/tháng thì tương lai quá mờ mịt. Cô gái băn khoăn: Có nên bỏ bạn trai để về quê sinh sống?
Đại học Harvard: Cha mẹ 'bào mòn' IQ của con bằng 9 thói quen vô tình này
Nuôi dạy con - 10 giờ trướcGĐXH - Các thói quen nuôi dạy con tưởng chừng như vô hại mà cha mẹ ít để ý này lại chính là “thủ phạm” âm thầm khiến cho con trẻ ngày càng trở nên kém thông minh.
Trong buổi họp lớp, 2 người bạn làm giám đốc tuyên bố bao toàn bộ chi phí, biết cảnh ngộ của các bạn mà tôi ngậm ngùi thấm thía
Gia đình - 21 giờ trướcGặp lại bạn học, tôi mới thấy thấm thía câu "tiền nhiều để làm gì?".
Những pha 'cứu thua' cao tay của các ông chồng khi bị vợ giận
Chuyện vợ chồng - 22 giờ trướcVợ giận, bất lực khi không nói lý được, anh chồng chạy 30km về nhà mẹ vợ để "mách tội", hy vọng tìm lại được công bằng.
Quan khách sững sờ vì chú rể mượn rượu nói ra những ấm ức trong lòng với nhà gái ngay tại hôn lễ
Chuyện vợ chồng - 1 ngày trướcGĐXH - Ngày vui đã trở thành ngày buồn tủi nhất của cô dâu...
Nghiên cứu 75 năm của Harvard: 5 thói quen xấu 'ăn mòn' IQ và EQ của trẻ, cha mẹ đừng mải mê kiếm tiền mà phớt lờ
Nuôi dạy con - 1 ngày trướcMôi trường gia đình có vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ.
9 kiểu gia đình dễ tạo ra những đứa trẻ thất bại
Nuôi dạy conGĐXH - Theo các chuyên gia giáo dục, đứa trẻ xuất sắc là kết quả của nền giáo dục chất lượng và đứa trẻ thất bại là sản phẩm của các gia đình có vấn đề.