Bí quyết chăm con khỏe mạnh, thông minh trong giai đoạn vàng
Ba năm đầu đời là giai đoạn trẻ phát triển tầm vóc và trí tuệ nhanh nhất cuộc đời với nhu cầu bổ sung chất đạm, béo cao hơn cả người lớn.
Giai đoạn trẻ phát triển tầm vóc và trí tuệ nhanh nhất cuộc đời
Trong 3 năm đầu sau sinh, cân nặng của trẻ thường tăng gấp đôi sau mỗi 6 tháng, gấp ba sau ngày sinh nhật đầu tiên. 1000 ngày đầu đời còn là giai đoạn trẻ tăng trưởng chiều cao nhanh chóng nhất.Trẻ có thể tăng 25cm trong năm đầu tiên, 10cm mỗi năm trong 2 năm tiếp theo. Theo nghiên cứu INCAP Oriente của Viện Dinh dưỡng Trung Mỹ và Panama (Mỹ) cho thấy, chiều cao lúc 3 tuổi quyết định tầm vóc sau này. Trẻ phát triển bình thường, cao 94,5 cm lúc 3 tuổi, khi trưởng thành sẽ có vóc dáng 1m71. Còn trẻ thấp còi chỉ đạt được chiều cao tối đa 1m58.
Não bộ của trẻ cũng phát triển vượt bậc trong giai đoạn 0-3 tuổi. Khi mới sinh ra, não trẻ chứa khoảng 100 tỷ nơron thần kinh, nặng bằng 25% trọng lượng não người trưởng thành. Đầy một tuổi, não nhanh chóng tăng gấp đôi trọng lượng so với lúc mới sinh, do các nơron phát triển cả về kích thước và khối lượng. Đến 3 tuổi, não trẻ hoàn thiện 80% cấu trúc chức năng so với người trưởng thành. Vì vậy, thời kỳ 0-3 tuổi được các chuyên gia gọi là “giai đoạn vàng” phát triển trí lực và thể lực của trẻ.
Đến 3 tuổi, não trẻ hoàn thiện 80% cấu trúc chức năng so với người trưởng thành.
Phương pháp nuôi dưỡng giúp trẻ phát triển tối ưu
Dinh dưỡng đóng vai trò là nền tảng quan trọng giúp trẻ phát triển toàn diện, khỏe mạnh và thông minh ngay từ những năm đầu đời. Đó là lý do cha mẹ cần bổ sung đầy đủ và cân đối những nhóm dinh dưỡng quan trọng là đạm, đường bột, béo, vi chất (bao gồm vitamin và khoáng chất) trong mỗi bữa ăn của trẻ.
Chất đạm: Giới chuyên gia gọi chất đạm (protein) là “chất sinh trưởng” đối với trẻ nhỏ 0-3 tuổi. Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trẻ 0-3 tuổi cần dung nạp 1,63g protein trên mỗi kg trọng lượng cơ thể, tức là gấp đôi nhu cầu của người trưởng thành (0,85g).
Chất béo: Chất béo có 4 lợi ích quan trọng mà cha mẹ nào cũng nên biết. Đó là cung cấp năng lượng ở dạng đậm đặc nhất (1g chất béo cung cấp 9kcal); cung cấp 3 nhóm acid béo gồm chất béo bão hòa (SFA), chất béo không bão hòa đơn (MUFA) và chất béo không bão hòa nhiều nối đôi (PUFA); hòa tan các vitamin A, D, E, K cần thiết cho cơ thể; đặc biệt đóng vai trò quyết định trong quá trình phát triển cũa não bộ. Chất béo vừa là thành phần chủ yếu cấu thành vật chất não cứng; vừa tham gia cấu tạo các tế bào não và là nền tảng sản sinh nguồn năng lượng lý tưởng cho não hoạt động ổn định Vì thế mỗi ngày, nếu người lớn chỉ cần 15% năng lượng từ chất béo, nhưng trẻ 0-3 tuổi cần đến 40%. Tuy nhiên, rất nhiều cha mẹ cho rằng chất béo khó tiêu, gây béo phì nên thường hạn chế cho trẻ dùng chất béo. Đây là một quan niệm sai lầm, có thể dẫn tới nguy cơ suy dinh dưỡng và kém thông minh ở trẻ nhỏ.
Đường bột: Cung cấp nguồn năng lượng chính (1g tinh bột cung cấp 4kcal); tham gia cấu tạo nên tế bào và các mô, phát triển hệ thần kinh.
Vi chất: Cơ thể trẻ cần trên 20 loại vitamin và hơn 20 loại khoáng chất. Canxi xây dựng bộ xương và răng; sắt tạo máu và vận chuyển oxy khắp cơ thể; kẽm tăng miễn dịch; iốt phòng bệnh bướu cổ và thiểu năng trí tuệ.
Bữa ăn lý tưởng cho trẻ từ 0-3 tuổi
Khi trẻ mới bắt đầu ăn dặm, cha mẹ nên cho bé ăn bột lỏng nhưng vẫn đầy đủ 4 nhóm chất trên. Với trẻ 1-2 tuổi, mỗi bữa cháo cần 25-30g tinh bột; 25-30g đạm (thịt, cá trứng, nõn tôm...); 20-25g rau củ; 5-10g chất béo
Tuy nhiên, cha mẹ thường có thói quen chú trọng bồi bổ đạm, song lại bỏ quên hoặc không biết cách bổ sung chất béo thế nào là hợp lý trong khẩu phần ăn hàng ngày cho con, lầm tưởng trong thịt, cá đã có đủ chất béo… Theo Phó Giáo sư Lê Bạch Mai - Nguyên Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, với tốc độ tăng trưởng của não bộ trẻ trong giai đoạn 0-3 tuổi, cha mẹ cần trang bị kiến thức về các loại acid béo, biết cách lựa chọn thực phẩm, bổ sung chất béo đúng cách, giúp con thông minh và phát triển thể chất toàn diện.
Chuyên gia cũng đặc biệt nhấn mạnh, cha mẹ nên ưu tiên các thực phẩm giàu acid béo hỗ trợ trí thông minh như Omega 3, 6, 9, DHA, EPA và các loại vitamin A, E.
Trong đó DHA là dưỡng chất quý giá không thể thiếu giúp trẻ phát triển trí thông minh. DHA chiếm 25% trọng lượng khô của não, tập trung chủ yếu ở phần não trán, nơi điều khiển chức năng kiểm soát, quản lý, ghi nhớ, tập trung chú ý... và kết nối, truyền dẫn thông tin. Theo khuyến cáo của FAO/WHO, trẻ cần được bổ sung 17mg/100 kcal DHA để phát triển não bộ.
Là dưỡng chất quan trọng, song cơ thể trẻ không tự tổng hợp được DHA mà cần dung nạp qua thực phẩm. DHA, EPA, omega 3 (tiền chất DHA) có nhiều nhất trong các loại cá nước lạnh như cá hồi, hạt ôliu...
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, ngoài việc bổ sung đơn lẻ từng loại acid béo từ thực phẩm, cha mẹ có thể bổ sung 2 muỗng dầu ăn dinh dưỡng (mỗi muỗng 5ml cho mỗi bữa ăn) trong khẩu phần ăn hằng ngày của con. Với trẻ lớn hơn, có thể cho dầu vào canh, trộn vào cơm, hoặc trộn trực tiếp vào salad rau củ…
Dầu olive Kiddy, dầu cá hồi Kiddylà sản phẩm dầu ăn dinh dưỡng đặc chế cho trẻ em ở độ tuổi ăn dặm được các chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng. Dầu bổ sung các chất béo có lợi như Omega 3, 6, 9, DHA và EPA, cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho quá trình phát triển toàn diện của trẻ trong những năm đầu đời.
PV
7 thức uống giúp cấp ẩm, chống nắng, trẻ hóa da từ bên trong
Sống khỏe - 24 phút trướcGĐXH - Tăng cường uống nước lọc, trà xanh, trà thảo mộc để tăng mức độ hydrate hóa cho làn da, giúp da trẻ trung, mịn màng, chống nắng tốt hơn.
Bài tập hỗ trợ trị tăng động giảm chú ý
Sống khỏe - 3 giờ trướcTăng động giảm chú ý là một rối loạn phát triển thần kinh ảnh hưởng đến khả năng tập trung chú ý và kiểm soát hành vi. Những bài tập luyện cho người bệnh tập trung khắc phục và hạn chế tình trạng này.
Đũa dùng sai cách sẽ thành 'ổ vi khuẩn' huỷ hoại sức khoẻ, từ loét dạ dày, bệnh gan đến ung thư đều có thể 'gõ cửa'
Bệnh thường gặp - 4 giờ trướcĐũa là vật dụng phổ biến trong mọi gia đình Việt. Tuy nhiên, nếu lựa chọn và sử dụng sai cách có thể dẫn đến nhiều mối nguy hại cho sức khỏe.
6 'thủ phạm' giấu mặt làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, người Việt cần cảnh giác
Sống khỏe - 4 giờ trướcGĐXH - Người bệnh tiểu đường cần cảnh giác với những thực phẩm thoạt nhìn có vẻ vô hại với đường huyết, nhưng trên thực tế chúng có chứa một lượng đường nhất định hoặc chất béo bão hòa có thể dẫn tới các vấn đề về đường huyết.
5 cách điều trị viêm nướu tại nhà
Sống khỏe - 6 giờ trướcViêm nướu là tình trạng viêm do mảng bám và vi khuẩn trên răng, nướu gây ra, gây chảy máu hoặc sưng nướu…
Cô gái 28 tuổi bị ung thư dạ dày thừa nhận có thói quen giảm cân mà nhiều người Việt mắc phải
Sống khỏe - 16 giờ trướcGĐXH - Bác sĩ cho biết việc cô giảm cân có thể một phần do ăn kiêng nhưng cũng có thể do bệnh ung thư dạ dày gây ra.
Vụ hơn 500 người ngộ độc bánh mì ở Đồng Nai: Chuyển bé 5 tuổi nguy kịch lên Bệnh viện Nhi đồng 1
Y tế - 16 giờ trướcThêm bệnh nhi rất nặng liên quan vụ hơn 500 người ngộ độc bánh mì ở tỉnh Đồng Nai được chuyển lên Bệnh viện Nhi đồng 1 TPHCM.
PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu tiếp tục được bổ nhiệm làm Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
Y tế - 17 giờ trướcHôm nay, 4/5 tại Hà Nội, Chủ tịch Hội đồng trường Đại học Y Hà Nội Tạ Thành Văn đã công bố Nghị quyết của Hội đồng trường và trao Quyết định bổ nhiệm lại Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đối với PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu.
7 loại vitamin và chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe tim mạch
Sống khỏe - 1 ngày trướcMột trái tim khỏe mạnh tác động tích cực tới nhiều khía cạnh trong cuộc sống: thể chất được cải thiện, tuổi thọ cao hơn, tinh thần thoải mái hơn,... Tất cả những lợi ích tuyệt vời đó sẽ có được khi bạn biết chăm sóc trái tim đúng cách.
10 nhóm người không nên uống nhiều trà xanh
Sống khỏe - 1 ngày trướcTrà xanh có một số lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, nhiều người thắc mắc điều gì sẽ xảy ra với cơ thể khi uống nhiều trà xanh, liệu có gây ra tác dụng phụ gì không?
Cô gái 28 tuổi bị ung thư dạ dày thừa nhận có thói quen giảm cân mà nhiều người Việt mắc phải
Sống khỏeGĐXH - Bác sĩ cho biết việc cô giảm cân có thể một phần do ăn kiêng nhưng cũng có thể do bệnh ung thư dạ dày gây ra.