Người làm sống lại hiện vật chiến tranh

Đại tá Nguyễn Hữu Đạc, Giám đốc Bảo tàng Phòng không - Không quân bên hiện vật đánh B.52 của 40 năm trước. Ảnh: QT.

Tâm huyết

Tham gia việc bảo vệ, trưng bày hiện vật chiến tranh từ năm 1977, Đại tá Nguyễn Hữu Đạc là người gắn bó mật thiết với những dịp kỷ niệm chiến thắng B.52 tổ chức tại Bảo tàng Phòng không- Không quân. "Tôi vinh dự là người trực tiếp tham gia trong lần kỷ niệm 10 năm, 15 năm , 20 năm... 35 năm, giờ là tròn 40 chiến thắng 12 ngày đêm Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" - ông Đạc cho biết.

40 năm qua, Bảo tàng Phòng không- Không quân đã trưng bày hiện vật rất nhiều trận đánh độc đáo. Hình ảnh những người lính, những khẩu pháo, mỗi quả tên lửa, mỗi chiếc máy bay của một thời... đã giúp người xem sống lại quá khứ hào hùng của cha anh...

Vị Giám đốc Bảo tàng Phòng không - Không quân rất tâm huyết với công việc của mình. Trao đổi với chúng tôi về những vấn đề lịch sử, điều ông băn khoăn nhất là việc học sử ngày càng bị giới trẻ thờ ơ. Chính vì những trăn trở đó mà ông có "cách đi" của riêng mình. Năm trước Đại tá Nguyễn Hữu Đạc đã gây tiếng vang với giới trẻ Thủ đô khi trưng bày triển lãm:"Mâm cơm giữa chiến trường Điện Biên Phủ". Đây quả là một cách giáo dục truyền thống nhẹ nhàng, hấp dẫn, ấn tượng mà không... tốn kém! Năm nay, Bảo tàng lại làm tiếp: "Trưng bày hình ảnh 17 trận đánh độc đáo của Bộ đội Phòng không- Không quân".

Một hoạt động trong dịp kỷ niệm 40 năm chiến thắng Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không.

Đại tá Đạc đã bật mí cho chúng tôi về cuốn sách đỏ "Cách đánh B.52". Ông cho biết: "Đó là tinh hoa của tập thể, của con người Việt Nam. Thời điểm trước khi không lực Mỹ đánh phá Hà Nội, Hải Phòng, Thái Nguyên cuối năm 1972, trên thế giới, mấy ai tin chúng ta có thể hạ gục pháo đài bay B.52 của đế quốc Mỹ. Thế rồi chúng ta làm nên chiến thắng vô tiền khoáng hậu. Hiện nay, nội dung cuốn sách đó chưa công bố rộng rãi. Tôi khẳng định nó vẫn còn nguyên giá trị phòng không bảo vệ Tổ quốc".

Cả tầng 3 và phần lớn khu vực ngoài trời Bảo tàng Phòng không - Không quân dành để trưng bày các hiện vật của chiến thắng B.52.

Trong những năm qua, hàng trăm thậm chí hàng nghìn kỷ vật đã được rất nhiều cựu chiến binh đem đến tặng cho Bảo tàng. "Đó đều là những kỷ vật vô giá. Có đồng chí tặng một, có người tặng đến vài chục kỷ vật..."- Đại tá Đạc cho biết. Song đối với ông, điều quý nhất và cần nhất là các nhân chứng của cuộc chiến tranh. Bởi họ là người trong cuộc, là người chứng kiến, làm nên những trang sử hào hùng của dân tộc.

Nhiều hiện vật chưa có mái che bảo vệ là một trong những băn khoăn của ông. Ảnh: QT.

Ông tâm sự: Gần 40 năm gắn bó với Bảo tàng Phòng không- Không quân, nơi đây đã tiếp đón không biết bao nhiêu đoàn tham quan nước ngoài, đặc biệt là từ Mỹ. "Có nhiều đoàn đến từ các học viện nổi tiếng của Mỹ. Họ không chỉ đến để tham quan mà sang nghiên cứu về chiến tranh. Họ xem tỉ mỉ từng kỷ vật, máy quay, máy ảnh không để sót một hiện vật nào! Nhiều người đến giờ vẫn không thể tin được Quân đội Nhân dân Việt Nam lại có thể bắn hạ pháo đài bay thượng đẳng của Mỹ. Họ tin rằng, ở đất nước này vẫn còn giữ kín một bí mật đánh B.52 mà chưa tiết lộ"- Đại tá Nguyễn Hữu Đạc hóm hỉnh cho biết.

12 ngày đêm của 40 năm trước lại hiển hiện trở về. Những ngày này Bảo tàng Phòng không- Không quân đã mở cuộc triển lãm mới nhất với chuyên đề "Chiến thắng Hà Nội- Điện Biên Phủ trên không".Công việc tưởng chừng như quen thuộc lặp đi lặp lại hết đợt kỷ niệm này đến đợt kỷ niệm khác, liệu có làm cho những người thực hiện hết hào hứng? Chúng tôi đem băn khoăn hỏi đại tá Đạc. Ông khẳng định: "Cho dù 40 năm, 50 năm hay 100 năm nữa chúng ta cũng không thể nói hết trọn vẹn mọi vấn đề của 12 ngày đêm Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không. Chúng ta không giấu nhưng phải nói dần dần. Nói một lúc, vài lúc không thể hết được. Cho nên cuộc triển lãm nào, lần kỷ niệm nào cũng mang tính thời sự, cũng có điều mới mẻ cả".