Bức ảnh gây chấn động: 'Em bé napalm' tròn 40 tuổi
Phan Thị Kim Phúc trong bức ảnh sẽ mãi là một cô bé 9 tuổi đang hoảng loạn, thân mình bỏng rát, vừa gào lên thất thanh: "nóng! nóng quá!", vừa chạy khỏi ngôi làng đang bốc cháy của em.
Bức ảnh chụp ngày 8/6/1972. Các em nhỏ đang khóc và chạy trên đường quốc lộ 1 gần Trảng Bàng, Tây Ninh sau khi bom napalm dội xuống làng của các em. Kim Phúc là cô bé ở giữa. Phía sau các em là binh lính của Sư đoàn 25 của chính quyền Việt Nam Cộng hòa. |
Tuy nhiên, phía sau bức ảnh vô giá ấy là một câu chuyện ít được biết tới, về cuộc đời của một đứa trẻ đang cận kề với cái chết và nỗ lực của một nhiếp ảnh gia trẻ. Chính khoảnh khắc hỗn loạn và đau thương ấy đã cứu sống một cô bé vô tội và là động lực để cô thay đổi cuộc sống của chính mình.
"Tôi thực sự muốn thoát khỏi hình ảnh bé gái ấy", bà Kim Phúc, nay 49 tuổi, chia sẻ. "Nhưng dường như bức ảnh đó không chịu buông tha tôi".
Đó là ngày 8/6/1972, tại ngôi làng ở thị trấn Trảng Bàng, Tây Ninh, khi Phúc đột nhiên nghe thấy một tiếng hét thất thanh: "Rời khỏi đây! Nơi này sẽ bị đánh bom! Chúng ta sẽ chết!".
Vài giây sau, cô bé khi ấy mới 9 tuổi nhận ra một quả bom với "cái đuôi" màu vàng rơi nhanh xuống Thánh thất Cao đài, nơi hai mẹ con cô bé đang tá túc.
Rồi Phúc nghe thấy những âm thanh ồn ào trên không. Khi cô bé xoay đầu để tìm hiểu xem đang có chuyện gì xảy ra, Phúc nhận ra một chiếc máy bay chiến đấu của quân đội Mỹ đang lao thẳng về phía em, không ngừng dội bom xuống ngôi làng nhỏ bé.
"Bum! Bum!"
Mặt đất rung chuyển. Sức nóng của hàng trăm quả bom tỏa ra mọi hướng.
Lửa bùng cháy trên cánh tay trái, rồi bén vào quần áo của Phúc. Cây cối trở thành những ngọn đuốc rực lửa, trong khi dân làng tìm mọi cách chạy trốn.
"Mình sẽ xấu xí. Mình sẽ không còn bình thường được nữa", Phúc nghĩ, khi lấy bàn tay phải cố gắng dập tắt lửa trên cánh tay kia. "Mọi người sẽ nhìn mình thế nào".
Quá hoảng hốt, cô bé thu hết sức chạy ra quốc lộ 1, ngay sau anh trai. Phúc không nhìn thấy các phóng viên nước ngoài khi cô vừa chạy vừa la hét về phía họ.
Sau đó, cô bé bất tỉnh.
Ảnh chụp tháng 3/2009, khi phóng viên AP Huỳnh Công Nick Út thăm Thánh thất Cao Đài gần nơi ông chụp bức ảnh nổi tiếng. |
Trở về tòa soạn có trụ sở ở Sài Gòn, ông rửa phim. Khi bức ảnh về cô bé napalm xuất hiện, mọi người đều lo sợ nó sẽ bị cấm bởi chính sách nghiêm ngặt của hãng tin với ảnh khỏa thân.
Tuy nhiên, cựu chiến binh Việt Nam, biên tập viên ảnh Horst Faas đã xem xét nó và biết rằng bức ảnh này đáng để phá vỡ quy tắc. Ông lập luận rằng đây là bức ảnh có giá trị đặc biệt, và điều đó cần được quan tâm hơn bất cứ mối lo ngại nào, và ông đã đúng.
Hai ngày sau khi bức ảnh kinh hoàng được công bố trên toàn thế giới, các nhà báo khác đã tìm ra rằng cô bé vẫn còn sống sau vụ tấn công. Christopher Wain, một phóng viên của ITV, Anh, người đã lấy nước trong bi đông dội vào cơ thể đang bỏng rát của cô bé, đã đấu tranh để Phúc được chuyển tới một bệnh viện của Mỹ ở Sài Gòn. Đó là nơi duy nhất ở miền nam Việt Nam có đủ khả năng chữa trị những vết thương nghiêm trọng của cô.
"Tôi không hề biết gì về nơi tôi được đưa tới hay điều gì đã xảy ra với tôi", bà Kim Phúc kể lại. "Tôi tỉnh dậy và thấy mình đang ở bệnh viện với cơ thể đau đớn, rồi các y tá vây quanh tôi. Tôi tỉnh giấc với nỗi sợ hãi tới kinh hoàng".
30% cơ thể mỏng manh của Phúc đã bị bỏng cấp độ ba, trong khi gương mặt cô bé cũng bị ảnh hưởng. Qua thời gian, phần cơ thể từng bị bỏng cháy của cô bé dần được chữa lành.
"8h sáng mỗi ngày, các y tá đặt tôi vào một cái bồn tắm để cắt bỏ hết phần da chết của tôi", bà kể lại. "Tôi chỉ biết khóc và khi không thể chịu đựng nổi, tôi lại ngất đi".
Sau nhiều lần phẫu thuật và ghép da, Phúc cuối cùng cũng được xuất viện, 13 tháng sau vụ đánh bom. Cô bé nhìn thấy bức ảnh của ông Út, thứ sau đó đã giành được giải thưởng báo chí danh tiếng Pulitzer Prize, mà không hề hay biết sức ảnh hưởng của nó.
Cô bé chỉ muốn được về nhà và làm một đứa trẻ bình thường.
Tuy nhiên, cuộc sống không thể trở lại như trước. Bức ảnh đó rất nổi tiếng, nhưng Phúc vẫn là một cô bé vô danh. Chỉ có những người sống ở ngôi làng nhỏ gần biên giới Campuchia biết cô bé là ai. Ông Út và vài nhà báo khác đôi lúc tới thăm cô, nhưng điều đó cũng chấm dứt sau khi chiến tranh chính thức kết thúc vào ngày 30/4/1975, khi quân giải phóng tiến vào Dinh Độc lập.
Cuộc sống mới khó khăn hơn. Thuốc giảm đau rất hiếm. Những vết thương vẫn khiến Phúc đau đớn. Cô đã học tập rất chăm chỉ và được nhận vào một trường y tế để theo đuổi ước mơ trở thành một bác sĩ. Năm 1982, Phúc được một nhà báo Đức phát hiện. Sau đó, Thủ tướng Việt Nam khi đó, người đã rất cảm động vì câu chuyện của Phúc, đã tạo điều kiện cho cô gái trẻ đi du học và chữa bệnh ở Cuba.
Kim Phúc và chồng trong một lễ ở nhà thờ tại Canada năm 1992. Hai người gặp nhau ở Cuba trước đó. |
Phúc liên lạc với Nick Út để cung cấp thông tin, và ông đề nghị bà kể câu chuyện về cuộc đời cho thế giới. Nhưng bà không muốn tiếp tục bị chú ý. "Tôi đã có chồng và một cuộc sống mới. Tôi muốn một cuộc sống bình thường giống mọi người", bà nói.
Giới truyền thông vẫn tìm ra Phúc khi bà sống gần Toronto, và bà quyết định cần phải kiểm soát câu chuyện đời mình. Cuốn sách được viết năm 1999 và một tài liệu cũng được công bố, theo đúng cái cách bà muốn nó được kể. Bà được đề cử làm Đại sứ Thiện chí của Liên Hợp Quốc để giúp các nạn nhân chiến tranh. Bà và Út đã được đoàn tụ nhiều lần để kể câu chuyện của họ, thậm chí được tới London để diện kiến Nữ hoàng Anh.
"Hiện tại, tôi rất hạnh phúc vì được giúp Kim Phúc", Út, người vẫn làm việc cho AP và mới quay lại làng Trảng Bàng, nói. "Tôi gọi con bé là con gái".
Sau 4 thập kỷ, Phúc, giờ là mẹ của hai cậu con trai, cuối cùng có thể nhìn vào bức ảnh chính bà đang chạy trốn và hiểu tại sao nó vẫn rất có sức mạnh.
"Phần lớn mọi người, họ biết về bức ảnh của tôi nhưng chẳng hiểu nhiều về cuộc đời tôi", bà nói. "Tôi rất biết ơn rằng giờ tôi có thể chấp nhận bức ảnh như một món quà đầy sức mạnh. Rồi nó là lựa chọn của tôi. Rồi tôi có thể làm việc với nó vì hòa bình".
Cận cảnh hiện trường cháy rụi 40 xe điện du lịch ở Hội An
Thời sự - 1 phút trướcRạng sáng nay 8/5, một vụ hỏa hoạn bất ngờ xảy ra tại khuôn viên trường Cao đẳng Điện lực Miền Trung, tại thành phố Hội An, Quảng Nam, khiến 40 xe điện chở khách du lịch bị thiêu rụi.
Tin vui cho những người làm hộ chiếu, loại passport mới mang cả loạt lợi ích khi đi máy bay
Thời sự - 1 giờ trướcGĐXH - Loại hộ chiếu (passport) mới này mang nhiều tính năng nổi trội, người dân được hưởng cả tá quyền lợi nếu sở hữu chúng.
Nhóm thanh thiếu niên mang hung khí, thấy ai ‘ngứa mắt’ là đuổi đánh
Pháp luật - 2 giờ trướcGĐXH - Nhóm đối tượng khoảng 20 người mang theo hung khí để giải quyết mâu thuẫn với đối thủ. Không gặp được, chúng quyết định “lang thang” trên đường, thấy ai nghi ngờ là đánh.
Cháy rụi 40 xe điện trong khuôn viên Trường CĐ Điện lực Miền Trung
Thời sự - 4 giờ trước40 xe điện du lịch bị thiêu rụi khi đang đỗ trong khuôn viên Trường Cao đẳng Điện lực Miền Trung ở TP Hội An, tỉnh Quảng Nam.
Làm rõ vụ ẩu đả giữa nhóm thanh niên với người đàn ông ở Huế
Pháp luật - 4 giờ trướcGĐXH - Công an TP Huế (Thừa Thiên Huế) đang xác minh, làm rõ vụ ẩu đã giữa nhóm thanh niên với người đàn ông xảy ra trên địa bàn.
Đến nhà bạn uống rượu, gặp bé gái 8 tuổi liền nảy sinh ý đồ đồi bại
Pháp luật - 4 giờ trướcGĐXH - Sau khi đã uống rượu, Thật nảy sinh ý định thực hiện hành vi phạm tội.
Tiết lộ bất ngờ về người quản lý trang web đồi trụy 'Thiên địa'
Pháp luật - 4 giờ trướcNgười điều hành trang "Thiên địa" với cáo buộc phát tán 19 triệu nội dung đồi trụy là đối tượng bảo trợ xã hội, thuộc diện khuyết tật nặng.
Đề xuất thay đổi phân hạng giấy phép lái xe, nhiều điểm mới hàng triệu tài xế cần biết
Đời sống - 5 giờ trướcGĐXH - Tại dự thảo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ ra tháng 4, Bộ Công an đề xuất hàng loạt thay đổi về phân hạng giấy phép lái xe.
Gió mùa Đông Bắc tràn xuống miền Bắc, thời tiết thay đổi ra sao?
Thời sự - 5 giờ trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết hôm nay, không khí lạnh yếu tràn xuống ảnh hưởng đến thời tiết nước ta, gây mưa dông diện rộng cho các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung Bộ. Nhiều nơi có mưa to đến rất to.
Tin sáng 8/5: Người đọc Lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ đã khóc khi thấy trời đổ mưa; Miền Bắc chuẩn bị đón không khí lạnh
Xã hội - 6 giờ trướcGĐXH - "Trước khi vào lễ, trời đổ mưa, tôi và các anh em trong đội nhìn các khối bị dầm mưa nhưng vẫn nghiêm trang đứng đó. Chúng tôi đã khóc..."; Từ rạng sáng nay, không khí lạnh yếu bắt đầu ảnh hưởng đến thời tiết nước ta, gây mưa dông diện rộng cho các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung Bộ, vùng núi có mưa to đến rất to.
Điểm mới về đăng kiểm xe cơ giới từ 15/6, hàng triệu lái xe cần biết
Đời sốngGĐXH - Theo Thông tư 16/2021/TT-BGTVT khi làm thủ tục để được cấp giấy chứng nhận, tem kiểm định lần đầu phải trả phí dịch vụ lập hồ sơ kiểm định cho đơn vị đăng kiểm.