Hà Nội
23°C / 22-25°C

Teo não, căn bệnh nguy hiểm với người cao tuổi

Chủ nhật, 07:00 25/06/2017 | Y tế

GiadinhNet - Bệnh teo não là một bệnh nặng của hệ thần kinh trung ương, làm mất kết nối giữa các tế bào thần kinh trong não. Bệnh gây ảnh hưởng xấu đến các chức năng của não bộ, gây ra những hậu quả nghiêm trọng trong cuộc sống hàng ngày. Đặc biệt, với bệnh teo não ở người cao tuổi, theo một số nghiên cứu, khoảng 30% người bệnh có ảo giác, 30% có hoang tưởng và 40 - 50% có các triệu chứng trầm cảm và lo âu.

Người cao tuổi cần có chế độ vận động cơ thể với các môn thể thao nhẹ nhàng. Ảnh: Chí Cường
Người cao tuổi cần có chế độ vận động cơ thể với các môn thể thao nhẹ nhàng. Ảnh: Chí Cường

Quên ăn, quên cả… đi vệ sinh

Chuyện tên người thân, quên ngày tháng và địa chỉ nhà là chuyện thường xuyên xảy ra với bà Nhâm (ở Đống Đa, Hà Nội). Năm nay 78 tuổi thì bà đã rơi vào tình trạng này khoảng 5 năm.

Chị Minh, con gái của bà Nhâm cho biết, cái khổ của con cái có cha mẹ cao tuổi không phải là hứng chịu sự khó tính, thất thường, hay dỗi mà vất vả nhất là cha mẹ ốm đau liên miên và mất trí nhớ. Bà Nhâm được chẩn đoán mắc bệnh teo não dẫn đến tình trạng không minh mẫn. “Chúng tôi luôn sợ mẹ mình ra khỏi nhà không nhớ đường về hoặc ra đường bị tai nạn xe cộ. Cứ nhác không thấy bà đâu là nhà tôi tá hỏa tìm kiếm. Có lần bà lạc đường qua một đêm gia đình mới tìm thấy. Nhìn mẹ ngơ ngác, quần áo đầu tóc nhem nhuốc mà đau lòng phát khóc”. Để tránh tình cảnh này, gia đình chị Minh thuê riêng một giúp việc ở bên cạnh bà cả ngày.

Cũng có cha mẹ già mắc bệnh teo não, anh Sơn (Đồng Kỵ, Bắc Ninh) suốt ngày phải giám sát bố như trẻ nhỏ. Anh Sơn nói: “Nhà tôi kinh doanh đồ gỗ nên bận rộn từ sáng đến tối nên cũng không có thời gian quan tâm đến bố. Bố tôi 79 tuổi, mắc bệnh quên trầm trọng, nhất là quên ăn, quên uống. Thời gian trước, tôi ở cửa hàng nên cho người nấu đồ ăn để ở nhà cho ông, tối về thấy bố nằm lả mới biết ông không động đến mâm cơm tí nào, mồm miệng khô khốc, nói không ra hơi”. Hiện giờ, nhà anh có bà thím gần nhà, cứ cách vài tiếng lại sang nhà để cho ông ăn và uống nước; thậm chí còn nhắc cả việc đi vệ sinh, vì chuyện này giờ ông cũng đã… quên luôn.

Theo PGS.TS Bùi Khắc Hậu (ĐH Y Hà Nội), càng nhiều tuổi, bộ não của chúng ta càng bị suy giảm, không còn nhanh nhẹn và minh mẫn như trước nữa, thậm chí là mất khả năng xử lý thông tin, sa sút trí tuệ và suy giảm trí nhớ… Biểu hiện bắt đầu là thay đổi tính tình và giảm trí nhớ cho nên thường xuyên nhầm lẫn. Thường quên những việc thông thường nhất hàng ngày như “ăn rồi bảo chưa” hoặc không nhớ được ăn những gì. Các kỹ năng như đọc, viết giảm sút nặng nề. Biểu hiện thường thấy nhất là quên ngày, tháng, năm; quên tên người thân, ngay cả các người thân trong gia đình, họ hàng thân thuộc gần nhất. Khi ra khỏi nhà quên đường đi, lối về. Hàng ngày quên các động tác thông thường nhất (quên rửa mặt, quên cài cúc áo, quên ăn, quên uống, quên đi vệ sinh…).

Bệnh teo não gây nên bởi sự thoái hóa, chết và gián đoạn các hoạt động giữa các tế bào thần kinh trung ương với nhau. Do hiện tượng mất dần của những tế bào thần kinh hoặc mất kết nối giữa một số tế bào thần kinh trong não là sự bé đi của não trong hộp sọ gọi là teo não. Khi não bị teo, sự nhận biết và khả năng truyền dẫn thông tin từ não bộ tới các bộ phận khác của cơ thể sẽ bị sai lệch, do đó gây ra sự rối loạn chức năng hoạt động trầm trọng và dẫn đến tình trạng giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ, rối loạn cảm xúc, đi lại khó khăn. Bệnh xảy ra chủ yếu ở người cao tuổi, làm ảnh hưởng xấu đến khả năng tư duy, suy giảm đáng kể trí nhớ cũng như giảm khả năng vận động của cơ thể và suy giảm nhiều chức năng khác kèm theo.

Phòng tránh bệnh teo não như thế nào?

Nguyên nhân teo não là do quá trình lão hóa của con người. Khi tuổi cao, các tế bào thần kinh cũng bị thoái hóa giống như các tổ chức khác của cơ thể con người. Và não bộ sẽ mất dần chức năng, teo nhỏ hoặc chết, khiến các mô não, kích thước não dần nhỏ lại, ảnh hưởng lớn đến khả năng ghi nhớ, ngôn ngữ, hành vi.

Cũng theo PGS.TS Bùi Khắc Hậu, bệnh teo não có thể do di truyền, do chế độ dinh dưỡng (thiếu hụt vitamin B 12 cũng gây ra bệnh teo não), do chế độ sinh hoạt không hợp lý (sử dụng quá nhiều rượu bia, thuốc lá, thiếu ngủ thường xuyên...). Bệnh teo não có thể do các bệnh của hệ thống mạch máu nuôi dưỡng não như hẹp động mạch cảnh, dị dạng mạch máu hay xơ vữa động mạch, nhất là các mạch máu nuôi dưỡng não (do tuổi cao hoặc do chế độ ăn uống hoặc cả hai). Ngoài ra, teo não ở người cao tuổi có thể do chấn thương sọ não hoặc do đột quỵ bởi xuất huyết não, nhồi máu não (do sự gián đoạn đột ngột của nguồn cung cấp máu trong não) hoặc ở người cao tuổi đã sử dụng corticoid kéo dài thường xuyên (bệnh thấp khớp, bệnh hen suyễn, bệnh dị ứng, bệnh viêm da cơ địa…), bệnh Alzheimer, bệnh động kinh.

Bệnh teo não ở người cao tuổi là bệnh lý rất khó chữa khỏi, chủ yếu bổ sung các loại bằng dược phẩm vitamin, nhất là vitamin B 12 , các loại đa sinh tố nhằm làm giảm tốc độ tiến triển của bệnh, nhất là các trường hợp teo não do thiếu hụt vitamin B12. Bên cạnh đó nên tìm các giải pháp kích thích nhận thức (tâm lý trị liệu), cho người bệnh tham gia các hoạt động văn hóa (đọc sách, báo, xem vô tuyến…), các hoạt động thể dục thể thao, giúp người bệnh dần dần nhớ lại. Điều quan trọng nhất là chế độ chăm sóc trong sinh hoạt hàng ngày như: Đi lại, vệ sinh cá nhân, chế độ ăn uống hợp lý, không để người bệnh bỏ bữa, uống đủ lượng nước cần thiết hàng ngày, kết hợp uống thêm nước ép trái cây (nước cam chanh tươi, nước ép dưa hấu…) và nhắc nhở đi tiểu vài giờ một lần (không để người bệnh nhịn tiểu nhiều giờ liền), cần vệ sinh sạch sẽ cho người bệnh sau khi đi tiểu, đi đại tiện.

Đối với những bệnh nhân có nguy cơ teo não thứ phát do các bệnh lý thần kinh, do tai biến hoặc sau phẫu thuật não cần được phòng ngừa teo não sớm và kiểm tra sức khỏe định kỳ. Ngoài ra, lao động và vận động thường xuyên là bài tập cơ bản và có hiệu quả nhất giúp con người có sức khỏe tốt và trí não minh mẫn.

Để phòng tránh bệnh teo não, PGS.TS Bùi Khắc Hậu khuyến cáo: Người nhà hoặc người bệnh cần phát hiện và điều trị sớm các bệnh thường gặp nhất ở người có tuổi như: Mỡ máu cao, xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì... Hạn chế tối đa uống bia, rượu, không hút thuốc. Cần vận động cơ thể cả về thể lực (với các môn thể thao nhẹ nhàng, đi bộ…), cả về trí óc (đọc báo, đọc truyện hoặc tham gia viết sách, báo… nếu có thể). Luôn tạo cho mình không khí vui vẻ, giảm các loại gây căng thẳng thần kinh không cần thiết. Nên có chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế thực phẩm quá nhiều dầu mỡ, nên ăn cá nhiều hơn ăn thịt. Tăng cường ăn rau, trái cây và các loại thực phẩm giàu sinh tố, giàu canxi.

Mai Việt

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Phán bừa bệnh nhân bị lậu và có nguy cơ hoại tử dương vật, Phòng khám Đa khoa Tây Nguyên bị xử phạt

Phán bừa bệnh nhân bị lậu và có nguy cơ hoại tử dương vật, Phòng khám Đa khoa Tây Nguyên bị xử phạt

Y tế - 6 giờ trước

GĐXH - Bệnh nhân được bác sĩ của Phòng khám Đa khoa Tây Nguyên chẩn đoán mắc bệnh lậu, có nguy cơ hoại tử dương vật, bị yêu cầu đóng hơn 60 triệu đồng để điều trị, tuy nhiên khi xét nghiệm lại tại 2 bệnh viện lớn của tỉnh thì đều cho kết quả âm tính.

Nữ điều dưỡng A9 Bạch Mai cấp cứu bệnh nhân ngừng tim tại nhà hàng Đà Nẵng nhận khen thưởng 'nóng'

Nữ điều dưỡng A9 Bạch Mai cấp cứu bệnh nhân ngừng tim tại nhà hàng Đà Nẵng nhận khen thưởng 'nóng'

Y tế - 7 giờ trước

GĐXH - PGS.TS Đào Xuân Cơ - Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai nhấn mạnh: "Việc làm của điều dưỡng Hạ rất có trách nhiệm. Tôi xúc động, tự hào khi nghe tin cán bộ của mình làm việc hết sức ý nghĩa, hiệu quả và thành công cấp cứu du khách nước ngoài ở bên ngoài bệnh viện."

Số ca mắc sởi liên tục gia tăng, Bộ Y tế yêu cầu giám sát, xử lý triệt để ổ dịch

Số ca mắc sởi liên tục gia tăng, Bộ Y tế yêu cầu giám sát, xử lý triệt để ổ dịch

Y tế - 7 giờ trước

GĐXH - Từ đầu năm 2024 đến nay đã ghi nhận 78 trường hợp sốt phát ban nghi sởi, rubella tại các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc trong đó có 12 trường hợp sởi xác định tại phòng thí nghiệm của 4 tỉnh.

Hà Nội ghi nhận trường hợp mắc rubella đầu tiên trong năm 2024

Hà Nội ghi nhận trường hợp mắc rubella đầu tiên trong năm 2024

Y tế - 9 giờ trước

GĐXH - Ngày 28/3, thông tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội cho hay, trên địa bàn thành phố vừa ghi nhận bé gái 7 tuổi (ở huyện Đan Phượng) mắc rubella. Trước đó, bé gái đã được tiêm chủng 2 mũi vaccine phòng bệnh này.

Điều dưỡng A9 Bạch Mai cứu người trong quán ăn: 'Anh em ơi, cấp cứu'!

Điều dưỡng A9 Bạch Mai cứu người trong quán ăn: 'Anh em ơi, cấp cứu'!

Y tế - 13 giờ trước

"Khi ép tim lần đầu tiên tôi còn hô lên "Anh em ơi! cấp cứu!", bởi ở bệnh viện, chúng tôi thường hô lên như vậy khi có một ca bệnh cần cấp cứu".

Hơn 30 học sinh nhập viện sau bữa ăn bán trú

Hơn 30 học sinh nhập viện sau bữa ăn bán trú

Y tế - 1 ngày trước

Sau khi ăn bán trú, hàng chục học sinh trường Tiểu học Quang Hanh (Quảng Ninh) đau bụng, buồn nôn phải nhập viện theo dõi.

Thông tin bất ngờ về điều dưỡng cứu du khách nước ngoài ngừng tim đột ngột tại quán ăn Đà Nẵng

Thông tin bất ngờ về điều dưỡng cứu du khách nước ngoài ngừng tim đột ngột tại quán ăn Đà Nẵng

Y tế - 1 ngày trước

GĐXH - "Nhưng giờ nghĩ lại, đó có thể là sự sắp đặt, là nhân duyên để mình gặp bệnh nhân và cứu người bệnh. Vì máy bay delay nên bọn em mới quyết định đi ăn ở nhà hàng đó và gặp chú", chị Hạ nói.

Bộ Y tế nói gì về thông tin 'bỏ giấy khám sức khỏe khi cấp bằng lái xe'?

Bộ Y tế nói gì về thông tin 'bỏ giấy khám sức khỏe khi cấp bằng lái xe'?

Y tế - 1 ngày trước

GĐXH - Trước thông tin 'bỏ giấy khám sức khỏe khi cấp bằng lái xe', Bộ Y tế đã lên tiếng liên quan đến vấn đề này.

Nín thở giây phút điều dưỡng A9 Bạch Mai cấp cứu cho du khách nước ngoài ngừng tim đột ngột tại nhà hàng

Nín thở giây phút điều dưỡng A9 Bạch Mai cấp cứu cho du khách nước ngoài ngừng tim đột ngột tại nhà hàng

Y tế - 1 ngày trước

GĐXH - Giây phút nhìn thấy người đàn ông đi loạng choạng, khó thở, cô đã ngay lập tức chạy đến kiểm tra, tri hô nhân viên nhà hàng gọi cấp cứu 115 hỗ trợ, đồng thời tiến hành cấp cứu ép tim ngoài lồng ngực cho bệnh nhân.

Việt Nam xếp thứ 11 trong 30 nước có gánh nặng bệnh lao cao, Thủ tướng ký công điện tăng cường phòng chống bệnh

Việt Nam xếp thứ 11 trong 30 nước có gánh nặng bệnh lao cao, Thủ tướng ký công điện tăng cường phòng chống bệnh

Y tế - 2 ngày trước

GĐXH - Theo báo cáo bệnh lao toàn cầu năm 2023 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Việt Nam là nước có gánh nặng bệnh lao cao.

Top