Mỗi ngày tắm ba lần, rửa tay 40 lần vẫn sợ bẩn
GiadinhNet - Lo âu, sợ hãi là những trạng thái cảm xúc bình thường ở con người. Tuy nhiên, với một số người, những ám ảnh đó vượt quá giới hạn và khiến họ không thể làm chủ hành vi của mình.
Không điều trị sớm, rất dễ bị trầm cảm
Thời gian gần đây, chị Nguyễn Mai Phương (27 tuổi, ở Gia Lâm, Hà Nội) thường dậy lúc 4h sáng để sửa soạn đi làm, mặc dù 8h30 cơ quan chị mới bắt đầu làm việc. Chị Phương khởi đầu mỗi ngày bằng việc kiểm tra các thiết bị điện, cửa phòng, mở-khóa bếp gas, không chỉ một mà đến 30 lần. Chị lặp đi lặp lại các hành động suốt mấy tiếng đồng hồ mà khi ra khỏi nhà rồi vẫn còn thắc thỏm.
Còn Đặng Thái Hòa (20 tuổi, sinh viên ĐH Công nghiệp Hà Nội) lại có nỗi ám ảnh với các con số và sự ngăn nắp. Đã từ lâu, Hòa có thói quen đếm bất cứ thứ gì “đập vào mắt” mình, ví dụ: Ghế trong phòng học, người đứng đợi xe bus, sách trên kệ, thậm chí đếm đi đếm lại một con số trước khi tắt bếp ga… Khi ra khỏi phòng, Hòa luôn xếp dép theo hàng, các chai nước trong tủ lạnh quay cùng một chiều. Hòa luôn có cảm giác rất bất an mỗi khi thấy đồ đạc lộn xộn. Ban đầu, gia đình chỉ nghĩ Hòa là người cẩn thận, nhưng dần dần Hòa có biểu hiện chậm chạp, do dự khi phải quyết định bất cứ việc gì, sinh hoạt bị đảo lộn, việc học tập bị gián đoạn. Điều trị nhiều nơi mà không có dấu hiệu khả quan, tới khi đến Viện Sức khỏe tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai), Hòa được các chuyên gia chẩn đoán: Mắc hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng bức.
ThS Dương Minh Tâm - Phòng Điều trị các bệnh rối loạn tâm lý (Viện Sức khỏe tâm thần) chia sẻ: Đây là một dạng rối loạn tâm lý khi ý nghĩ, hành vi hoặc hoạt động tâm thần tái diễn một cách vô nghĩa mà không kiểm soát được. Hội chứng này còn xuất hiện ở cả trẻ em. ThS Dương Minh Tâm đưa ra dẫn chứng về trường hợp của bệnh nhi Phương Nghi (11 tuổi, ở TP Nam Định). Phương Nghi thường tắm 3 lần và rửa tay không dưới 40 lần/ngày. Cháu bé đặc biệt sợ tiếp xúc vi khuẩn, tránh xa nơi công cộng và không muốn cho ai dùng chung nhà vệ sinh. Mặc dù bố mẹ đã khuyên nhủ, nhưng Phương Nghi không thể khống chế nỗi ám ảnh về sự dơ bẩn.
Một trường hợp khác là anh Nguyễn Xuân Tùng (30 tuổi, ở Bắc Giang), có dấu hiệu bệnh lần đầu năm 13 tuổi nhưng người thân không để ý. Tốt nghiệp đại học, anh Tùng tìm được công việc ổn định và lập gia đình như bao người khác. Thế nhưng đến năm 2014, anh Tùng có biểu hiện đau đầu, người mỏi mệt, miệng lặp lại các câu nói vô nghĩa, chân đá vào nhau… Những suy nghĩ quẩn quanh khiến anh Tùng không thể tập trung vào công việc và buộc phải nghỉ làm. Giờ đây, ngay cả những việc sinh hoạt cá nhân cơ bản như đánh răng, rửa mặt, ăn uống cũng khiến anh Tùng gặp khó khăn. Các bác sĩ cho biết, anh Tùng là trường hợp phát hiện bệnh khá muộn, nếu để chậm hơn thì cơ hội phục hồi rất thấp…
Theo ThS Dương Minh Tâm, người bị rối loạn ám ảnh cưỡng bức phải chịu cùng lúc nỗi đau thể xác và tinh thần. Khác với tâm thần phân liệt, 80% bệnh nhân bị hội chứng này có thể nhận biết rằng hành động mà mình đang làm là phi thực tế, họ đã cố gắng kiềm chế, tuy vậy hành động lại nằm ngoài tầm kiểm soát. Chính vì lẽ đó, họ càng mặc cảm và tự dằn vặt bản thân. Nhiều người bị bệnh nặng mà u uất, trầm cảm, thậm chí có ý định quyên sinh.
Giấu bệnh vì sợ bị cho là “tâm thần”
Theo các chuyên gia tâm thần học: Rối loạn ám ảnh cưỡng bức luôn là một trong những hội chứng có hình thức phức tạp, triệu chứng thất thường và diễn biến khó lường nhất trong số các bệnh rối loạn tâm lý. Hơn nữa, đây lại là tình trạng mãn tính và không thể phòng chống.
Tuy nhiên, thời gian qua, y học thế giới cũng ghi nhận những biến chuyển tích cực trong việc điều trị hội chứng này. Mới đây, các nhà khoa học của ĐH Curtin (Úc) vừa thử nghiệm chương trình điều trị trực tuyến mang tên “Rối loạn ám ảnh cưỡng bức - không phải tôi!” và bước đầu thu được những dấu hiệu khả quan. Chương trình điều trị trực tuyến cho phép người sử dụng tương tác, cung cấp thông tin, hoạt động hỗ trợ nhằm giúp những người không may gặp hội chứng này. Việc kết hợp hai phương thức điều trị dược lý và tâm lý (gồm hành vi và nhận thức) mang lại hiệu quả rõ rệt. Người bệnh phải tuân thủ đúng chỉ dẫn của y bác sĩ, kiên trì điều trị và đi khám bệnh định kỳ. Và điều quan trọng nhất là người bệnh phải có tinh thần lạc quan, lối sống lành mạnh, sự đồng cảm, động viên từ gia đình và xã hội.
BS Vũ Thu Lan (Viện Sức khỏe tâm thần) cho hay: Nhiều bậc phụ huynh đã hiểu sai khái niệm “tâm thần” nên e ngại đưa con em tới khám tại các cơ sở y tế khi thấy trẻ có dấu hiệu của chứng rối loạn ám ảnh cưỡng bức. Bản thân người bệnh cũng xấu hổ, sợ dị nghị, nên có khuynh hướng giấu bệnh và tách mình khỏi tập thể. Nhiều người do thiếu kiến thức nên lại tìm đến các phòng khám đa khoa hơn là bác sĩ tâm thần. Một số người không nhận được sự định hướng chính xác, dẫn tới việc chẩn đoán chậm trễ (từ 5-10 năm), gây khó khăn cho quá trình điều trị.
Các chuyên gia khuyến cáo: Ranh giới giữa sự cẩn thận, cầu toàn và hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng bức rất mong manh. Vậy nên khi có các dấu hiệu bệnh lý, mọi người cần đến các cơ sở y tế để được kiếm tra và tư vấn kịp thời, đặc biệt gia đình, người thân có vai trò rất quan trọng trong việc giúp đỡ người bệnh.
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học Trường ĐH Curtin (Úc), rối loạn ám ảnh cưỡng bức chiếm khoảng 2-3% dân số thế giới, được coi là bệnh tâm thần phổ biến thứ tư sau rối loạn ám ảnh sợ hãi, rối loạn liên quan đến sử dụng chất tác động tâm thần và rối loạn trầm cảm. Nữ giới mắc nhiều hơn nam giới. Độ tuổi khởi phát trung bình là 20 tuổi. Phổ biến nhất là nỗi sợ hãi bị nhiễm bẩn. Thứ hai là, nghi ngờ, ám ảnh sự đối xứng- chính xác, bạo lực và tôn giáo. Các hành vi xuất hiện là nhổ tóc, nhai liên tục, tắm, rửa tay nhiều lần, kiểm tra, sắp xếp đồ đạc, đếm số và sưu tầm, tích trữ…
Phạm Minh Hằng/Báo Gia đình & Xã hội
Bé gái chào đời với dây rốn quấn cổ 5 vòng
Y tế - 6 giờ trướcBé gái nặng gần 3 kg, có dây rốn quấn cổ 5 vòng, ngôi ngược vừa được các bác sĩ phẫu thuật mổ lấy thai thành công
Lạng Sơn: Gần 100 người mắc rối loạn tâm thần do lạm dụng rượu
Y tế - 9 giờ trướcGĐXH – Đa số bệnh nhân nhập viện với các biểu hiện như: mê sảng, dễ bị kích động, không điều khiển được cảm xúc, la hét, chửi bới, lo âu, hoảng sợ, ảo giác...
Tai nạn hy hữu: Đạp xe đi học, nam sinh 17 tuổi bị tay lái đâm sâu vào cổ
Y tế - 10 giờ trướcGĐXH - Cú ngã không ngờ đã khiến tay lái xe đâm vào cổ. Máu từ vết thương ồ ạt chảy, cậu vội dùng tay bịt vết thương, loạng choạng chạy bộ về nhà.
Uống thuốc nam không rõ nguồn gốc, hai người đàn ông nhập viện cấp cứu
Y tế - 10 giờ trướcGĐXH – Sau 5 tháng uống thuốc nam điều trị viêm gan B, ông D. thấy mệt mỏi, chán ăn, tiểu ít, có màu vàng sẫm, đại tiện phân táo nên được đưa đi bệnh viện.
Thông tin mới nhất vụ thanh niên ngừng tim trước vạch đích giải chạy Tây Hồ: Có tiền sử tăng huyết áp
Y tế - 15 giờ trướcGĐXH - Bệnh nhân có tiền sử tăng huyết áp 4 năm, thường xuyên được điều trị bằng Coversyl.
Cứu sản phụ mang thai có 'tràng hoa cuốn cổ' 5 vòng
Y tế - 1 ngày trướcBS Khoa Sản, BVĐK Thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ đã phẫu thuật mổ lấy thai có "tràng hoa quấn cổ" 5 vòng, ngôi ngược thành công.
Thanh niên ngừng tim, gục ngã ngay trước vạch đích giải chạy Tây Hồ
Y tế - 1 ngày trướcGĐXH - Thanh niên bị ngừng tim ngay trước vạch đích có bệnh tim mạch nền, rối loạn nhịp,
Vợ chồng bác sĩ kể lại giây phút cấp cứu hàng chục người gặp tai nạn giao thông
Y tế - 1 ngày trước"Em là bác sĩ, em sẽ hướng dẫn mọi người sơ cứu đúng cách", bác sĩ Giáp không kịp cởi mũ bảo hiểm, vừa hô to, vừa xắn tay áo lao vào cấp cứu các nạn nhân trong vụ tai nạn giao thông xảy ra ở Kon Tum.
Phẫu thuật thành công cho người phụ nữ có 2 bàng quang
Y tế - 2 ngày trướcGĐXH - Các bác sĩ khoa Phẫu thuật Thận tiết niệu và Nam học - Bệnh viện E vừa tiếp nhận và phẫu thuật thành công cho người bệnh nữ có 2 bàng quang.
Phát bệnh tâm thần sau lần quan hệ tình dục không an toàn
Y tế - 3 ngày trướcSau lần quan hệ ngoài luồng, không an toàn, người đàn ông luôn nghĩ bản thân mắc bệnh lây nhiễm tình dục, khi khám được chẩn đoán mắc bệnh tâm thần.
Cô gái 26 tuổi tổn thương não sau 10 ngày uống thuốc giảm cân mua trên mạng
Y tếGĐXH - Người phụ nữ 26 tuổi đột ngột mất thị lực, tổn thương não sau 10 ngày uống thuốc giảm cân. Các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân ngộ độc chất cấm Sibutramine có trong sản phẩm chị mua trên mạng.