Về nơi đẽo cày bằng xương… lươn: Khóc cười cùng làng nói khoác
GiadinhNet - Đối với người dân làng Văn Lương, nói khoác giờ đây không chỉ là để mua vui, quên đi mệt nhọc trong lao động mà còn là vấn đề bản sắc. Dẫu có lúc họ bị rơi vào tình huống dở khóc, dở cười vì trở thành "nạn nhân" nhưng họ ý thức rất rõ rằng, nhờ có "đặc sản" này mà tiếng tăm của làng Văn Lương được bay xa.
Món ăn tinh thần là...nói khoác
Nói về giai thoại ở Văn Lương, không thể bỏ qua câu chuyện lịch sử về vua Lý Nam Đế (Lý Bí). Năm 545, nhà Lương đem quân tiến đánh Giao Châu. Sau hai lần rút quân về Gia Ninh (nay thuộc Việt Trì, Phú Thọ) và hồ Điền Triệt (Vĩnh Phúc), Lý Nam Đế lui về động Khuất Lão của vùng đất Văn Lang rồi qua đời tại đây (vào năm 548). Sau đó, ông được mai táng tại gò Cổ Bồng, nơi thế đất rất đẹp. Ngày nay, trên gò đất này là đền thờ vua Lý Nam Đế mới được xây dựng rất trang nghiêm. Ở đây, tứ phía có thể ngắm nhìn khung cảnh rộng lớn của Văn Lương.
Ông Bùi Văn Phẩm, người nhiều năm sưu tầm tư liệu về quê hương cho biết: "Có một điển tích mang tính tâm linh lưu truyền tại Văn Lương. Trước đây, trên gò Cổ Bồng chỉ có một hộ dân sinh sống, nhưng sau này giãn dân thì nhiều gia đình đến ở, trong đó rất tình cờ có hai chủ hộ tên là Lý và Bí (một ở trục bên trái, một ở trục bên phải của đền). Cũng không thể nói lên điều gì, tuy chỉ là sự tình cờ nhưng cũng rất thú vị".
Nơi đây vẫn là một xã thuần nông nên vẫn còn mang nhiều nét hoang sơ, nghèo khó. Một vùng bán sơn địa nên dân cư khá thưa thớt. Vì vậy mà lớp thanh niên Văn Lương giờ đây sau khi tốt nghiệp phổ thông, nếu không tiếp tục đi học thì họ rủ nhau ra thành phố làm công nhân. Nếp sống đổi thay nhưng được cái, "đặc sản " nói khoác của quê hương vẫn luôn được truyền miệng từ đời này sang đời khác. Về điều này, ông Cù Minh Loan, Chủ tịch UBND xã Văn Lương chia sẻ, tiếng cười Văn Lang không phải là đóng hay diễn mà tự nhiên nảy sinh trong các buổi lao động, sản xuất hoặc những lúc giải lao, vui chơi... Còn lớp thanh niên giờ đây hầu hết đi làm tại các khu công nghiệp nên cũng ít có cơ hội tham gia. Đồng thời, các khu cũng có đội văn nghệ riêng và đến 18/11 hàng năm (Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc) thì lại tổ chức giao lưu với nhau, trong đó không thể thiếu "món ăn tinh thần" là thi văn nghệ về truyện cười Văn Lang.
Thiếu nói khoác là mất bản sắc Văn Lương?
Truyện cười Văn Lang lấy yếu tố tếu, vui là chủ đạo. Ông Bùi Văn Phẩm (67 tuổi) kể cho chúng tôi nghe câu chuyện "Lại cái thằng hôm qua" làm ví dụ: Có tên trộm đi thám thính và quyết tối nay vào nhà ông bà Quýt vì lắm của, lại không có con. Đêm khuya, hai ông bà đang… vui “sản xuất” trong buồng thì tên trộm thò vào, đúng lúc bà vợ liên mồm “đấy, nó lại vào”. Hắn vội thụt đầu ra thì lại nghe tiếng “đấy nó lại ra”… Tên trộm sợ hãi tưởng nhà này thờ “ma xó” nên mới tinh thế. Hôm sau, hắn đóng giả làm người hoạn lợn đến nhà ông Quýt. Ông Quýt mặc chiếc quần đùi rộng, lại rách, chạy tồng tộc vào nên để hở “cái số ta” ra ngoài. Bà vợ ngượng quá, nói nhỏ với chồng. “Đấy, lại cái thằng hôm qua”. Tên trộm nghe thấy nên sợ quá mà “chạy mất dép”.
Tuy nhiên, lắm khi "tục" nói khoác cũng gây nên những câu chuyện dở khóc, dở cười. Bà Hán Thị Mỵ than thở rằng, nhiều lần bà phải “mất tiền oan” vì trò nói khoác của người làng. “Không ít lần, những người bán hàng rong như xoong, nồi, thúng, chậu… vào làng thì được chỉ dẫn: Cứ vào nhà bà Mỵ là bà ấy mua đấy, hoặc: Thấy bảo vừa nãy bà Mỵ muốn mua cái này đấy. Y như rằng, họ hỏi đến tận cửa nhà mình. Dẫu đã quen, nhưng nhiều lúc cũng ngớ người: Ôi bác, có phải nhà em bảo đâu".
Nói như nhà giáo Dương Huy Thiện, nhà nghiên cứu về văn hóa dân gian Văn Lang: Người dân Văn Lang nói khoác để cười, để quên đi những gian khổ, cơ cực. Nhưng cũng có lúc cười ra nước mắt hay khóc mà chẳng được, phải "nén giọt lệ và ghìm ngang tiếng nấc". Những lúc ấy, tiếng cười của họ cũng mang đầy tính châm biếm, lý sự.
Đến nay, dù qua lưu truyền và thất lạc, nhưng "chuyện phét" Văn Lang đã tập hợp được gần 200 truyện. Không ít nhà nghiên cứu, những người yêu văn hóa dân gian đã dày công sưu tầm nhưng việc biên soạn, in ấn thành sách, lưu trữ và phát hành vẫn còn vướng mắc, bởi chính quyền cho biết vẫn chưa có kinh phí. Vì vậy, cũng có người cho rằng, nếu không sớm hoàn thành biên soạn thì rất có thể "văn hóa nói khoác" của Văn Lang sẽ bị mai một.
Nông Thuyết – Ngọc Thi
NSND Thu Hà trong 'Trạm cứu hộ trái tim' – Gừng càng già càng cay
Giải trí - 9 giờ trướcGĐXH - Nếu như vai nam chính, nữ chính đang nhận được nhiều phản ứng đa chiều thì vai bà Hạ Lan của NSND Thu Hà được khen chuẩn khí chất của người phụ nữ quyền lực.
Cuộc sống của Trần Bảo Sơn hiện ra sao sau 10 năm ly hôn Trương Ngọc Ánh?
Giải trí - 10 giờ trướcGĐXH - Trần Bảo Sơn hiện sống độc thân sau những cuộc tình đi qua trong đời còn vợ cũ Trương Ngọc Ánh đang vướng tin đồn chia tay tình trẻ.
Hoa hậu Vbiz vướng tin đồn bí mật sinh con cho đại gia: Từng lộ ảnh nghi đi khám thai, đồng nghiệp hé lộ thông tin bất ngờ
Giải trí - 10 giờ trướcCó giai đoạn, hoa hậu này phải liên tục lên tiếng vì xuất hiện nhiều thông tin cho rằng cô đã sinh con đầu lòng.
Hà Nội khai mạc hội sách trước ngày giỗ Tổ Hùng Vương, trẻ em hào hứng 'Ươm mầm tri thức, kiến tạo tương lai'
Xem - nghe - đọc - 11 giờ trướcGĐXH - Ngày 17/4, chuỗi sự kiện hội sách với chủ đề "Ươm mầm tri thức – Kiến tạo tương lai" chính thức được khai mạc.
Thanh Sơn nói gì khi bị 'soi mói' đời tư?
Giải trí - 12 giờ trướcGĐXH - "Đôi khi hơi khó chịu một chút vì bị soi mói quá nhiều. Đây là giai đoạn quan trọng tôi phát triển nghề vì thế tôi rất muốn mọi người tập trung mọi mối quan tâm vào công việc, vào những vai diễn của tôi", Thanh Sơn chia sẻ.
Tình hình mới nhất của Thương Tín: Còn 50 nghìn trong túi, đi lang thang tìm người thân
Giải trí - 13 giờ trướcGĐXH - Thương Tín mới đây đã gọi cho nhạc sĩ Tô Hiếu nhưng sau cuộc điện thoại, nam nghệ sĩ lại đi mất và không rõ hiện đang ở đâu.
Diễn viên vai tiểu thư nhà giàu gây ức chế nhất phim 'Trạm cứu hộ trái tim' ngoài đời là ai?
Giải trí - 14 giờ trướcGĐXH - Vào vai cô tiểu thư Ngân Hà lúc trẻ, Linh Chi đang là diễn viên gây ức chế nhất phim Trạm cứu hộ trái tim.
Con trai NSND Hồng Vân tài giỏi như thế nào mà 27 tuổi đã Phó giám đốc Sân khấu kịch?
Giải trí - 17 giờ trướcGĐXH - Con trai NSND Hồng Vân, đạo diễn Khôi Nguyên ở tuổi 27 đã trở thành Phó giám đốc sân khấu kịch của mẹ. Trước khi trở về nước phát triển sự nghiệp, Khôi Nguyên học ở Mỹ và có thành tích ra sao?
Nam thần số một 'Làn sóng xanh' thập niên 90-2000: Cát-sê gần chục cây vàng, tuổi U50 ly hôn vợ doanh nhân
Giải trí - 17 giờ trướcGĐXH - Đan Trường chính là nam thần số một trong giải "Làn sóng xanh" những năm cuối thập niên 90 đầu 2000. Hiện tại, cuộc sống của anh có biến đổi như thế nào?
Quang Lê sở hữu căn biệt thự 100 tỷ tại Mỹ, mở tiệc mời "vợ sắp cưới" tới thăm
Giải trí - 17 giờ trướcCăn biệt thự này được Quang Lê mua cách đây vài năm, nhưng đến giờ nam ca sĩ mới tiết lộ về giá trị của nó.
Nữ nghệ sĩ trẻ nhất vừa được trao danh hiệu NSND: Cả dòng họ, mọi người đều tự hào và hãnh diện về tôi
Giải trí"Thấy gia đình cứ loạn lên một thời gian rất dài thế là tôi thay đổi và tự nhủ mình sẽ phải phấn đấu để được NSND...", nữ nghệ sĩ Phạm Phương Thảo chia sẻ.