Hà Nội
23°C / 22-25°C

Hưng Yên: Gìn giữ nét đẹp của nghệ thuật hát Trống quân

Thứ ba, 08:21 21/02/2017 | Giải trí

GiadinhNet - Hát Trống quân là môn nghệ thuật truyền thống có nhiều nét độc đáo, từ xa xưa đã trở thành nét đẹp văn hóa, niềm tự hào của người dân vùng quê nhãn Hưng Yên. Đây cũng là loại hình nghệ thuật được Bộ VH,TT&DL công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Nghệ nhân Nguyễn Hữu Bổn đang hát một làn điệu cùng với “bạn diễn” là vợ ông. Ảnh: H.C
Nghệ nhân Nguyễn Hữu Bổn đang hát một làn điệu cùng với “bạn diễn” là vợ ông. Ảnh: H.C

Nét đẹp tinh hoa trên quê hương Phố Hiến

Theo các nhà nghiên cứu, hát Trống quân ở Hưng Yên góp phần làm giàu kho tàng văn học dân gian và âm nhạc truyền thống đậm đà bản sắc dân tộc. Cũng giống như các loại hình văn hóa dân gian khác, làn điệu và lời ca của hát Trống quân có mối liên hệ với các thể loại khác như: Hát xoan, hát ví, hát cò lả, hát đúm… Lời ca của Trống quân thực sự là tiếng nói tâm tình, là ước vọng về một cuộc sống tươi đẹp, thể hiện trí tuệ của người lao động trước những hiện tượng của tự nhiên và xã hội. Do bản chất của hát Trống quân là hình thức hát đối đáp trai gái nên tình yêu nam nữ vẫn là chủ đề nổi bật nhất. Bên cạnh đó, làn điệu hát Trống quân còn đề cập đến những chủ đề ca ngợi thiên nhiên, đất nước cũng như cuộc sống lao động của con người.

Nội dung các câu hát Trống quân chủ yếu là đố hỏi. Trống quân Hưng Yên thường đề cập đến những chủ đề ca ngợi non sông đất nước, cuộc sống lao động, tình yêu đôi lứa, những điển tích văn học như: Truyện Kiều, Tần Cung oán, Chinh phụ ngâm, Nhị độ Mai… là thể loại dân ca đối đáp, giao duyên, trao đổi kinh nghiệm sống trong xã hội nông nghiệp lúa nước, thường tổ chức vào dịp nông nhàn, sau vụ mùa thu hoạch. Đây là hình thức sinh hoạt mang tính thời vụ bởi nó phụ thuộc vào chu kỳ cây trồng nông nghiệp. Ngoài ra, các làng còn tổ chức hát vào dịp hội làng, như Lễ hội đền Dạ Trạch, Lễ hội đền Phù Ủng...

Hưng Yên có nhiều vùng có hát Trống quân, nhưng nổi tiếng nhất là hát Trống quân ở xã Dạ Trạch, huyện Khoái Châu. Đi liền với những sự kiện chống ngoại xâm của dân tộc, hát Trống quân ở Dạ Trạch còn gắn với truyền thuyết Chử Đồng Tử-Tiên Dung, gắn với Lễ hội Chử Đồng Tử. Với nội dung bài bản đề cập đến các sự kiện lịch sử, địa danh làng xã, phong tục tập quán, sản vật quê hương, vậy nên dân gian coi nội dung các câu hát là kho sử liệu quý về lịch sử làng xã, là kho tàng tri thức có tính giáo dục cao trong cách thức ứng xử, có sức tuyên truyền hiệu quả, ca ngợi cái đẹp, phê phán cái xấu trong cuộc sống cộng đồng.

Theo nghệ nhân hát trống quân Nguyễn Hữu Bổn và người dân xã Dạ Trạch: Sinh hoạt hát Trống quân thể hiện sự kết nối cộng đồng rất phong phú, góp phần giải tỏa những lo toan, nhọc nhằn trong cuộc sống. Đồng thời, có tác dụng giáo dục cho thế hệ trẻ về lịch sử, truyền thống của quê hương để họ có ý thức bảo vệ, giữ gìn di sản cha ông để lại. Sinh hoạt hát Trống quân góp phần vào việc phát triển phong trào văn nghệ ở địa phương, hướng tới việc hưởng thụ văn hóa lành mạnh cho thế hệ trẻ.

Gìn giữ cho đời sau

Từ xa xưa, hát Trống quân ở Hưng Yên rất thịnh hành. Người hát tổ chức nhiều cuộc hát tại làng và giao lưu với các vùng lân cận. Thời kháng chiến chống Pháp và chiến tranh chống Mỹ, hát Trống quân có nguy cơ thất truyền ở nơi đây. Đến thời kỳ đổi mới, người dân Hưng Yên dần khôi phục các hoạt động văn hóa truyền thống, tâm linh, trong đó có hát Trống quân. Nhiều địa phương đã thành lập các đội văn nghệ hay câu lạc bộ để cùng sinh hoạt như: Câu lạc bộ hát Trống quân thôn Tiên Kiều, xã Bãi Sậy (huyện Ân Thi); Câu lạc bộ hát Trống quân thôn Kênh Cầu, xã Đồng Than (huyện Yên Mỹ); Tổ hát Trống quân thôn Đồng Chung, xã Việt Hưng (huyện Văn Lâm); Câu lạc bộ hát Trống quân lời cổ xã Vĩnh Khúc (huyện Văn Giang). Ở huyện Khoái Châu có Đội văn nghệ thôn Đức Nhuận, xã Dạ Trạch; Câu lạc bộ hát Trống quân Hương Nhãn, xã Hàm Tử. Huyện Kim Động có Đội văn nghệ thôn Phú Mỹ, xã Đức Hợp; Câu lạc bộ Nghệ thuật truyền thống xã Hùng An...

Hiện nay, nhiều người yêu thích Trống quân ở Hưng Yên đã cùng nhau sưu tầm, khôi phục và duy trì sinh hoạt hát Trống quân truyền thống của quê hương. Họ thành lập các câu lạc bộ, nhóm hát để sinh hoạt và trao truyền nghệ thuật dân gian của ông cha cho các thế hệ kế cận. Các câu lạc bộ, nhóm hát thường xuyên dạy hát Trống quân cho thế hệ trẻ và cho các học sinh như trong giờ học nhạc ở Dạ Trạch, tại Nhà văn hóa thôn vào thứ Bảy và Chủ nhật hàng tuần ở thôn Kênh Cầu, tại nhà nghệ nhân ở Vĩnh Khúc.

Giám đốc Sở VH,TT&DL Hưng Yên Trần Đăng Tuấn, cho biết: Tỉnh đang triển khai chương trình “Bảo vệ di sản hát Ca trù và Trống quân giai đoạn 2014-2020” nhằm tiếp tục khôi phục, giữ gìn và phát triển những giá trị đặc sắc về phong tục tập quán tốt đẹp, lề lối sinh hoạt văn hóa; đồng thời nâng cao nhận thức, lòng tự hào về việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa hát Trống quân trên địa bàn tỉnh; góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Từ nay đến năm 2020, cùng với Ca trù, hát Trống quân sẽ được phổ biến rộng rãi trong các lễ hội văn hoá của tỉnh; trong đó, hát Trống quân trở thành sản phẩm văn hóa đặc sắc của Hưng Yên. Các câu lạc bộ trên địa bàn TP Hưng Yên và các huyện Khoái Châu, Văn Giang, Ân Thi, Yên Mỹ, Tiên Lữ thường xuyên tổ chức biểu diễn Trống quân để quảng bá, đồng thời phục vụ du khách theo tuyến du lịch sông Hồng, sau đó nhân rộng trong toàn tỉnh, để hát Trống quân là báu vật trong kho tàng di sản văn hóa phi vật thể được lưu truyền cho mai sau, mãi trường tồn là một loại hình nghệ thuật mang đậm bản sắc dân tộc trong sinh hoạt văn hóa của cộng đồng người Việt.

Mai Ngoan

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Thanh Hương: Tôi không làm bạn với chồng cũ, không đưa chuyện ly hôn để PR phim

Thanh Hương: Tôi không làm bạn với chồng cũ, không đưa chuyện ly hôn để PR phim

Giải trí - 2 giờ trước

"Chúng tôi hoàn tất thủ tục ly hôn và kể từ đó tới nay, tôi chưa gặp lại chồng cũ, thậm chí nói chuyện điện thoại cũng không" - Diễn viên Thanh Hương chia sẻ.

Phim có Tuấn Tú - Duy Hưng vừa lên sóng, khán giả khen chê thế nào?

Phim có Tuấn Tú - Duy Hưng vừa lên sóng, khán giả khen chê thế nào?

Giải trí - 3 giờ trước

GĐXH - Ngoài đời hơn Duy Hưng 5 tuổi nhưng vẫn nhập vai em trai rất ổn trong "Người một nhà", Tuấn Tú nhận được nhiều lời khen tích cực của khán giả.

NSND Thu Hà gây bão

NSND Thu Hà gây bão

Giải trí - 4 giờ trước

Phân đoạn bà Lan dạy dỗ An Nhiên với lời thoại đã tai cùng diễn xuất ấn tượng của NSND Thu Hà nhận lời khen của khán giả.

2 nam nghệ sĩ cưới vợ xinh đẹp, kém gần 30 tuổi, U60 chưa có con chung vẫn hạnh phúc, mặn nồng

2 nam nghệ sĩ cưới vợ xinh đẹp, kém gần 30 tuổi, U60 chưa có con chung vẫn hạnh phúc, mặn nồng

Giải trí - 6 giờ trước

Từng lận đận về tình duyên, nhưng hiện tại Tiết Cương và Lưu Huỳnh đều có cuộc sống hạnh phúc bên vợ trẻ.

Hình ảnh Phước Sang sau đột quỵ, đang điều trị trong bệnh viện khiến khán giả xót xa

Hình ảnh Phước Sang sau đột quỵ, đang điều trị trong bệnh viện khiến khán giả xót xa

Giải trí - 7 giờ trước

GĐXH - Phước Sang bị đột quỵ là thông tin xôn xao mạng xã hội ngày hôm qua. Hình ảnh mới nhất của anh tại bệnh viện khiến nhiều người xót xa.

Thương Tín lộ diện sau ồn ào tố người giúp đỡ ăn chặn tiền: Sống tại khách sạn, phủ nhận dựng chuyện

Thương Tín lộ diện sau ồn ào tố người giúp đỡ ăn chặn tiền: Sống tại khách sạn, phủ nhận dựng chuyện

Giải trí - 8 giờ trước

Thương Tín cũng cho biết, tới đây sẽ về quê sống để không chịu cảnh "nay đây mai đó".

Á hậu chuyển giới có gương mặt "vạn người mê": Từ bỏ hào quang về quê bán bún cá, vất vả mà yên vui

Á hậu chuyển giới có gương mặt "vạn người mê": Từ bỏ hào quang về quê bán bún cá, vất vả mà yên vui

Giải trí - 10 giờ trước

"Ở Sài Gòn lúc nào cũng thơm tho, mịn màng còn bây giờ, lúc nào cũng quanh quẩn trong bếp với rau, cá, nồi nước lèo, lúc nào người cũng đầy mùi cá, than củi, hành ngò. Bán bún cá tuy có vất vả nhưng tôi thấy rất thoải mái", á hậu Tường Vi nói.

HLV Park Hang-seo dặn dò Quang Hải trong ngày cưới Chu Thanh Huyền, ông Troussier vắng mặt sau lùm xùm "ngó lơ" Hải "con"

HLV Park Hang-seo dặn dò Quang Hải trong ngày cưới Chu Thanh Huyền, ông Troussier vắng mặt sau lùm xùm "ngó lơ" Hải "con"

Giải trí - 20 giờ trước

Mối quan hệ giữa HLV Troussier và Quang Hải gây chú ý sau khi ông Troussier nhất quyết không cho Quang Hải vào sân trận thua Indonesia.

Vợ Quang Hải mặc váy 150 triệu đồng trong đám cưới ở quê nhà

Vợ Quang Hải mặc váy 150 triệu đồng trong đám cưới ở quê nhà

Giải trí - 21 giờ trước

Chu Thanh Huyền diện thiết kế được làm từ loại ren nhập đắt đỏ cùng chiếc voan dài 2m khi sánh bước bên chú rể Quang Hải.

NSND Đức Long: 'Đến lúc không kham nổi mình, tôi sẽ vào viện dưỡng lão'

NSND Đức Long: 'Đến lúc không kham nổi mình, tôi sẽ vào viện dưỡng lão'

Giải trí - 22 giờ trước

GĐXH - "Đến giờ tôi cũng không tính tới chuyện lập gia đình nữa. Tôi cho rằng nên nghĩ thoáng một chút, đừng quan niệm phải có gia đình mới là hạnh phúc. Còn nếu sau này không thể tự chăm sóc bản thân, tôi sẽ chọn nhà dưỡng lão", NSND Đức Long chia sẻ.

Top