Hà Nội
23°C / 22-25°C

Ngược biên xứ Thanh nghe chuyện tình Mường Xia lay động lòng người

Chủ nhật, 15:00 26/01/2020 | Xã hội

GiadinhNet - Lễ hội Mường Xia huyện Quan Sơn, Thanh Hóa mỗi dịp đầu xuân lại thu hút cả nghàn du khách xa gần quây tụ.

Ngoài việc được tham ra lễ hội với những đặc sắc mang đậm nét văn hóa tín ngưỡng, tâm linh bản địa thì ở đó, sự mong chờ đặc biệt của những đôi trai gái tuổi cập kê chính là được nghe câu chuyện tình lay động của nàng Lá Nọi và chàng Lá Li – một biểu tượng về khát vọng yêu đương, khát vọng tự do, chống lại lễ giáo hà khắc vùng cao xứ Thanh.

Lễ hội Mường Xia, được tổ chức vào ngày 15/3 (tức ngày 10/2 âm lịch) hàng năm, thu hút sự quan tâm của đông đảo bà con các dân tộc vùng cao biên giới Việt - Lào cùng du khách thập phương về trẩy hội cầu may, cầu phúc, cầu duyên...

Theo bà con bản Mường, lễ hội Mường Xia ngoài việc để mọi người nhớ, nghe về câu chuyện tình của chàng Lá Li và nàng Lá Nọi trên đất Mường Xia để nhắc con cháu hãy biết chân tình, yêu thương nhau thì Lễ hội còn là dịp nhân dân nơi đây tưởng nhớ, tri ân Tư Mã Hai Đào - người có công trấn ải biên cương, khai phá xây dựng nên những bản làng đông vui, trù phú, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, con người và vạn vật sinh sôi nảy nở.

Ngược biên xứ Thanh nghe chuyện tình Mường Xia lay động lòng người - Ảnh 1.

Hòn Đá Vía, linh hồn của lề hội Mường Xia được dân làng rước lên kiệu

Mở đầu lễ hội Mường Xia, các thầy mo sẽ cùng với thanh niên trai tráng trong bản rước hòn "đá vía" về đền thờ chính. Tiếp đó, là sự tái hiện lại những năm tháng mà Tướng quân Tư mã Hai Đào cùng nhân dân dẹp giặc nơi biên cương, khởi nguồn cho một cuộc sống ấm no, hạnh phúc nơi đất Mường Chu Sàn. Trong lễ hội, bắt buộc phải có 22 mâm lễ cúng, trong đó gồm có 13 mâm cỗ mặn, 2 mâm vải cuộn, vòng tay và 7 mâm hoa quả, các mâm cỗ này sẽ được các nam thanh nữ tú rước về đền chính, sau đó các " Mo Mường" bắt đầu vào lễ cúng, xin phép tổ tiên, thần núi, thần sông cho phép con cháu được khai hội Mường Xia.

Đối với đồng bào Thái nơi Mường Xia xưa, cồng chiêng là thứ âm sắc không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt hàng ngày và đặc biệt là không thể thiếu trong các dịp lễ hội. Hoà với giai điệu của cồng chiêng, các chàng trai cô gái háo hức tham gia vào các trò chơi như: Ném còn, khua luống, kéo co, đẩy gậy… Bên cạnh những hoạt động vui nhộn đó thì không khó để chúng tôi nhìn thấy những tụm năm, tụm bảy của các đôi uyên ương nơi các cụ gia cao niên, già làng. Họ lặng nghe về giai thoại của nàng Lá Nọi và chàng Lá Li rồi những câu chuyện tình khác của bản vùng Mường Xia.

Ngược biên xứ Thanh nghe chuyện tình Mường Xia lay động lòng người - Ảnh 2.

Lễ hội với nhiều trò chơi dân gian như nén còn, đánh đu, chọi cù...

Chuyện kể rằng, Lá Nọi là con gái út của Tạo Mường Mìn giàu sang. Nọi đẹp như đóa hoa rừng, bao chàng trai trong bản đắm say, nhưng nàng mang lòng yêu chàng Lá Li ở Chu Sàn - Mường Xia khỏe mạnh, khèn hay, khặp giỏi. Dù là con cháu họ của nhà quan (Tạo) Đạo Mường Xia, nhưng gia cảnh của Lá Li lại nghèo túng, khốn khó. Lá Nọi không chê gia cảnh mà vẫn yêu thương chàng. Đôi trai tài, gái sắc yêu thương nhau như đôi chim Nộc Thu của núi rừng.

Thủa mặn nồng, Lá Nọi và Lá Li thường hẹn nhau dưới chân núi Pha Dùa có tiếng chim líu lo, bên ánh trăng ngà, suối rì rào chảy… Qua bao buổi chiều tà, mùa nếp nương thơm nức họ vẫn bên nhau say đắm. Tình yêu, sự chân thành của Lá Li dành cho Lá Nọi được trời cao chứng giám, nhưng ngặt nỗi, Tạo Mường Mìn kiên quyết không gả Lá Nọi cho chàng trai Mường Xia nghèo khó, tìm mọi cách chia lìa tình yêu của họ.

Bị ngăn cấm nhưng Lá Nọi và Lá Li vẫn yêu nhau. Họ cùng nhau thề độc: "Chúng ta cùng cắt ngón út ăn thề, cùng cắn ngón nhẫn bắc máng uống máu ăn thề. Ta về Mường Trời nên tình đôi bạn, ta về Thiên đình nên vợ, chồng bền lâu. Ta nhờ trời đất bắc thang sắt, thang đồng của thiên đình xuống đón. Cùng chết bên nhau, ta hòa vào núi - ta sống giữa mây mù - ta về đỉnh Pha Dùa cùng nhau làm thần trai gái. Để trên đỉnh Pha Dùa ta cùng nhau nhìn xuống phía dưới kia là Mường Mìn quê em, còn phía bên trên là Mường Xia quê hương anh yêu thương, tình nghĩa".

Ngược biên xứ Thanh nghe chuyện tình Mường Xia lay động lòng người - Ảnh 3.

Người dân nô nức tổ chức lễ hội Mường Xia

Thời gian trôi đi, Tạo Mường Mìn kiên quyết bắt hai người xa nhau bằng việc làm phép ép gả con gái cho nhà giàu sang, ông cấm ngặt con gái đêm không được xuống thang, đêm không được dệt vải. Vào đúng ngày ông Tạo Mường Mìn gả ép, họ đã viết giấy dấu vào vạt áo rồi cùng nhau cắn ngón cái làm đôi, cắt lìa ngón út uống máu ăn thề với ước nguyện: "Cùng chết bên nhau, cho hồn lìa khỏi xác, để chúng mình được ở bên nhau. Cùng chết bên nhau để được biến vào núi Pha Dùa, sống bên làn mây trắng, bước lên đỉnh núi cao làm thần hai Mường".

Vào ngày đôi trai tài, gái sắc lìa xa cõi trần thế, dân hai Mường bỗng thấy mây trắng vờn mây hồng bay cuồn cuộn ngang đỉnh Pha Dùa xen lẫn lời ca mượt mà, da diết. Nghe tiếng ca hát yêu đời tha thiết, hòa quyện nhau trên đỉnh mây mờ, tiếng Khặp từ văng vẳng xa xăm đến vi vu qua lại hang Dùa. Người dân trong Mường nói với nhau rằng, đó là tiếng thầm thì của đôi trai gái yêu nhau. Và từ đó về sau, ai có dịp đi qua Pha Dùa đều nghe trong tiếng gió vi vu của lá rừng nơi khe núi ven sông hòa lẫn vào tiếng nước chảy dưới sông thì thầm không ngớt, như lời tình tự của chàng Lá Li và và Lá Nọi năm xưa…

Gia Hân

Ngọc Hưng
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Truy đến cùng thông tin xấu độc vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não

Truy đến cùng thông tin xấu độc vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não

Pháp luật - 22 phút trước

GĐXH - Chiều 28/3, tại cuộc họp báo thông tin kinh tế - xã hội Quý I/2024 của Hà Nội, Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội đã thông tin về vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não xảy ra trên địa bàn quận Long Biên.

Công an vào cuộc vụ cây sao đen trăm tuổi bị chặt hạ trên phố Lò Đúc

Công an vào cuộc vụ cây sao đen trăm tuổi bị chặt hạ trên phố Lò Đúc

Đời sống - 26 phút trước

GĐXH - Mới đây, UBND TP Hà Nội đã giao Công an TP làm rõ những vấn đề liên quan đến thông tin phản ánh 3 cây sao đen trăm tuổi trước các ngôi nhà mới xây trên phố Lò Đúc bị chết bất thường.

Kết quả xổ số (KQXS) hôm nay thứ Năm ngày 28/3/2024

Kết quả xổ số (KQXS) hôm nay thứ Năm ngày 28/3/2024

Xã hội - 41 phút trước

GĐXH - Kết quả xổ số hôm nay - KQXS thứ Năm ngày 28/3/2024: Xổ số miền Nam - XSMN, xổ số miền Trung - XSMT, xổ số miền Bắc - XSMB, xổ số Vietlott - XS Vietlott.

Đêm nay miền Bắc có mưa rất to do khối không khí lạnh tăng cường

Đêm nay miền Bắc có mưa rất to do khối không khí lạnh tăng cường

Thời sự - 41 phút trước

GĐXH - Theo dự báo thời tiết, miền Bắc đón đợt không khí lạnh tăng cường yếu nên từ chiều tối và đêm nay có mưa rào và rải rác có dông. Cục bộ mưa to đến rất to.

Tin mới nhất vụ nam sinh lớp 8 chơi bóng rổ bị đánh dẫn đến chết não

Tin mới nhất vụ nam sinh lớp 8 chơi bóng rổ bị đánh dẫn đến chết não

Thời sự - 1 giờ trước

GĐXH - Liên quan đến vụ nam sinh lớp 8 chơi bóng rổ bị đánh dẫn đến chết não, Cục Trẻ em đã có báo cáo với Bộ trưởng Bộ LĐTBXH về vụ việc.

Hà Nội chốt 3 môn thi chính thức thi vào lớp 10 năm học 2024-2025

Hà Nội chốt 3 môn thi chính thức thi vào lớp 10 năm học 2024-2025

Giáo dục - 1 giờ trước

GĐXH - UBND TP Hà Nội có văn bản chấp nhận tờ trình của Sở GD&ĐT Hà Nội về phương án thi vào lớp 10 năm học 2024-2025. Học sinh Hà Nội sẽ thi 3 môn: Toán, Văn, Ngoại ngữ.

Báu vật nghìn năm trong ngôi đền cổ nhất xứ Thanh

Báu vật nghìn năm trong ngôi đền cổ nhất xứ Thanh

Xã hội - 1 giờ trước

GĐXH - Đền Lê Hoàn ở Thanh Hóa là Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt, được ví như ngôi đền cổ nhất xứ Thanh. Nơi đây hiện còn lưu giữ nhiều cổ vật quý, trong đó có đôi đũa kim loại, chén bạc và đĩa ngọc có niên đại lên tới hơn 1.000 năm.

Cựu cán bộ ngân hàng MSB chiếm đoạt 338 tỷ đồng của khách, Công an TP Hà Nội kêu gọi các bị hại trình báo

Cựu cán bộ ngân hàng MSB chiếm đoạt 338 tỷ đồng của khách, Công an TP Hà Nội kêu gọi các bị hại trình báo

Pháp luật - 2 giờ trước

GĐXH - Công an TP Hà Nội kêu gọi các bị hại là khách hàng bị mất tiền khi gửi, đầu tư vào Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) trình báo cơ quan chức năng thành phố.

Tổ chức hàng trăm chuyến cho người nước ngoài nhập cảnh trái phép, nhóm đối tượng nhận kết đắng

Tổ chức hàng trăm chuyến cho người nước ngoài nhập cảnh trái phép, nhóm đối tượng nhận kết đắng

Pháp luật - 3 giờ trước

GĐXH - Trong khoảng một năm, các đối tượng đã tổ chức hàng trăm chuyến nhập cảnh trái phép vào Việt Nam, thu lợi bất chính hàng tỉ đồng.

Cú điện thoại 'trị giá' gần 1,2 tỷ đồng khiến người phụ nữ nghẹn đắng

Cú điện thoại 'trị giá' gần 1,2 tỷ đồng khiến người phụ nữ nghẹn đắng

Pháp luật - 3 giờ trước

GĐXH - Lo sợ liên quan đến đường dây phạm pháp, người phụ nữ đã chuyển cho kẻ tự xưng là công an gần 1,2 tỷ đồng.

Tin sáng 28/3: Diễn biến mới vụ đánh nam sinh lớp 8 chết não ở Hà Nội; 'Tổng tài gia trưởng Nam đẹp trai' đang gây 'sốt' là ai?

Tin sáng 28/3: Diễn biến mới vụ đánh nam sinh lớp 8 chết não ở Hà Nội; 'Tổng tài gia trưởng Nam đẹp trai' đang gây 'sốt' là ai?

Đời sống

GĐXH - Thời gian gần đây, cái tên "Tổng tài gia trưởng Nam đẹp trai" bỗng nhiên nổi rần rần trên mạng; Công an quận Long Biên (TP Hà Nội) đã ra quyết định khởi tố vụ án cố ý gây thương tích, để điều tra vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não...

Top