Mất mùa, nhiều nông dân Bình Thuận phải... bỏ trốn!

“Méo mặt” vì đầu tư 45 triệu thu về... 1,9 triệu

Các xã Suối Kiết, Suối Sâu (huyện Tánh Linh), xã Tân Phúc (huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận) nằm dọc theo tỉnh lộ 720, có đến 90% dân số làm nông, diện tích rừng chiếm tỷ lệ lớn. Những năm gần đây, cây cao su mất giá, để cải thiện kinh tế, phần lớn người dân đẩy mạnh trồng cây ngắn ngày.

Một trong những giống cây được bà con ưu tiên canh tác thời gian gần đây là bí đỏ, sắn, bắp… do năng suất cao, không kén đất, có thể trồng xen canh, thời gian thu hoạch ngắn, chi phí đầu tư thấp và quan trọng hơn là được các nhà đầu tư ứng tiền trước sản xuất.

Con đường liên xã Tân Phúc, Suối Kiết, Suối Sâu

Nhưng năm nay, khoảng 70% diện tích bí đỏ mất trắng do dịch bệnh, thời tiết. Diện tích còn lại cũng chỉ thu được 10- 30% số vốn bỏ ra ban đầu. Nhiều người dân thuê đất trồng hoa màu, khi thấy hiện tượng mất mùa đã âm thầm bỏ đi để trốn nợ. Một số gia đình quá khó khăn như nhà ông Hải, bà Mãi… phải tạm thời bỏ nhà xứ khác làm ăn.

Mất giá nên người nông dân không muốn thu hoạch mì dù vụ mới đã bắt đầu

Nông dân Lê Thanh Chung (thôn 1, xã Ruối Kiết) buồn bã: “Chưa có năm nào người nông dân thảm hại như năm nay, vừa mất mùa vừa mất giá. Bí đỏ thì gần như mất trắng, giá chỉ bằng 1/4 mọi năm, mì (sắn-PV) không mất mùa nhưng chỉ bán được 700đ/kg (bằng 1/2 giá năm trước) mà cũng không có người tới thu mua, bắp… cũng trong tình trạng tương tự.

Nghe đâu, mình mất mùa nhưng nơi khác được mùa nên mới bị sớt giá. Gia đình tôi năm nay trồng 3ha bí đỏ với tổng vốn đầu tư là 45 triệu (chưa kể công) nhưng ba tháng sau chỉ thu được hơn 1,9 triệu đồng”.

Giải thích “khó đỡ” của PCT Hội nông dân

Anh Đạt – một nhà đầu tư - chia sẻ: “Việc sản xuất của nông dân địa phương hầu như dựa vào nhà đầu tư và giữa họ có mối quan hệ “cộng sinh” về quyền lợi. Các nhà đầu tư ứng trước phân, giống, thuốc, thậm chí cả cày bừa… cho nông dân, đến khi thu hoạch mới thu hồi vốn. Khi người dân mất mùa, hoặc nông sản mất giá, nhà đầu tư cũng lao đao.

Điều bất ngờ là khi được hỏi về tình hình sản xuất của bà con nông dân, ông Minh Mang - Phó chủ tịch hội Nông Dân xã Suối Kiết - lại khẳng định: “Năm nay, người dân được mùa nhưng rớt giá”.

Các nhà đầu tư cũng ngập trong nợ nần

Khi phóng viên đưa ra các thông số, ông mới gọi điện cho cấp dưới hỏi tình hình, sau đó nói lại: “Năm nay vừa mất mùa, vừa mất giá”, nhưng chỉ độ 50% hộ mất mùa. Việc mất mùa được ông Mang giải thích ngoài nguyên nhân do sâu bệnh và thời tiết còn do người dân trồng cây tự phát, bỏ qua những đợt tập huấn, khuyến cáo của chính quyền địa phương.

Cũng cho rằng, việc mất giá, mất mùa do sâu bệnh là vì người dân không chịu tin chính quyền, ông Đồng Sĩ Ân – Phó chủ tịch và ông Nguyễn Thanh Sang (cán bộ Nông - Lâm nghiệp xã Tân Phúc) cho biết: Ngoài bệnh đốm nâu trên cây thanh long chưa có thuốc đặc trị, tất cả các loại sâu bệnh trên cây trồng hiện nay đều có thuốc đặc trị.

Bệnh khiến cây bí đỏ mất mùa năm nay là do một loại sâu gây ra vào ban đêm, nên khi bệnh bùng phát phát hiện thì đã muộn. Hàng tháng, xã có tổ chức các lớp dạy, chia sẻ kinh nghiệm, tuyên truyền, định hướng liên quan đến vấn đề sản xuất nông nghiệp, mời người dân tham gia nhưng... không ai đi.

Bởi vậy, việc phát hiện sau bệnh và cách phòng ngừa thường không hiệu quả. Thêm vào đó, người nông dân vẫn hay sản xuất nông nghiệp theo xu hướng thị trường, nên chuyện bị rớt giá, ép giá là không tránh khỏi.

Hương Trà