Hà Nội
23°C / 22-25°C

Các nhà nghiên cứu nói gì về lễ hội chọi trâu Đồ Sơn?

Thứ năm, 19:00 06/07/2017 | Xã hội

GiadinhNet - Sự cố hy hữu trâu húc chết chủ ngay trên sới chọi vừa qua tại Đồ Sơn (Hải Phòng) đã gây xôn xao dư luận. Ngoài việc nghi vấn trâu “nổi điên” do có sự can thiệp của bàn tay con người, lễ hội chọi trâu còn được các cơ quan chức năng, dư luận xã hội đưa ra bàn: Nên dừng hay tiếp tục duy trì lễ hội chọi trâu này?

Hội chọi trâu Đồ Sơn. Ảnh: TL
Hội chọi trâu Đồ Sơn. Ảnh: TL

Chọi trâu Đồ Sơn là lễ hội tâm linh

Hàng năm, cứ vào ngày 9/8 Âm lịch hàng năm, khắp các làng trên, xóm dưới và du khách gần xa lại đổ về sân vận động Đồ Sơn để tham dự lễ hội truyền thống có một không hai này. Không chỉ là lễ hội văn hóa đậm sắc màu của người dân miền biển cầu cho “biển lặng, sông trong”, hội chọi trâu Đồ Sơn còn mang tính tâm linh, tạ thần linh chở che cho ngư dân năm đó ra khơi thuận buồm xuôi gió và một mùa bội thu.

Nhà sử học Ngô Đăng Lợi - người nghiên cứu lịch sử văn hóa của Hải Phòng chia sẻ: Lễ hội chọi trâu là một lễ hội văn hóa truyền thống đậm đà bản sắc của người dân miền biển Đồ Sơn. Thời xa xưa, Đồ Sơn chỉ có 8 vạn chài nên lễ hội này chỉ giới hạn trong 8 làng được đem trâu ra chọi. Mọi “ông trâu” trước khi đem đi thi đấu đều phải được chủ trâu dắt qua đền Nghè (thờ Thành hoàng Đồ Sơn) để bái lễ. Nghi thức xin lễ, trình trâu diễn ra rất tôn nghiêm. Sau lễ đó, trâu trở thành vật thiêng trong nhà. Gia chủ cũng phải có sự tôn trọng riêng biệt với vật này từ cách chăm sóc bữa ăn, giấc ngủ phải sạch sẽ, đàng hoàng, nghiêm túc. Tới khi vào sới chọi và kết thúc, trâu thắng hay thua cũng đều xả thịt khao làng. Riêng trâu thắng có khác biệt hơn, phải chờ ngày hôm sau (10/8) khi kết thúc lễ tạ mới tiến hành “quân phân thần huệ” (khao làng có trâu thắng hưởng lộc Thánh). Phần thủ trâu được cắt riêng chia cho các “Kỳ hào sắc mục”, những người có phẩm tước của triều đình. Tuyệt nhiên không có chuyện bán mua thịt trâu hay xương xẩu ở đây. Người dân Đồ Sơn đặc biệt tín ngưỡng với lễ hội này.

Chưa từng có chuyện trâu phản chủ

Chia sẻ về sự cố trâu húc chết chủ vừa qua ở vòng loại chọi trâu Đồ Sơn 2017, nhà sử học Ngô Đăng Lợi cho biết: “Sự việc xảy ra vừa qua đúng là gây sốc không chỉ cho gia đình chủ trâu mà ngay cả với những nhà chức trách, nhà nghiên cứu văn hóa cơ sở, thậm chí cả du khách. Cũng từ đây, xuất hiện nhiều đồn đoán về nguyên nhân dẫn đến sự cố trên như tiêm thuốc kích thích, tăng lực, ma túy, quả báo... Thực ra, trâu là con vật rất hiền, chưa bao giờ trong lịch sử dân gian có chuyện trâu hại chủ. Ở góc độ nhà nghiên cứu lịch sử văn hóa Hải Phòng, tôi nhận thấy có sự bất thường ở trâu số 18 này”.

Đánh giá về việc nên bỏ hay duy trì lễ hội chọi trâu Đồ Sơn, TS Đinh Đức Tiến - Giảng viên bộ môn Văn hóa và lịch sử (ĐH KHXH&NV, ĐH Quốc gia Hà Nội) bày tỏ: “Không nên bỏ lễ hội này vội vàng và thô bạo như thế vì đây là lễ hội đã có từ lâu đời của người dân Đồ Sơn. Cho dù qua thời gian lễ hội này đã có sự biến đổi, thay đổi nhiều song nó vẫn là lễ hội truyền thống của người dân nơi đây. Lễ hội này đã duy trì, tồn tại song song cùng đời sống người dân Đồ Sơn từ nhiều năm nay. Nếu chúng ta chỉ căn cứ vào một vụ tai nạn (sự cố trâu húc chết chủ trên sới chọi) mà ra ngay quyết định bỏ lễ hội này thì e rằng nhà quản lý đã quá vội vàng, chưa có sự xem xét thấu đáo về giá trị văn hóa tinh thần của lễ hội này. Đừng đối xử thô bạo với một di sản văn hóa. Tất cả các lễ hội truyền thống dân gian đều bắt nguồn từ phong tục, tập quán của làng quê đó hay không gian văn hóa nào đó cụ thể của người dân địa phương. Nếu có bỏ đi hay thay đổi, biến đổi lễ hội đi chăng nữa thì cũng phải do chính chủ thể lễ hội đó quyết định, chứ không phải các cơ quan hành chính hay người bên ngoài quyết định thay. Nếu có ý định thay đổi, hay bỏ lễ hội truyền thống địa phương đi thì các nhà chức trách nên có cuộc hội thảo ngồi với các bên liên quan (cả với đại diện người dân địa phương) để cùng bàn bạc thấu đáo”.

Về quan điểm giữ hay không giữ lễ hội chọi trâu Đồ Sơn, nhà sử học Ngô Đăng Lợi cho biết: “Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn là nét văn hóa truyền thống của cộng đồng cư dân miền biển với những lớp ý nghĩa đặc biệt mang tính biểu tượng về cầu sóng yên biển lặng, mưa thuận gió hòa, mùa màng. Đặc biệt, lễ hội này từng được công nhận là Di sản văn hóa Phi vật thể quốc gia. Lễ hội này thể hiện khát khao và mong muốn của người dân địa phương về mong muốn duy trì một truyền thống văn hóa đẹp ngàn đời của cha ông. Việc lấy cách nhìn của người ngoài cuộc để áp đặt, tự cho rằng đây là phong tục dã man vô nhân đạo… là chủ quan và không tôn trọng cộng đồng cư dân đó. Việc bỏ hay duy trì lễ họi chọi trâu Đồ Sơn trước hết phải xem xét nhu cầu và nguyện vọng của chính cộng đồng dân cư ở đây. Theo tôi, nên tiếp tục gìn giữ lễ hội văn hóa truyền thống này, nhưng cần có những điều chỉnh thích hợp cho phù hợp với sự phát triển hiện nay. Xoá bỏ hiện tượng thương mại hóa, nghiêm cấm các hoạt động cá cược, việc giết nên được thực hiện một cách văn minh, đảm bảo vệ sinh tránh để cảnh tượng giết mổ mang nặng tính sát sinh gây phản cảm. Kiểm soát quá trình nuôi và huấn luyện để không xảy ra việc tiêm, uống chất kích thích cho trâu”.

Trước đó (chiều 1/7), Bộ VH-TT&DL đã có văn bản chỉ đạo khẩn UBND TP Hải Phòng yêu cầu “tạm dừng lễ hội chọi trâu Đồ Sơn 2017 để kiểm tra, rà soát lại công tác tổ chức lễ hội này…”. Cùng ngày, UBND TP Hải Phòng ra văn bản yêu cầu quận Đồ Sơn tạm dừng lễ hội chọi trâu 2017 để kiểm tra chất kích thích, tăng lực (nếu có) còn tồn trong con trâu số 18.

TS Đinh Đức Tiến nhận định, lễ hội chọi trâu ngày nay dường như có sự biến tướng và thương mại hóa nhiều. Nếu chúng ta tiếp tục duy trì lễ hội này thì điều cần làm là quản lý hoạt động này cho tốt. Các nhà quản lý phải làm sao đưa lễ hội này trở về với giá trị gốc của nó, đừng để du khách và các chủ trâu tha hồ hét giá thịt trâu chọi, thậm chí còn trà trộn trâu không chọi vào bán cùng, làm mất đi giá trị tinh thần của một lễ hội giàu bản sắc.

M.Lý- H.Vân

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Đau lòng nam sinh lớp 8 tử vong do tự ngã khi điều khiển xe máy

Đau lòng nam sinh lớp 8 tử vong do tự ngã khi điều khiển xe máy

Xã hội - 4 giờ trước

GĐXH - Trước khi xảy ta sự việc, cháu T. điều khiển xe máy đi trên tuyến đường nội thị từ bãi tắm Bãi Cháy về hướng cầu Bãi Cháy. Khi lưu thông đến khúc cua, phương tiện do nam sinh điều khiển bất ngờ tự ngã xuống đường khiến nạn nhân không qua khỏi.

Vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chết não: Điều tra nghi vấn có đồng phạm

Vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chết não: Điều tra nghi vấn có đồng phạm

Pháp luật - 6 giờ trước

Cơ quan chức năng đang xác minh, điều tra, làm rõ vấn đề có đồng phạm hay không trong vụ việc nam sinh lớp 8 ở quận Long Biên bị đánh đến chấn thương sọ não.

Hôm nay (28/3) có tới 2 người trúng Vietlott, cùng chia nhau số tiền ai cũng mong ước

Hôm nay (28/3) có tới 2 người trúng Vietlott, cùng chia nhau số tiền ai cũng mong ước

Xã hội - 7 giờ trước

GĐXH - Tối 28/3, Công ty Xổ số Điện toán Việt Nam (Vietlott) thông báo đã tìm ra 2 tấm vé trúng giải Jackpot 2 của xổ số Power 6/55.

Lên mạng tìm 'của lạ' người đàn ông mất hơn nửa tỷ đồng

Lên mạng tìm 'của lạ' người đàn ông mất hơn nửa tỷ đồng

Pháp luật - 7 giờ trước

Một người đàn ông ở tỉnh Gia Lai lên mạng tìm "của lạ" đã bị các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt số tiền hơn nửa tỷ đồng.

Thương tâm: Va chạm với ô tô đầu kéo, người phụ nữ đi xe máy tử vong

Thương tâm: Va chạm với ô tô đầu kéo, người phụ nữ đi xe máy tử vong

Xã hội - 8 giờ trước

GĐXH - Trong quá trình điều khiển xe máy lưu thông trên QL18 đoạn chạy qua địa phận phường Yên Thanh, chị T. bất ngờ va chạm với ô tô đầu kéo đi cùng chiều. Cú va chạm khiến chị T. cùng xe máy ngã ra đường và bị ô tô đầu kéo chèn qua tử vong.

Bắt một giám đốc doanh nghiệp lừa đảo chiếm đoạt gần 987 lượng vàng

Bắt một giám đốc doanh nghiệp lừa đảo chiếm đoạt gần 987 lượng vàng

Pháp luật - 8 giờ trước

GĐXH - Với thủ đoạn tinh vi, một giám đốc doanh nghiệp đã lừa đảo, chiếm đoạt gần 987 lượng vàng 18k, tương đương số tiền hơn 35 tỷ đồng của nhiều người.

Bắt thanh niên 18 tuổi lừa đảo hàng trăm người

Bắt thanh niên 18 tuổi lừa đảo hàng trăm người

Pháp luật - 8 giờ trước

GĐXH - Sau khi lập Facebook, Quý đăng tải bài viết về cho vay online với thủ tục đơn giản, giải ngân nhanh rồi yêu cầu người vay đóng phí. Bằng thủ đoạn này, đối tượng lừa đảo 162 nạn nhân.

Truy đến cùng thông tin xấu độc vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não

Truy đến cùng thông tin xấu độc vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não

Pháp luật - 9 giờ trước

GĐXH - Chiều 28/3, tại cuộc họp báo thông tin kinh tế - xã hội Quý I/2024 của Hà Nội, Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội đã thông tin về vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não xảy ra trên địa bàn quận Long Biên.

Công an vào cuộc vụ cây sao đen trăm tuổi bị chặt hạ trên phố Lò Đúc

Công an vào cuộc vụ cây sao đen trăm tuổi bị chặt hạ trên phố Lò Đúc

Đời sống - 9 giờ trước

GĐXH - Mới đây, UBND TP Hà Nội đã giao Công an TP làm rõ những vấn đề liên quan đến thông tin phản ánh 3 cây sao đen trăm tuổi trước các ngôi nhà mới xây trên phố Lò Đúc bị chết bất thường.

Kết quả xổ số (KQXS) hôm nay thứ Năm ngày 28/3/2024

Kết quả xổ số (KQXS) hôm nay thứ Năm ngày 28/3/2024

Xã hội - 9 giờ trước

GĐXH - Kết quả xổ số hôm nay - KQXS thứ Năm ngày 28/3/2024: Xổ số miền Nam - XSMN, xổ số miền Trung - XSMT, xổ số miền Bắc - XSMB, xổ số Vietlott - XS Vietlott.

Top