Vì sao VCCI đề xuất bỏ quỹ bình ổn giá xăng dầu?
GĐXH - Chuyên gia cho rằng, cả lý thuyết và thực tiễn, Quỹ bình ổn giá xăng dầu đều không đạt được mục tiêu giúp bình ổn giá như mong muốn của Nhà nước.
Bỏ quỹ bình ổn giá xăng dầu
Thời gian qua, các đề xuất xoay quanh vấn đề điều hành giá xăng dầu, chiết khấu tối thiểu trong bán lẻ xăng dầu, kinh doanh và cấu trúc thị trường xăng dầu… đang nhận được sự quan tâm của dư luận.
Trong những vấn đề trên, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng đề xuất bỏ Quỹ bình ổn giá xăng dầu.
Theo VCCI, mục tiêu của Quỹ bình ổn giá mà Bộ Công thương thuyết minh là nhằm khiến giá xăng dầu không tăng và giảm quá mạnh, từ đó giúp tránh lạm phát kỳ vọng, lạm phát tâm lý.
Theo đó, nếu không có Quỹ thì khi giá xăng tăng sẽ khiến giá cả hàng hoá khác tăng theo, nhưng khi giá xăng giảm thì giá cả hàng hoá khác không giảm theo (nguyên tắc sticky price).
Cơ quan Nhà nước kỳ vọng rằng Quỹ bình ổn sẽ giúp làm giảm biên độ biến động giá xăng dầu trong nước. Đây là mong muốn hợp lý.
Tuy nhiên, VCCI cho biết, TS. Phạm Thế Anh (Giảng viên cao cấp tại Đại học Kinh tế quốc dân) nghiên cứu về việc điều hành quỹ bình ổn trong thời gian qua và nhận thấy quỹ đã không đạt được mục tiêu như đã kể trên - sự biến động giá của xăng dầu sau khi sử dụng Quỹ không có sự khác biệt lớn khi so sánh với trường hợp không sử dụng quỹ.
Lý giải cho sự khác biệt giữa kỳ vọng của nhà làm chính sách và thực tiễn này, TS. Phạm Thế Anh cho rằng nguyên nhân là do nhà điều hành không thể tiên đoán được giá xăng dầu trong tương lai.
Nếu muốn giảm được biên độ biến động giá, nhà điều hành cần dự đoán được giá xăng dầu thế giới.
Ví dụ, nếu tại kỳ điều hành thứ nhất, giá thế giới tăng so với trước đó, nhà điều hành xả Quỹ để giá trong nước không tăng mạnh so với trước đó.
Nếu tại kỳ điều hành thứ hai, giá thế giới giảm so với kỳ trước đó, thì quyết định xả Quỹ này có tác dụng giảm biến động giá.
Tuy nhiên, nếu tại kỳ điều hành thứ hai, giá thế giới lại tiếp tục tăng thì quyết định xả Quỹ tại kỳ điều hành thứ nhất lại khiến giá biến động mạnh hơn tại kỳ thứ hai. Nhà điều hành luôn rơi vào tình trạng không thể dự đoán được giá thế giới sẽ diễn biến thế nào vào kỳ sau để có quyết định trích hay xả Quỹ đúng đắn.
Bởi vậy, cả lý thuyết và thực tiễn đều cho thấy Quỹ bình ổn không đạt được mục tiêu giúp bình ổn giá như mong muốn của Nhà nước. Do đó, VCCI đề nghị bỏ Quỹ bình ổn giá xăng dầu.
Hỗ trợ dự trữ lưu thông xăng dầu
VCCI cũng để nghị cân nhắc lựa chọn phương án hỗ trợ từ phía Nhà nước đối với các chi phí phát sinh để thực hiện nghĩa vụ dự trữ lưu thông bắt buộc.
Bởi lẽ, trong điều kiện thị trường bình thường, các doanh nghiệp cũng chỉ dự trữ lưu thông vừa đủ, chứ không có động lực dự trữ quá nhiều như yêu cầu an ninh năng lượng của Nhà nước, kể cả khi giá bán được điều hành cao hoặc doanh nghiệp được quyền tự quyết định giá thì.
Do đó, để bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia luôn được bảo đảm, cần xử lý như sau:
Trong trường hợp Nhà nước vẫn điều hành giá thì cần tính chi phí dự trữ lưu thông vào giá bán lẻ để bảo đảm nguyên tắc tính đúng tính đủ chi phí.
Trong trường hợp giá được vận hành theo cung cầu thị trường thì Nhà nước cần chi trả chi phí dự trữ xăng dầu này, có thể theo hình thức đặt hàng giao nhiệm vụ hoặc đấu thầu từ nguồn ngân sách.
Chỉ có áp lực cạnh tranh mới khiến xăng dầu không thể tăng giá bất hợp lý
VCCI cho rằng, việc Nhà nước không điều hành giá mà để cung cầu của thị trường quyết định thì luôn phải đi kèm với tăng cường tính cạnh tranh của thị trường. Chỉ có áp lực cạnh tranh mới khiến nhà cung cấp không thể tăng giá một cách bất hợp lý.
Bởi hiện nay, rất nhiều quy định quản lý trong lĩnh vực xăng dầu đang làm giảm tính cạnh tranh của thị trường, có thể kể đến như sau:
Quy định về điều hành giá khiến các doanh nghiệp không cạnh tranh về giá;
Quy định phân phối 1:1 giữa cửa hàng bán lẻ và đơn vị bán buôn. Quy định này khiến các đơn vị bán buôn không cạnh tranh trực tiếp với nhau khi thu hút cửa hàng bán lẻ;
Điều kiện đầu tư kinh doanh, rào cản gia nhập thị trường quá cao khiến các doanh nghiệp đang tồn tại trên thị trường không phải lo lắng nguy cơ có doanh nghiệp mới gia nhập, dẫn đến các doanh nghiệp đang tồn tại không có nhiều động lực cải tiến nâng cấp dịch vụ để thu hút người dùng; khoảng cách tối thiểu giữa các cây xăng (mục 2.6.11, QCVN 01:2021/BXD của Bộ Xây dựng - các cửa hàng xăng dầu phải có khoảng cách tối thiểu là 300m), khiến mỗi cây xăng luôn có mức độ độc quyền nhất định, làm giảm tính cạnh tranh trên thị trường bán lẻ.
Nếu cần bảo đảm an toàn chống cháy lan thì khoảng cách 300m là quá lớn. Tại nhiều quốc gia khác trên thế giới, việc xây dựng các cây xăng gần nhau (4 cây xăng quanh một ngã tư) không phải là hiếm.
Giao dịch đất nền 'loé sáng' hay 'thị trường giả' của môi giới?
Bảo vệ người tiêu dùng - 5 giờ trướcNhiều môi giới cho biết, những ngày gần đây đất nền đang có sức nóng cả về giá và giao dịch khiến nhà đầu tư tìm kiếm nhiều.
"Cháy" vé máy bay ngày 1/5 ở nhiều chặng nóng dù giá đắt như vàng
Sản phẩm - Dịch vụ - 7 giờ trướcNhiều chuyến bay về từ các địa điểm du lịch như Phú Quốc, Nha Trang, Đà Nẵng đều đã "cháy" vé vào ngày 1/5 dù giá vé chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
15 ngân hàng tăng lãi suất huy động trong tháng 4, gửi tiền đâu lãi cao nhất?
Sản phẩm - Dịch vụ - 11 giờ trướcLần đầu tiên trong vòng một năm qua, lãi suất huy động ngân hàng đã quay đầu tăng tại nhiều nhà băng. Số lượng ngân hàng tăng lãi suất đã nhiều hơn so với số ngân hàng giảm lãi suất.
Khuyến cáo những loại iPhone dù có rẻ như cho cũng không nên mua thời điểm này
Giá cả thị trường - 11 giờ trướcGĐXH - Những mẫu iPhone này dù có mức giá hấp dẫn đến đâu cũng không nên mua lúc này.
Giá vàng hôm nay 27/4: Vàng SJC vượt 85 triệu, vàng nhẫn Bảo Tín Minh Châu, PNJ, Doji đua nhau tăng giá
Sản phẩm - Dịch vụ - 13 giờ trướcGĐXH - Giá vàng hôm nay 27/4 bật tăng với giá cao trong bối cảnh nhiều triển vọng tích cực của kim loại quý.
Nghỉ lễ 30/4, đường bay nội địa từ Hà Nội và TP HCM đi hoạt động hết công suất
Sản phẩm - Dịch vụ - 14 giờ trướcGĐXH - Đến cuối tháng 4, trước tình hình một số đường bay nội địa từ Hà Nội và TP.HCM đi, đến các địa phương có tỷ lệ đặt chỗ từ 90-100% trong các ngày 27/4 và 1/5, Cục Hàng không Việt Nam đã phải yêu cầu tăng chuyến bay nội địa.
Thương lái bất ngờ thu mua xác ve sầu giá hơn 2 triệu đồng/kg
Giá cả thị trường - 15 giờ trướcNhững ngày gần đây, các thương lái liên tục săn mua xác ve sầu, với giá cao nhất lên đến 2,2 triệu đồng/kg.
Giá vé máy bay cao 'ngất', người dân lựa chọn 'chữa lành' bằng tàu hỏa, ô tô, chi phí rất rẻ
Giá cả thị trường - 15 giờ trướcGĐXH - Thay vì "săn" vé máy bay đến các điểm du lịch nội địa dịp nghỉ lễ năm nay, nhiều người đã lựa chọn "chữa lành" bằng các phương tiện khác như tàu hỏa hoặc xe ô tô.
Những loại thực phẩm rẻ đến mấy cũng đừng ăn, hại cả gan và đường ruột
Sản phẩm - Dịch vụ - 16 giờ trướcGĐXH - Chất béo bão hòa, đường bổ sung và thịt đã qua chế biến... là những thực phẩm bạn nên cân nhắc sử dụng bởi chúng gây hại cho cả gan lẫn đường ruột. Giá rẻ đến mấy cũng đừng ăn.
Chung cư Hà Nội bị thổi giá, người mua bỏ ý định "phải mua luôn và ngay"
Bảo vệ người tiêu dùng - 1 ngày trướcQuyết định không mua nhà nữa hoặc chuyển hướng tìm ở khu vực xa trung tâm hơn để kỳ vọng giá nhà sẽ rẻ, phù hợp với tài chính… đang là lựa chọn của không ít người.
Chọn thời điểm bán vàng không bao giờ lỗ: Lời khuyên của người chơi vàng lâu năm
Giá cả thị trườngGĐXH - Với những người chơi vàng lâu năm họ có những nguyên tắc nhất định để không bao giờ phải chịu thua lỗ khi đầu tư vàng.