Vì sao “Cúng bái quanh năm không bằng lễ Rằm tháng Giêng”?
GiadinhNet - Người xưa vẫn có câu “Cúng bái quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng?. Vậy vì sao Rằm tháng Giêng có ý nghĩa quan trọng như vậy?.
Tuỳ từng gia đình sẽ chuẩn bị mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng theo hoàn cảnh, thời gian. Ảnh: T.L
Rằm tháng Giêng được coi trọng vì mang nhiều ý nghĩa
TS Vũ Thế Khanh - Tổng Giám đốc Liên hiệp Khoa học công nghệ tin học ứng dụng UIA cho biết, năm Kỷ Hợi 2019 lễ Rằm tháng Giêng sẽ rơi vào thứ Ba ngày 19/2/2019. Rằm tháng Giêng có ý nghĩa quan trọng trong tâm thức của người Việt và được nhiều gia đình coi trọng vì đây là Rằm khởi đầu của năm sau khi Tết qua. Đồng thời, đây thuộc mùa xuân tượng trưng cho sự phát triển. Cũng như con người sau một năm khởi đầu mới thường chuẩn bị cho nhiều dự định, công việc. Chính vì vậy mà việc thờ cúng họ cũng rất quan tâm.
Sở dĩ mọi người thường nói “cúng bái quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng” là để nhấn mạnh và nhắc nhở mọi người cần nhớ đến ngày lễ mặc dù trong năm vẫn còn nhiều ngày lễ quan trọng khác. Trong sách "Cơ sở văn hóa Việt Nam”, GS Trần Ngọc Thêm viết không chỉ ngày đầu năm mà tháng đầu năm cũng đặc biệt quan trọng. Theo quan niệm của người Việt, phàm làm bất kỳ điều gì hễ đầu xuôi thì đuôi lọt. Bởi vậy trong những ngày đầu năm, đầu tháng, người dân Việt có tục cúng vái và kiêng kỵ rất được coi trọng.
Rằm tháng Giêng - đó là ngày trăng tròn đầu tiên còn gọi là Tết Thượng Nguyên. Đây là một Tết nằm trong hệ thống Thượng - Trung - Hạ Nguyên. Tết Thượng Nguyên là Rằm tháng Giêng, Tết Trung Nguyên là Rằm tháng Bảy và Tết Hạ Nguyên là Rằm tháng Mười. Ba ngày Tết này mang các ý nghĩa khác nhau. Tết Thượng Nguyên là Tết hướng thiên cầu phúc an lành, Tết Trung Nguyên là địa quan xá tội, Tết Hạ Nguyên là thủy quan giải ách.
Cũng theo TS Vũ Thế Khanh, từ xưa trong tâm thức của người Việt Rằm tháng Giêng còn được coi là Tết muộn, có ý nghĩa không khác gì ngày Tết Nguyên đán. Bởi dư âm những ngày Tết Nguyên đán vẫn còn khi nhiều gia đình vẫn tiếp tục ăn Tết, gói bánh chưng, chơi mai, đào nở muộn.
Với Phật giáo, Rằm tháng Giêng còn gọi là ngày Pháp Bảo. Ngày này liên quan đến Phật tích là kỷ niệm ngày Đức Phật thuyết Kinh Giải thoát tại Thánh hội Tăng Già trong vườn Trúc Lâm. Bởi vậy nên nhiều nơi, vào Rằm tháng Giêng mọi người thường đến chùa sắm lễ thanh tịnh dâng cúng Phật, làm lễ phóng sinh tạo phúc. Tham gia làm nhiều việc công đức để cầu chư Phật, chư Bồ Tát, chư Thiên Thần Thánh gia hộ cho cả gia đình một năm bình an, hạnh phúc và thịnh vượng. Trong ngày này, các chùa cũng lập đàn, tụng niệm và hồi hướng công đức đầu năm, mong cầu quốc thái dân, cầu chư Phật, chư Bồ Tát gia trì cho mọi người được một năm an lành, hạnh phúc…
Những lưu ý khi cúng lễ Rằm tháng Giêng
Bên cạnh việc đi lễ chùa, Rằm tháng Giêng các gia đình rất chú trọng đến sắm sửa lễ vật để cúng tại gia đình. Theo TS Vũ Thế Khanh, trước khi cúng Rằm tháng Giêng, các gia đình phải chuẩn bị rất nhiều thứ. Trong đó, một việc quan trọng cần chú ý là việc bao sái ban thờ. Lưu ý khi lau dọn phải chọn khăn mới, chổi mới hoặc khăn lau, chổi quét chuyên dùng. Lau dọn bằng nước sạch, khăn sạch, chổi sạch… với nguyên tắc lau từ cao xuống thấp.
Nhiều gia đình trong những ngày Tết Nguyên đán đi chơi, lễ chùa thường mang những cành vàng lá ngọc hay những đồ hàng mã đẹp để dâng cúng rồi xin lộc về đặt lên bàn thờ cúng rằm. Bàn thờ là nơi tâm linh, thanh tịnh nên những cành vàng lá ngọc không nên đặt lên. Cũng giống như hoa, trái cây chỉ cúng các loại quả tươi để ông bà tổ tiên có thể "ăn hương ăn hoa", hưởng lộc con cháu gửi. Nếu đang cúng quả giả nên bỏ ngay.
Cũng vì quan niệm “quanh năm lễ lạt không bằng cúng Rằm tháng Giêng” nên không hiếm gia đình cho rằng lễ vật nhất thiết phải lễ lớn, lễ to. Có những gia đình đã đầu tư hàng chục triệu đồng để mua sắm lễ vật, bày cỗ to để cầu cúng và hy vọng “người âm” sẽ được hưởng. Thậm chí, có những gia đình đốt tiền, vàng mã thật nhiều với mong muốn người chết có cuộc sống đủ đầy ở thế giới bên kia. Đây là quan niệm sai lầm.
Việc cúng cho người đã mất dù đồ vật thật hay là đồ tượng trưng thì người đã khuất cũng không thể nhận được mà chủ yếu là thể hiện tấm lòng thành của những người còn sống. Việc cúng đồ mã nhiều không những gây lãng phí tiền của mà còn ảnh hưởng xấu đến môi trường. Hãy cứ cúng đồ thật thay vì mấy chục, mấy trăm triệu tiền vàng mã đốt rồi chỉ còn tro bụi, không mang lại niềm hoan hỉ hay lợi ích nào cả.
Theo các chuyên gia tâm linh, Rằm tháng Giêng thường các gia đình sẽ sắm lễ cúng Phật và cúng gia tiên. Như đã nói ở trên, không nhất thiết phải mâm cao cỗ đầy mà tùy theo điều kiện mỗi gia đình và phong tục từng vùng mà mâm cỗ có sự chuẩn bị khác nhau.
Trong đó, lễ cúng Phật là mâm lễ chay thanh tịnh, cùng hương hoa đèn nến, không cúng tiền giả, không cúng đồ sát sinh. Cúng gia tiên có thể làm các món ăn mặn với các món ăn truyền thống của người Việt như xôi gấc, hoa quả, gà luộc, chân giò… Trong mâm cỗ của ngày Rằm tháng Giêng không thể thiếu bánh trôi, chay với mong muốn mang đến một năm mới mọi sự trôi chảy, thuận lợi.
Lưu ý, lễ vật cúng của lễ Phật và lễ gia tiên cần phải để riêng. Tuyệt đối không để chung đồ lễ mặn, chay, hoa quả trên bàn thờ hoặc dùng lẫn lộn đồ cúng. Hoa quả có thể để ở ban trên, còn đồ cúng mặn nên kê thêm bàn để ở dưới sau đó thắp hương.
Hà My – Mai Thùy
Tôi quyết định tái hôn vì con gái 16 tuổi ngày nào cũng hỏi câu này
Chuyện vợ chồng - 9 giờ trướcTôi trở thành mẹ đơn thân khi con gái vừa tròn 5 tuổi. Chồng tôi qua đêm với "gái bán hoa" không chỉ một lần. Điều tôi có thể làm sau khi phát hiện ra là biến anh ta trở thành chồng cũ.
5 con giáp có tính cách đặc biệt giúp cuộc đời rẽ sang hướng khác khiến bạn đời cảm thấy được dựa dẫm
Gia đình - 10 giờ trướcGĐXH - Những tính cách đặc biệt ấy giúp 5 con giáp dưới đây có cuộc sống gia đình ngày càng phát triển và tươi sáng hơn.
Bố vợ dạy con rể bài học nhớ đời khi biết con gái bị bạo hành
Chuyện vợ chồng - 10 giờ trướcGĐXH - Vì thương con gái, ông đã nổi cơn thịnh nộ, kéo con rể ra dạy dỗ.
Vì không thể vòi vĩnh tiền bạc của tôi, bạn gái đưa ra đề nghị khó tin
Chuyện vợ chồng - 12 giờ trướcKhi không đạt được nguyện vọng về tiền bạc, cô ấy lại tỏ ra giận dỗi, đòi chia tay khiến tôi rất khó xử.
Vợ chi 1,7 tỷ đồng mua nhà riêng, 'trốn' chồng con 2 lần/tuần để chữa lành
Chuyện vợ chồng - 13 giờ trướcHai lần mỗi tuần, người phụ nữ Trung Quốc "trốn" chồng con, đến căn hộ riêng để chữa lành. Tại đây, cô làm việc, đọc sách, tập yoga và uống trà cùng bạn bè.
Cách giúp con thông minh vượt trội của 3 nước xếp top đầu những quốc gia nuôi dạy con tốt nhất
Nuôi dạy con - 16 giờ trướcGĐXH - Ngoài những yếu tố như kinh tế phát triển, các cá nhân được tạo điều kiện dành thời gian cho gia đình thì điều khiến 3 quốc gia trên đứng đầu bảng xếp hạng là bởi: Các bậc phụ huynh ở bán đảo này có cách dạy con cực kỳ đặc biệt.
Những cung hoàng đạo thích nhảy việc nhưng đi đâu cũng đạt được thành công
Gia đình - 21 giờ trướcGĐXH - Với tính khí dễ dao động hoặc quá tự tin, 6 cung hoàng đạo sau đây rất dứt khoát khi muốn nhảy việc.
Đi họp lớp cấp 3, tôi âm thầm thanh toán toàn bộ tiền tiệc rồi về sớm: Ai ngờ lại bị bạn cũ chỉ trích, tôi ngậm ngùi nhận ra 2 sự thật sâu cay!
Gia đình - 21 giờ trướcVì thấy “ngại” khi về sớm, người phụ nữ đã âm thầm thanh toán toàn bộ tiền bữa ăn rồi ra về. Khi về đến nhà, đọc tin nhắn trong nhóm lớp, người phụ nữ không thể ngờ hành động của mình lại bị các bạn cũ “chê trách”.
5 cung hoàng đạo nam hay 'thả thính' và dễ dính vào ngoại tình
Gia đình - 1 ngày trướcGĐXH - Những người đàn ông sinh ra dưới các chòm sao này dễ vướng vào một mối quan hệ ngoài luồng.
Danh hài Trường Giang ưu tiên dạy con gái một điều mà cha mẹ thông minh nào cũng hướng đến
Nuôi dạy con - 1 ngày trướcGĐXH - Cách nuôi dạy con của danh hài xứ Quảng cũng nhận được nhiều lời ngợi khen. Nhiều cư dân mạng đã để lại lời khen Trường Giang là người cha tâm lý, mẫu mực, dù bận rộn vẫn không quên dành thời gian cho con gái.
Cặp đôi mới cưới 5 ngày đã đòi chia tay, chú rể đòi lại 137 triệu sính lễ vì mẹ vợ thu hết phong bì mừng cưới
Chuyện vợ chồngCho đến giờ anh khẳng định vẫn còn tình cảm với cô dâu nhưng mới cưới mà đã thế này thì chung sống cả đời sao được.