Vì sao có lễ cúng Táo Quân?
Ở Việt Nam, sự tích Táo Quân được truyền khẩu, rồi ghi chép, do đó có những sự khác nhau về tình tiết.
Táo Quân trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam có nguồn gốc từ ba vị thần Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ của Lão giáo Trung Quốc nhưng được Việt hóa thành huyền tích '2 ông 1 bà': thần Đất, thần Nhà và thần Bếp núc.
Tuy vậy người dân vẫn quen gọi chung là Táo Quân hoặc Ông Táo do kết quả của thuyết tam vị nhất thể (thuyết Ba ngôi) khá phổ biến trong các tín ngưỡng, tôn giáo. Bếp là bản nguyên của nhà khi người nguyên thủy có lửa và dựa trên nền móng là đất. Ở Việt Nam, sự tích Táo Quân được truyền khẩu, rồi ghi chép, do đó có những sự khác nhau về tình tiết, nội dung chính được tóm tắt như sau:
Trọng Cao có vợ là Thị Nhi. Hai người ăn ở với nhau đã lâu mà không có con nên sinh ra buồn phiền, hay cãi cọ. Một hôm, Trọng Cao giận quá, đánh vợ. Thị Nhi bỏ nhà ra đi, sau đó gặp và bằng lòng làm vợ Phạm Lang.
Khi Trọng Cao hết giận vợ, nghĩ lại mình cũng có lỗi nên đi tìm. Khi đi tìm vì tiền bạc đem theo đã tiêu hết nên Trọng Cao phải đi ăn xin. Trọng Cao đến ăn xin nhà Thị Nhi, hai bên nhận ra nhau. Thị Nhi rước Trọng Cao vào nhà, hai người kể chuyện và Thị Nhi tỏ lòng ân hận vì đã trót lấy Phạm Lang làm chồng.
Phạm Lang trở về nhà, sợ chồng bắt gặp Trọng Cao nơi đây thì khó giải thích, nên Thị Nhi bảo Trọng Cao ẩn trong đống rơm ngoài vườn. Phạm Lang về nhà liền ra đốt đống rơm để lấy tro bón ruộng. Trọng Cao không dám chui ra nên bị chết thiêu. Thị Nhi trong nhà chạy ra thấy Trọng Cao đã chết bởi sự sắp đặt của mình nên nhào vào đống rơm đang cháy để chết theo. Phạm Lang gặp tình cảnh quá bất ngờ, thấy vợ chết không biết tính sao, liền nhảy vào đống rơm đang cháy để chết theo vợ.
Ngọc Hoàng trên cao cảm động trước mối chân tình của cả ba người, (2 ông, 1 bà), và cũng cảm thương cái chết trong lửa nóng của họ, ngài cho phép họ được ở bên nhau mãi mãi, ra phép cho ba người hóa thành “ba đầu rau” hay “chiếc kiềng 3 chân” ở nơi nhà bếp của người Việt ngày xưa.
Từ đó, ba người ấy được phong chức Táo Quân, trông coi và giữ lửa cho mọi gia đình, đồng thời có nhiệm vụ trông nom mọi việc lành dữ, phẩm hạnh của con người.
Táo Quân, còn gọi là Táo Công, là vị thần bảo vệ cho cuộc sống gia đình, thường được thờ ở nơi nhà bếp, cho nên còn được gọi là Vua Bếp. Từ xa xưa, người dân Việt đã ngưỡng mộ lòng chung thủy của Ông Táo và thờ cúng Ông Táo với hi vọng Táo Quân sẽ giúp họ giữ “bếp lửa” trong gia đình luôn nồng ấm và hạnh phúc.
Theo tục lệ cổ truyền, người Việt tin rằng, hàng năm, cứ đến ngày 23 tháng Chạp âm lịch, Táo Quân lại cưỡi cá chép bay về trời để trình báo mọi việc xảy ra trong gia đình với Ngọc Hoàng. Cho đến đêm Giao thừa, Táo Quân mới trở lại trần gian để tiếp tục công việc coi sóc bếp lửa của mình.
Vị Táo Quân quanh năm ở trong bếp nên biết hết mọi chuyện hay dở tốt xấu của mọi người, cho nên để Vua Bếp “phù trợ” cho mình được nhiều điều may mắn trong năm mới, người ta thường làm lễ tiễn đưa Ông Táo về chầu Ngọc Hoàng rất trọng thể.
Người ta thường mua hai mũ Ông Táo có hai cánh chuồn và một mũ dành cho Táo Bà không có cánh chuồn, ba cái áo bằng giấy cùng một con cá chép (còn sống hoặc bằng giấy, hoặc cũng có thể dùng loại vàng mã gọi là “cò bay ngựa chạy”) để làm phương tiện cho “Vua Bếp” lên chầu trời. Ông Táo sẽ tâu với Ngọc Hoàng về việc làm ăn, cư xử của mỗi gia đình dưới hạ giới.
Lễ cúng Táo Quân thường diễn ra trước 12h trưa, sau khi cúng xong, người ta sẽ hóa vàng đồ lễ, nếu có cá sống sẽ đem thả xuống sông, hồ, biển hay giếng nước, tùy theo khu vực họ sinh sống.
Lễ vật:
Mâm cỗ mặn, bánh kẹo, trầu cau, rượu, hương, đèn nến, lọ hoa tươi, đĩa ngũ quả tươi. Ba bộ mũ áo, hia hài Táo Quân cùng tiền vàng và ba con cá chép sống.
Sau khi bày lễ, thắp hương và khấn vái xong, đợi hương tàn lại thắp thêm một tuần hương nữa, lễ tạ rồi hóa vàng mã và thả cá chép ra ao, hồ, sông, suối… để thả cá chở ông Táo lên chầu Trời.
Bài khấn:
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.
Tín chủ chúng con là: …………
Ngụ tại: ………………………….
Hôm nay là ngày 23 tháng Chạp, tín chủ chúng con thành tâm, sắp sửa hương hoa vật phẩm, xiêm hài áo mũ, kính dâng Tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái. Chúng con kính mời ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án thụ hưởng lễ vật.
Phỏng theo lệ cũ, ngài là vị chủ, ngũ tự Gia Thần, soi xét lòng trần, Táo quân chứng giám.
Trong năm sai phạm, các tội lỗi lầm, cúi xin Tôn thần, gia ân châm chước. Ban lộc ban phước, phù hộ toàn gia, trai gái trẻ già, an ninh khang thái.
Dãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám.
Phục duy cẩn cáo!
Theo Kienthuc
Tin sáng 12/5: Hà Nội đề xuất miễn phí cấp phiếu lý lịch tư pháp qua VNeID; tin mới vụ 5 cầu thủ cùng 5 cô gái sử dụng ma tuý trong khách sạn
Thời sự - 1 giờ trướcGĐXH - UBND thành phố đề nghị xây dựng Nghị quyết quy định hỗ trợ 100% mức phí phải nộp của công dân Việt Nam có tài khoản định danh điện tử mức độ 2 trên ứng dụng VNeID có yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp qua ứng dụng VNeID trên địa bàn Hà Nội; Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) Hà Tĩnh vừa có cuộc làm việc với đại diện CLB Hồng Lĩnh Hà Tĩnh sau vụ 5 cầu thủ sử dụng ma tuý trong khách sạn.
Người phụ nữ có tài 'xem tướng số, đoán mệnh' chiếm đoạt 268 tỉ đồng
Pháp luật - 10 giờ trướcTừ việc đi lễ chùa, hay "xem tướng số" cho nhiều người, Bùi Thị Ninh ở Nam Định đã dụ dỗ nhiều người góp vốn đầu tư kinh doanh rồi chiếm đoạt của họ số tiền 268 tỉ đồng
Hai học sinh lớp 8 chết đuối dưới ao nước ở Bắc Giang
Thời sự - 11 giờ trướcHai học sinh lớp 8 rủ nhau đi tắm ao tại thôn Bói (xã Thượng Lan, thị xã Việt Yên, Bắc Giang) rồi bị chết đuối thương tâm.
35 bệnh nghề nghiệp được đề xuất hưởng BHXH
Đời sống - 12 giờ trướcDự thảo bệnh nghề nghiệp được hưởng BHXH đã điều chỉnh một số bệnh theo quy định hiện hành. Bộ Y tế cũng đề nghị đơn vị liên quan đề xuất thêm các bệnh mới, đặc thù
Bước qua tháng 4 âm lịch Giáp Thìn, 4 con giáp may mắn, hạnh phúc viên mãn nhờ cát tinh soi chiếu
Đời sống - 13 giờ trướcGĐXH – Chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà đã có những dự báo xem tử vi tháng mới. Bước qua tháng 4 âm lịch Giáp Thìn, dưới đây là top 4 con giáp may mắn, hạnh phúc viên mãn nhờ thu hút vận khí tốt.
Bắt giữ hai thanh niên Quảng Ninh sang Thái Bình trộm cắp cáp điện hàng trăm triệu đồng
Pháp luật - 13 giờ trướcGĐXH - Do không có công ăn việc làm ổn định, cần tiền tiêu xài cá nhân, nên 2 đối tượng nhiều lần thực hiện hành vi trộm cắp cáp điện tại các khu đô thị, khu công nghiệp, khu dân cư không có người sinh sống trên địa bàn các huyện và tỉnh thành lân cận.
Không khí lạnh đang tràn xuống, miền Bắc mưa dông kéo dài
Thời sự - 13 giờ trướcGĐXH - Đêm nay và ngày mai (12/5), không khí lạnh sẽ ảnh hưởng đến nước ta, gây mưa rào và dông cho các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung Bộ.
Ninh Bình: Một thông tin cực kỳ quan trọng ảnh hưởng trực tiếp tới túi tiền, người dân cố đô Hoa Lư nên biết sớm
Xã hội - 14 giờ trướcGĐXH - Ninh Bình đang lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo Quyết định ban hành biểu giá tiêu thụ nước sạch tại khu vực đô thị trên địa bàn tỉnh. Dự kiến thời gian đóng góp ý kiến đối với dự thảo trên kết thúc vào ngày 26/5/2024.
Từ ngày 15/5, một quy định mới về giá điện chính thức có hiệu lực, người dân bị ảnh hưởng như thế nào?
Xã hội - 14 giờ trướcGĐXH - Từ ngày 15/5/2024 một quy định mới về giá điện chính thức có hiệu lực, điều này ảnh hưởng tới người dân như thế nào?
Va chạm giữa 3 xe máy, 2 thanh niên thương vong
Thời sự - 15 giờ trước3 xe máy do 3 thanh niên từ 15-17 tuổi điều khiển cùng chiều va chạm mạnh với nhau, cả 3 người văng ra đường khiến 1 nạn nhân tử vong tại hiện trường.
Thông tin mới nhất về đợt mưa lớn sắp diễn ra ở miền Bắc
Thời sựGĐXH - Từ chiều tối và đêm nay (11/5), các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung Bộ lại có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có mưa to.